այդ կեղծավոր ժպիտներին։ Ես զգում էի, որ պիտի գոռամ, այլապես կմեռնեմ… Ահա… նորի՛ց այդ ձայնը… ավելի բա՜րձր, ավելի ուժգի՜ն…
— Ճիվաղնե՜ր,— ճչացի ես,– հերի՛ք է կեղծավորություն անեք… Խոստովանում եմ, պոկե՛ք տախտակները… Այստե՛ղ, այստե՛ղ է տրոփում նրա գարշելի սի՜րտը։
Ce grand malheur de ne
pouvoir etre seul.[1]
Lâ Bruyėre
Մի գերմանական գրքի մասին շատ դիպուկ ասվել է. «Es lässt sich nicht lesen»-այն թույլ չի տալիս իրեն կարդալ: Կան գաղտնիքներ, որոնք թույլ չեն տալիս իրենց տիրանալ։ Ամեն գիշեր լինում են մարդիկ, որոնք խղճահար ու թշվառ աչքերով մեռնում են իրենց անկողիններում, կառչած երևակայական խոստովանողների փեշերից։ Նրանք մեռնում են վհատված ու շնչահեղձ, խեղդվելով այն գաղտնիքներից, որոնք բացահայտում չեն հանդուրժում։ Երբեմն, ավա՜ղ, մարդկային խիղճն իր վրա այնքան սոսկալի բեռ է առնում, որ այն թոթափել հնարավոր է միայն գերեզմանի մեջ։ Եվ այս է պատճառը, որ հանցանքների բուն էությունն անճանաչելի է մնում համարյա միշտ։
Վերջերս աշնանային մի երեկո նստած էի Լոնդոնի Դ… պանդոկի մեծ պատուհաններից մեկի մոտ։ Ես նոր էի ապաքինվել մի քանի ամիս տևած հիվանդությունից հետո և գտնվում էի այն երջանիկ վիճակում, որը ձանձրույթի կատարյալ հակապատկերն է՝ բոլոր զգայությունները սրվում են, մտահորիզոնը ծածկող թաղանթը, αχλυς η πριν επηεν[2], ընկնում է և թարմ լիցք ստացած բանականությունը նույնչափ գերազանցում է իր նախկին վիճակը, որչափ Լայբնիցի ճկուն և անկեղծ դատողությունը գերազանցում է Գորգիասի ճոռոմաբանությանը։ Ես պարզապես
