Հ. Պարոնյան, Երկերի լիակատար ժողովածու, I հտ., Պետհրատ, Երևան, 1931, Հ. Պարոնյան, Ընտիր երկեր, II հտ., Հայպետհրատ, Երևան, 1955),
«Քաղաքավարության վնասներից» մի պատկեր թարգմանաբար լույս է
տեսել և ռուսերեն՝ А. Паронян, Избранное. Составил и перевел Я. Хачгтрянц. М., Госиздат, худож. литературы, 1950.
1. «Օրվան կյանք»—Այս վերնագրով Ա. Արփիարյանը քրոնիկներ էր տպագրում «Արևելք» օրաթերթում՝ Հրազդան ստորագրությամբ:
2. «Ավետյաց երկիր»—Համաձայն կրոնական ավանդության, Ավետյաց
երկիրը Պաղեստինն էր, որն աստված խոստացել էր Աբրահամին ու
նրա զավտկներին:
3. Խաթըր իչին չիյ թավուք եինիր — Խաթեր համար հում հավն Էլ կուտվի:
4. Պարոնյանը ինչպես այստեղ, այլ առիթներով ևս ծաղրել է «Մշակի»
մե՛րթ անզուսպ վիրավորական լեզուն և մե՚րթ նրա հայերենի պակաս իմացությունը (տե՛ս «Պտույտ մը Պոլսո թաղերու մեջ», «Քարակյոմրուք և Սալմաթոմրուք» ծանոթ. № 4)։
5. «Պիթտիմ պե ատամ, պիթտիմ»—Վերջացա, ալ մարդ, վերջացա,
6. Ֆրանսիական գեղահատեր, Պարոնյանը ծաղրանքով է հիշում Ժեռոդելի
պաստիյլները, որոնք ժամանակին ռեկլամի ենթարկվելով, համարվել
են բուժիչ միջոցներ բազմաթիվ հիվանդությունների դեմ:
7. «Ծիծաղ»—Ծիծաղը հեղինակի երգիծանքը մարմնավորող գործող անձերից է:
8. «Հոշ կելտիս, սեֆա կելտին»—Բարի եկար, ուրախությունով եկար։
9. Այսինքն՝ սենեկապետի հոխորտանքով ես խոսում ինձ հետ:
10. «Հեր քուշուն էթի եենմեզ»— Ամեն թռչունի միս չի ուտվի:
11. «Միսաֆիր էվ սահիպինին գուզուսու տուր»—Հյուրը տան տիրոջ
գառն է:
12. «Միսաֆիր ումտոսլունու եմեզ, պուլտուղունու եեր»—Հյուրը սպասածը
չի ուտում, գտածն է ուտում:
13. Այսպես է կոչվում հին Բյուզանդիոնից պահպանված քաղաքի այն
վայրր, որն այժմյան Պոլսի մի մասն է:
14. Արևմտահայերը 12 անց կեսին ասում են պարզապես կես։
15. Այս վերնագրով հոդվածներ էր տպագրում Պարոնյանը «Խիկար» հանդեսում:
16. «Victis honos»—Հարգանք պարտվածներին. լատինական ասացվածք:
17. Ակնարկում է 1884—1888 թվականներին իր խմբագրությամբ լույս
տեսած «Խիկարը»։
18. Տե՛ս ծանոթ. № 15։
19. Այսինքն՝ Սպահան քաղաքի վրա մի հին երգ (պեսթե՝ արևելյան երգի տեսակ) երգել։
20. Այսինքն՝ հանքային ջրերը։
21. Պոլսի հայտնի զբոսավայրերից.
