Այս էջը հաստատված է

լեզու հին և անմատչելի հայոց ժողովդականաց, կացին և մնացին, որպէս և մնան իսկ այսօր, յանկիւնս վանօրէից և ի մենարանս աբեղայից։ Այո՛, ոչ շատ յառաջ քան զայս տպագրեաց ի Մոսկվա Մսեր մագիստրոս Զմիւռնացի զիւր «Հրահանգ [քրիստոնէական վարդապետութեան» (զոր աւելի արժան էր ասել քրիստոնէական դաւանաբանութիւն (կատեխիզիս), քան թէ հրահանգ քրիստոնէական վարդապետութեան], սակայն, թէ և ցաւ է մեզ խոստովանիլ, այդ ևս ըստ օրինակի առաջնոցն էանց գնաց և եղև ի մոռացօնս ազգին, զի փոյթ չեղև [պատուելի հեղինակիդ] խօսիլ ընդ ազգին ի լեզու, [զոր հասկանայ և ազգն։ Յայս գործ Մագիստրոսիդ] տեսանեմ յաւէտ խուռն բազմութիւն վկայութեանց աստի և անտի հաւաքելոց, քան [թէ ընթերցանելի բանս առ ի] հեղինակէն։ Որպէս մեզ Թուի՝ [կրօնուսոյց] մատենագիրք մեր ի գրելն զայսպիսիս ունին [իւրեանց կէտJ նպատակի կրթել զուխտ եկեղեցւոյն, որոց [շատ թէ սակաւ] հասկանալի է Հինն բարբառ, [բայց եթէ սմին հակառակ] ջանք նոցա միտեալ էին ի լուսաւորութիւն ժողովրդականացն առ հասարակ, [հարկ էր ապա] ընթանալ [նոցա զայն ճանապարհJ, զոր ընթացան ցարդ ամենայն քրիստոնեայք, թարգմանեալ զսուրբ մատեանն և զԱւետարանն ի հին լեզուէ ի նորն և հասկանալին ժողովրդեան։ [Զայսպիսի ամենհարկաւոր] հոգաբարձութիւն [ոչ ուրեք տեսանիմք առ ի մերոց] աստուածաբան [վարդապետաց, որք, վայելելով ի վաստակս ազգին, անփոյթ արարին ի ձև պատշաաճաւոր ջամբել ազգին զհացն կենաց, և զոր ինչ գործ ինքեանց կար գործելոյ յօգուտ սեփական ազգի] թողին [գործելոյ, ո՞վ ամօթոյ ազգիս, օտարազնեայց ոմանց, Բшզըլեшն, ասեմ], աւետարանական [ընկերութեան միաբանից]՝ Դիտրիխ և Զաըեմբա գերմանական քահանայից, որոց կամեցեալ հասկանալի կացուցանել Հայ ժողովրդեան զբանն Աստուծոյ, տպագրեցին վասն մեր Հայոցս յամի 1836 ի Մոսկվա զՆոր Կտակարան ի լեզու աշխարհիկ։ Գործ այս արժանի բիւր շնորհակալեաց առ ի մէնջ, զի ո՞ր այն իցէ առաւելագոյն շնորհ, քան ճանապարհ յարդարել քրիստոնէին չճանաչելոյ զաղբիւրս իւրոցն քրիստոնէական կրօնից, և ինքնին ուսանելոյ անտի, զոր ինչ պարտ էր առնել և Թողուլ։ Երանի՜ թէ և ի մերայոց ոք նախանձաւոր գտեալ տարածելոյ զբանն Աստուծոյ, առողջ հոգւով, և հմուտ ձեռամբ ընծայէր Ազգին զբոլորամասնեայ թարգմանութիւն սուրբ գրոց, և այնու հասկանալի կացուցանէր զմատեանն Հասարակութեան ազգին. չի՛ք տեղի երկբայութեան, թէ կրօնական ուսումն հայկազանց հիմնեալ հաստատիւր յայնժամ ո՛չ ի վերայ բանից և քարոզութեանց այլոց, այլ՝ ի վերայ ճիշտ ծանօթութեան աստուածային ամենապարզ վարդապետութեան՝

18