Այս էջը սրբագրված է

վրայ և անզօր ջանքեր ընելով ազատելու համար զիս կաշկանդող կապանքներէն։

Իմ հօրս ունեցած յարարբերաթիւններր, ամուսնոյս գիրքը և նոյն իսկ իմ լաւ դաստիարակուած կնոջ համբաւս մեր շուրջը կը համախմբէին, այսպէս ըսելով, մեր հասարակութեան ծաղիկը։ Ամենքս ալ գիտէին ՄիքայԷլին հիւանդագին կասկածամտութիւնը և շատ զգոյշ էին զինքը չի վիրաւորելու համար. բայց բնութեան անյեղլի ե անյաղթելի օրէնքները կան, որոնց դէմ ոչ մէկ կերպով և ամենէն հնարամիտ մարդը չէ կարող պաշտպանուել։ Այն ընթացիկ և պայմանադրական օրէնքներուն համեմատ, որով մարդիկ կը կաշկանդեն դիրար, ես հաւատարիմ մնացի ՄիքայԷլին։ Բայց խորապէս և բացարձակապէս կարելի՞ է ստել, ստել ինքզինքին և ըսել, թէ փորձութիւնը, սէրր և նոյն իսկ զանազան կարգի ցանկութիւններ չի խռովեցին զիս։ Եվ ի՞նչպէս կարելի էր ուրիշ կերպ ինձի համար, որուն հոգին պարտաւոր էր ալեկոծուելու ամենադոյզն քամիէն։ Ես տառական իմաստով հաւատարիմ մնացի, մասնաւորապէս անձնական մաքրութեան բնազդով, և որովհետև զզուելի կը գտնեմ ոևէ գոեհիկ սիրային պատահարը, որովհետև իմ ճաշակս և իմ դիւրազգացութիւնս անյաղթելի արգելքներ էին և զիս կը պաշտպանէին պատահական քմահաճոյքներու դէմ բայց մանաւանդ, ինչպէս շատ մը կիներու համար, իմ պայմանադրական պարկեշտութիւնս տեսակ մր պչրանք էր, ամենէն անդիմադրելի պչրանքր թերևս, որով կը զարդարուԷի և նոյն իսկ կը հպարտանայի։

Կը տեսնե՞ս, սիրելիս, որ ես ալ իմ դերս կը կատարէի, ես ալ ստացած էի որոշ և փոխ առնուած կերպարանք մը և գոհ էի, երբ այդ կերպարանքով հիացում ու մանաւանդ զարմանք կը ներշնչէի...

Բայց իմ սիրտս... քանի՜ քանի անգամներ ուժգին յուզումով մը բաբախած է անիկա։ Իմ շուրջս կար գրեթէ միշտ զսպուած զգացումներու յորձանք մը. ձեռքի սեղմում մը, ակնարկ մը, երկդիմի խոսք մը, յամառող նայուածք մը յաճախ իմ դիմացս կը բանային յուզումներու և զգացումներու անծայրածիր հորիզոն մը։

Պէտք է պարզաբանեմ սակայն այս կէտը։ Իմ սիրտս թափառած է մէկէն միւսը առանց կանգ առնելու երկար ատեն անհատի մը վրայ. երբ իմ խանդավառութիւնս կը մարէր և իմ ուշադրաթեան առարկայ եղած անձը կը սկսէր անտարբեր թողուլ զիս, այնքան կատարելապէս կը մոռնայի զինքը, որ զարմացած կը վերյիշէի իմ յուզմունքի րոպէներս և իմ հոգեկան առեղծուածին առաջք կը մնայի շուարած։ Կը ծիծաղէի իմ սեպհական զգացումներուս վրայ, կը մտաբերէի իմ յուզեալ օրերս ու