սնված, իրենց շատ դժվար կացության մեջ են տեսնում իմ «Ռուզանը» ներկայացնելիս։
Երկրորդ կարծիք հայտնողը «Ռուզանի» մասին եղավ պ. Տ. Հ. «Մշակի» սույն 1901 տարվա N 20-ում։ Պարոնը խոսեց իմ գործերի մասին այնքան, որքան թույլատրելի էր մի օրաթերթի համառոտ մատենախոսության մեջ, և հայտնեց, որ «Ռուզան»-ը թույլ ողբերգություն է։ Ասում էր որ ինձ չէ հաջողել տիպեր ստեղծել, թե իմ մենախոսությունները ջրալի են ու շինծու. բայց գտնում է, որ դիալոգները հաջող են, ազդու և բնորոշ, որ պիեսը զուրկ չէ էֆեկտավոր հատվածներից, որ իմ ոճը լավ է և թե «Ռուզանի» հաջողությունը մեր բեմի վրա պետք է վերագրել այս վերջին կետերին և պիեսայի գլխավոր հնչյունը կազմող հայրենասիրական զգացմանը։
Իմ պիեսայի մեջ կան ուրիշ թերություններ, որ պարոնը չէ նկատել և առավելություններ, որոնց զանց է առել:
Այսուամենայնիվ, գոհ եմ, որ նա գործի վրա նայել է քննադատի և ոչ պոլեմիստի աչքով. այնպես որ, եթե հարկ լինի նրա դիտողություններից օգտվել, այդ ես կանեմ սիրով։ Մի կետում միայն պարոնը թյուրել է հարցը բացատրելով, իբր թե` թաթարաց իշխանը պահանջում է Ռուզանին լինել իրեն հարճ, որպեսզի այդ գնով փրկվի նրա հայրենիքը։ Բայց իմ պիեսայում հարճի խնդիր չկա։ Այնտեղ ասված է, և Բուրան կամենում է առնել Ռուզանին իրեն կնության: Այս խնդիրը չպետք է դիտմամբ շփոթել. հապա թե ոչ այդպիսով անձնազոհության գաղափարը կարատավորվի և դրաման գլխավոր հիմքերից կխախտվի։ Տ. Հովհաննիսյանը դիտմամբ է այդ հարճը հիշել, այդպիսի ստախոսությունը վայել է Լեոյին, որ տգետ, անպատրաստ և որ գլխավորն է, անկիրթի մեկն է, և ոչ փաստաբան և լավապես զարգացած, ինչպես պ. Հ-ը։ Այժմ դառնանք երրորդ քննադատին, որը և առիթ է տվել ինձ այս հոդվածը գրելու։ Դա է պ. Լեո, որ Ռուզանի մասին գրած յուր մատենախոսականը զետեղել է «Մուրճի» ներկա 1901 տարվա մարտի №-ում։
Խոսելով այն մասին, թե ինչպես հայ պատմական պիեսները իրենց շինծու և արհեստական լինելու պատճառով
