Էջ:Nar-Dos, Colleced works, vol. 1 (Նար Դոս, Երկերի ժողովածու, հատոր 1-ին).djvu/13

վել է «Տանտիրոջս աղջիկը» վիպակում. կնոջը խելագար կատաղությամբ ծեծող «բրդոտ երեսով Լ կարմիր, սաած քթով» հարբեցող ղազանը, «Թիֆ- |իսի կեղտոտ քաղաքամասերից»' Հավլաբարի կանանց կոիվը, հայհււյանք- հերը, գրբացությանը, նախապաշարումները: «Մեր թաղը» պասւմվածւս- շարի համեմատ գա նորանցիկ ակնարկ է մի քանի դեմքերի թվարկրսմււվ. «Մեկը մյուսի հետևից հանդես էին գափս ընտանիքների այնպիսի կևնսա- դրականներ, ուր «ըոդը», «դոդը», «կինտոն», «զումսւրբագը», «շաթու- քեսանը», «^իըդիրը», «պիանիցը»... իրենց պատվավոր տեղն էին բռնել»: կերպարի ինքնազննություն, ինքնաբացսւհայսւամ, անքննելիի մտատան¬ ջանք, գոյության նարցականների հեւոախուգամ, իսպաո բացակայում են «Մեր թաղում», ուր պատկերված է արտաքին-տեսանե|ին, և բացառապես սա է ընդնանրացումների ու վերհանումների միջոցը: Նար-Դոսի ստեղ¬ ծագործությունում թեև արտաքին հանգամանքները նույնպես անհատակա¬ նություն են կերպավորում, սակայն ներիսկության բացահայտումն է նրան բնորոշը: Թաղեցիների ներքինն ավերված ու դատարկ է, դաււն գոյության հարվածներից երբեք ուշքի շեն եկել' իրենք իրենց հսւնսւշելսւ համար: 4ասւմվածաշարի հիմնական' արհեստավոր կերպարները, ներաշխարհի բա¬ ցակայությամբ հանդերձ, երբեք քիշ թե շատ յրիվությամբ շեն դիմանկար¬ վում: Աշք, քիթ, բերան, ականջ, դիմագծերը պակասում են: եթե վարձենք պարգել' արհեստավորների նկարագրի հիմնական գիծը անդեմությունն է և ժամանակի շարժումից ասես դուրս լինելը: Հենց դա Նար-Գոսի գյու- ոըն է: Նրանց համեմատ փոքր-ինշ որոշակի են պաււավ Մարանի գրպա¬ նահատ որդին, կապալաւսս Սերգեյ Ստեփանիշբ, գրբաց Գրիգորը, սրանց տարիքը հատակ նշվում է, աոանձին իրերը' ժամացույցի ոսկի շղթա, ոսկեզօծ քամար, «տերողորմյա» к այլն, հասարակական դիրքի ու դեմքի նշաններ են, ինշպես աղքատությունը' արհեստավորների անհույս, աննպատակ գո¬ յության ձև: Վերջիններս ոշ արտաքին, ոշ ներքին ուրույնություն գրեթե շահեն, աստի կերպավորվում են իրենց խոսքով, արարքներով, աղքա¬ տիկ իրերով ու տնով, հետ ընկած Ш կեղտոտ թաղով, նույնիսկ եղա¬ նակով, որ մեծ մասամբ աշնանային կամ ձմեոային է, ցուրտ անձրև ս» քա¬ մով: Հատկապես արարքներով' հարբեցողության, հայհոյանք, ծեծուջարդ, աոափսփւիո (թյուն, սնահավատության բացերԼումներ, որոնք խոր դրա- մատիզմ են հաղորդում «Մեր թաղին»: Մարդկային անհատականությունը կորցրած անձնավորությունները հանդես են գալիս թաղեցու մի տեսակ ընդճանուր-կենդանական, կարելի է ասել' հոտային նկարագրով: Միւս¬ ժամանակ Լ վարպետի կախարդանք կա. ինշքան էլ ընդհանուր, ինշքան էլ կենդանական, նրանցից յուրաքանշյուրը տարբերակված է մեկ-երկու գծով: 9ւսփազւսնց սուղ տվյալներից ընթերցողի երևակայության մեջ կեն¬ սավորվում են Սսւքալն ու Տագորը, Գավիթն ու Ասատուրը իրենց կանան¬ ցով ու երեխաներով: Մարդկանց և միջավայրի ապշեցոլցիշ ներդաշնակություն, բոլոր մսւն- րամասները շաղկապված են կատարելապես: Նույնպիսի ամբողջություն են կագմում շարքի պատմվածքները, միևնույն թաղի տարբեր անկյուն¬ ներն են, միևնույն տեսակի արարածներ իրենց համանման հակումներով, -13-