— Չէ՛, կառավարությունը կառավարություն է, ազգը ա՛յլ, կառավարությունը ա՛յլ։
— Ուրեմն կառավարություն ասելով պիտի իմանալ որևէ աշխարհի պաշտոնյա՞յքը կամ նոցա գահերե՞ցը։
— Ճի՜շտ։
— Ինչո՞վ ապահովում է կառավարությունը այն պարտքը, որ առնում է ժողովուրդից։
— Ի՛նչպես թե ինչով, տերության հողով, գանձով և այլն և այլն:
— Տերության հողը, գանձը, և այլն և այլն կառավարության սեփականությո՞ւնն է, որ գրավ է դնում:
— Տարակույս չկա, դոքա պատկանելիք են կառավարության:
— Ապա ազգը՞:
— Ազգը ինչ վերաբերության ունի տերության հողին կամ գանձին հետ։ Ազգը ազգ է, ինչպես կառավարությունը կառավարություն է։ Ազգը ա՛յլ, կառավարությունը ա՛յլ:
— Դրոշի փառքը՞...
— Ազգի՛նն է։
— Ցնծա՛, ազգ։ Բերանդ հովին բացած, նայի՛ր այն կտոր լաթին, որ կախված է ձողի վերա։
— Բայց նա ինձ կերակուր չէ տալիս,— ասում է ազգը։
— Եվ ի՛նչ հարկավոր է քեզ կերակուր, երբ դու ապրում ես այդ փառքով։
Չնայելով այս բոլորի վերա, այդ ազգությունքը հետևում են տակավին յուրյանց կառավարության, ուրիշ աշխարհների տիրելու, ուրիշ ազգությունք սպանելու և յուրյանց դրոշի փառքին նորանց ևս մասնակից առնելու։
Մինչև այժմ բռնակալ աշխարհակալությունքը մի սուտ փաստ ունեին յուրյանց ձեռքում, որ այսօր չէ կարող արդարանալ և մարդկային բանականության դիմանալ։ Ի՛նչ էր այդ փաստը: Այն, թե հզոր կառավարությունքը տիրում են զանազան աշխարհների, զանազան ազգերի, միմիայն վայրենությունը քաղաքակրթելու համար։ Անձնական շահը չէ, ո՛չ քա՛վ լիցի, մարդկության սերն է, որ ստիպում է նորանց ստրկացնել զանազան ազգեր, որովհետև այդ ազգերը հետ են մնում և չեն քաղաքակրթվում։
— Ա՞յսպես, ուրեմն, Անգլիան Հնդկաստանի մեջ մի որոշյալ կշիռ ափիոն գնում է ժողովրդից 25 լիբրե ստերլինգի, իսկ ինքը նույն կշիռը վաճառում է 250 լիբրեի, և կառավարութենից ավելի ո՛չ ո՛ք իրավունք