Այս էջը սրբագրված է

աւերումներով խորշոմած, որ չի համարձակեցայ կրկին նայիլ իրեն: Բայց ես կարծես թէ երազի մը մէջ կը քալէի, ու տեսնալով և զգալով այդ բոլորը, ինձի հեռաւոր և անցած բաներու տպաւորութիւնը կընէին և կարծես ոևէ կերպով առընչութիւն չունէին ինձի հետ:

Իմ հոգիս կը ցոլանար դէմքիս վրայ, ու կը ժպտէի իմ յիշատակներուս, կը ժպտէի քեզի, ու կը ժպտէի նոյնիսկ զիս շրջապատող ամեն բանի, որովհետև ամեն ինչ կը խօսէր ինձի քու մասիդ: Ես դուրս էի սովորական և մարդկային շրջանակներէն ու իմ երջանկութեան զգացումս այնքան հզօր էր, որ մահն իսկ ցանկալի պիտի ըլլար, որովհետև եթէ այդ պահուն մտնէի անգիտակցութեան մէջ, անոր սարսափները և մշտնջենական խաւարը լուսաւորուած պիտի ըլլային իմ երջանկութեանս երազներովը...

Շաբաթներէ ի վեր ընդհատած եմ գրութիւնս և հիմակ, որ դողդոջուն ձեռքով գրիչս կառնեմ վերստին, հեռու եմ քեզմէ, ու քու սիրելի ներկայութիւնդ զգալու ոևէ յոյս չի կայ այլևս... Կուզեմ քեզի ըսել սակայն, թէ իմ հոգեկան տագնապներուս և ֆիզիկական ցաւերուս մէջ զիս չի լքեց երբէք իմ սիրոյ և երջանկութեան զգացումը, և ես ոչ միայն ամրացայ այդ զգացումով, այլ նաև անիկա գեղեցկացուց իմ ցաւս, զայն դարձուց սուր, բայց հեշտագին զգայնութիւն մը, ու ամեն անգամ զգալով իմ տառապանքիս ծանրութիւնը, սիրեցի ցաւս, ու անիկա չունեցաւ անդարմանելի դառնութիւն, որովհետև խորհեցայ, թէ քեզի համար կը տառապիմ:

Միքայէ՜լ, ա՜հ, դժբաղդ և անկարող մարդը, չի հասկցաւ, թէ ի՞նչ կընէր, ու չի գիտցաւ բնաւ, որ երբ զիս կը սպաննէր իր զայրոյթներով և նախատինքներով արմատախիլ ընելու համար իմ երջանկութիւնս, չի գիտցաւ, որ կը հրահրէր զայն, որ մոլեռանդութեան կը հասցնէր ինձի, և ես հեշտանքով ու տարփանքով կըզգայի ցուրտ սարսուռները ու տենդի տագնապները, մտածելով, որ թերևս կը մեռնիմ, քեզի համար կը մեռնիմ, սիրելիս...

Իմ յիշողութիւնս պարապներով լեցուն է, բայց պիտի ջանամ գրի առնել այն սոսկալի ժամերը, որ անցան և որ մեզ իրարմէ հեռացուցին, բայց անզօր եղան մեր հոգիները բաժնելու։

Այն իրիկունը... Կէս գիշերը անց էր, ու ես նոյնիսկ մոռցեր էի Միքայէլի տագնապալի վիճակը։ Իմ սենեակս առանձնացած էի թիկնաթոռիս մէջ երկնցած կերազէի վերստին ապրելով այն