աստծո ձեռքից, մարդկային օրենքը դրվեցավ. թեպետ և շատ անգամ և շատ դիպվածներում շեղվելով բնական օրենքից, ի վերա այսր ամենայնի ընտանեկան կամ ընկերական կյանքի պայմանները սուրբ պահելու համար այդ օրերից սկսած դատապարտության տակ ինկավ նա՝ որ հանդգնեցավ մոտենալ ուրիշի իրավունքին, կամ դրժել ընկերական կամ ընտանեկան նվիրական պայմաններին»։ Բուն դրությունը Ռուսսո հռչակավոր անհավատ հեղինակին «Պատճառք անհավասարության վիճակաց ի մարդիկ» խորագրով շինած ճառեն է։ Եվ անցյալ դարուն վերջը և ներկա դարուն կեսին (1848) Գաղղիա և ետքը բոլոր Եվրոպա տակն ի վրա ընող սոսիալիստներուն և կարմիր հասարակապետականներուն դրությունն է»։ Իսկ իր «Խայտառակության քննությունը» հոդվածում («Երևակ», № 86) Չամուոճյանը գրում է. «...Սատանայի և կախարդությանը չհավատալու կողմեն քու մտերիմ սիրելիդ եղած պիտի ըլլա Վոլդերը...»։
Հիշյալ հոդվածը ավարտվում է հետևյալ նախադասությամբ. էԵկուր կախարդու¬ թյան կատարելիությունը ընդոձե, որ սուրբ դրոց խոսքերոլն պարզամտությամբ և իբրև իմաստսւն հավատասւ Տե նե հայտնապես Վոչդերի և անոր ը նկերներուն համախսհ և անցյալ գարու Հոտած Ալ փտած փիլիսոփայության հետևել խոստովանն գոլն քեզ հայտ- նապես և քրիստոնեության դիմակով կեղծավորվելով պարզամիտները խաբեշոլ դադ- րե», էջ 12, տ. 28. «Իսկ ifЬք Պոդոսի համար մահապարտության խոսք արած չէինք. և վատությունը միայն հար կադր ել էր պ. Յամոահյահիհ քաշքաշելով մեր ատածը, ինկ- վիզիցիոն հանդես հանել». Ակնարկում է Տամուոճյանի հոդվածի հետևյալ տողերը. • Կրոնական մողովը երբ մեկ կարդավորի մը վրա ոճրադործություն գտնե նե' անիկա աշխարհական ատյանի մատնելոլ է, որ բր անկան տա' թե որ հիմակվան ժամանակի և դտնված երկրներոլ համար է նե ըսածը, թե որ անցյալ ժամանակի համար է նե' կախել կամ դլուխը կտրել տա. թե որ Սպանիայի տերության հավատաքննության ժա¬ մանակին վերաբերեմք նե' ողջ ողջ այրել տա։ Կեցցե պ. նալբանդյանը, որ կրոնական ժոզովին ատյանին մեջ Սպանիայի սրբաքննոլթյան կրակը վառելու խրատ կոլտա»։ Էջ 12, տ. 31, ►ոդ ընթերցող հասարակությունը վերստին կարդա Պոդոոի չարա- զործությունքը «Մեդսփ» մեք. էՄեղոլի» 1860 թ. դեկտեմբերի 10-ին (М 118) էՎանցի Պողոս եղբայրը» հոդվածի մեջ դրված է. էՄեր լսածին նայելով' Պողոս վարդապետը զորավոր պաշտպաններ ունի, ուստի կրոնական ժողովն ալ կողմնակցություն րրտվ. բայց •Մեղուն» ոչ կողմնակցություն կընե և ոչ աչառություն, ուստի կրոնական ժ я զովին պա¬ կաս թողածը ինքը կ լրացնե այսպես, Արդ' Որովհետև, Պողոս վարդապետը աղջիկ մը իր քովը բանի մը տարի պտհելեն ետև իրեն փոքրավորն եղող աղու մը հետ կարդեր է և տղան զաղջիկը կրտսեր ըԱաչով աղ¬ ջիկը անով դոհ չէ եղեր ու ուրիշ էրիկ մը ուղեր է և Պողոս վարդապետն ալ, շենք դի¬ տեր ինչ երկյուղով այդ կնոջ կամքը կատարեր ու պսակը լուծեչով ուրիշ մարդու մը հետ կարդեր է այդ կինը, Որովհետև, Պողոս վարդապետը ոչինչ պատճառով մը կին մը վանք բերել տվել է ու մարդու մը կռնակը տալով այնչափ անխնա ծեծեէ տվել է, որ հղի կնոջ արդանդին միջի երեխան վիժեր է։ Որովհետև, ուրիշ անդամ մը 500 ղուրուշի համար մեկոլն կինը, իր էրկ անր կեն¬ դանությունը առեր ուրիշի մը տվեր է։ Որովհետև, Պողոս վարդապետը Վանա մեկ քանի հայերը տարապարտուց շղթանե- րոլ զարնել տալով բոլոր քաղաքին մեջ խայտառակությամբ ջրջեցնելով ետև մեկ քա- 420
