են, վորտեղ զարմանալի պարզությամբ մերկանում և նահապետական ժողովրդի վոգին։
Յեվ յեթե նրա վեպիկները, պոեմներն ընդգրկում են ըստ
մեծի մասին գյուղական աշխարհը — Լոռին, ապա նրա լեգենդներն
ու հեքիաթներն ընդգրկում են ամբողջ հայ նահապետական ժողովրրդի
վերաբերմունքը դեպի կյանքի յերևույթները, նրա փիլիսոփայությունը։
Հայ լեզուն բանաստեղծի կողմից իդեալական պարզության ու
հստակության ե հասցված։
Պետք ե, սակայն, ընդգծել, վոր Հովհ. Թումանյանի պոեմների
ու մյուս համեմատաբար մեծ գրվածքների մեջ բոլորովին չե անդրադարձել
գյուղի շերտավորման և դասակարգային հակամարտության
պատկերը։
Բանաստեղծի տաղանդի հատկություններից մեկը նրա իրահատուկ
հումորն ե, վորը նրա գրվածքներին հաղորդում ե մի
առանձին գրավչություն, ինչպես՝ Քաջ Նազարը, Շունն ու կատուն,
Տերն ու ծառան և այլն։
Հովհ. Թումանյանի քնարն արձագանգել ե նաև հայ նացիոնալիստական
բուրժուական շարժմանը («Տրտմության սաղմոսները»,
ընտրական միքանի հատվածները, «Հին կռիվը»), բայց նրա գրիչը
յերբեք չե ցուցադրել թունավոր և ագրեսիվ ազգայնամոլություն։
Խոշոր գործ ե նաև բանաստեղծի Սասունցի Դավիթը: Վորպես
միակ եպիկը հայ բանաստեղծների մեջ, միմիայն Հովհ. Թումանյանն
ընդունակ յեղավ գեղարվեստորեն վերարտադրելու հայկական
ժողովրդական հին եպոսի հավաքական ստեղծագործությունը: Բանաստեղծն
այս գործում մեծ շնորհք ե ցուցադրել. պոեմի մեջ
չկա մի խորթ, անհարազատ պատկեր, վոր նսեմացնի դարերի
ընթացքում կերտված հերոսների և միջավայրի կենդանի պատկերը։
Միայն թե նա անկարող յեղավ ավարտելու հայկական ամբողջ
եպոսի գեղարվեստական լրիվ վերարտադրության և ամփոփման
գործը։
Վերջին տարիները Հովհ. Թումանյանը գրում եր քառյակներ:
Գեղարվեստական մեծ արժեք ունեն նաև բանաստեղծի թարգմանական
գործերը, վորոնք որիգինալին հավասար արժեք ունեն:
