Էջ:Raffi, Collected works, vol. 4 (Րաֆֆի, Երկերի ժողովածու, հատոր 4-րդ).djvu/393

հայերի և քրդերի մեջ արոտամարգերի սահմանների պատճառով։ Քրդերի մի նոր ցեղ, որ գաղթել էր այստեղ Մար-գավառի կողմերից, չէր թողնում հայերին արածացնել իրանց հոտերը։ Հասբիստանում, որ սկզբանե հայերի սեփականություն էր։ Վեճը վճռվեցավ սրով, և հաղթությունը մնաց հայերի կողմը։

Մի քանի տողերից հետո Կարոն շարունակում էր.

«Վանահոր հետ— դարձյալ Բարդուղիմեոս առաքելո— մեր խորհրդակցությունից երևցավ, որ հակառակ կողմի ուժը ավելի զորավոր է, քան թե մենք կարծում էինք։ Երկու եղբայրներ՝ Օմար և Օսման աղաները, որոնցից յուրաքանչյուրը Ջալալիների ցեղի գլխավորությունը հափշտակելու պատճառով թշնամացել էին, կրկին հաշտվել են։ Ջալալիների բաժանված կուսակցությունները միացել են։ Շիկակների Մահմուդ աղան, իր աղջիկը հարսնության տալով Ռավանդների Վազիր աղայի որդուն, երկու ցեղերի մեջ բաարեկամական հարաբերությունները նորից սկսվել են։ Մյուս կողմից, Մուքրիների և Մամըքանների մեջ հին թշնամությունը նորոգվել է։ Ռաշիդ աղայի կինը, երկար սպասելով, թե իր սպանված ամուսնի եղբայրները չկամեին առնել նրա արյան վրեժը, քանի օր առաջ ծպտյալ հագուստով հանդիպում է իր տղամարդի սպանողին, և ինքը կինը վրեժխնդիր է լինում։ Դու գիտես, որ այդ երկու ոսոխները հիշյալ երկու ցեղերի գլխավորներն են»։

Ես զարմանում էի, թե Կարոն ինչո՞ւ է ուրախանում քրդերի զանազան ցեղերի միմյանց հետ թշնամական հարաբերություններ ունենալու մասին, և կամ ինչո՞ւ է տխրում, երբ նրանք հաշտվում են։ Բայց վերջին դեպքի մանրամասնություններն իմացա ես հետո։ Ռաշիդ աղան Մամըքանների ցեղապետի որդին էր։ Նրա իսկական անունն էր Կրպո. կոչվեցավ Ռաշիդ (քաջ) իր զարմանալի քաջագործությունների համար։ Նա սպանվեցավ Մուքրիների ցեղապետի որդու նենգությամբ։ Ռաշիդի կինը ուխտել էր չվեր առնել իր երեսից սգավորի սև քողը, մինչև իր ամուսնի գերեզմանը չհանգստացնե։ Դա նշանակում է քրդի լեզվում՝ մինչև սպանվածի արյան վրեժը չառնվի։ Այս նպատակով նա սնուցանում էր իր տասներկու տարեկան որդուն, որ առնե հոր վրեժը և կատարե մոր ուխտը։ Որդին մեռնում է կարճատև հիվանդությունից հետո։ Մայրը մի քանի օր անհետանում էր իր չադրից։ Նրան գտնում են իր տղամարդի գերեզմանի մոտ այն ժամանակ, երբ իջնում է իր ձիուց, և ոսոխի կտրած գլուխը դնելով ամուսնի շիրիմի վրա, ասում է՝ «այժմ թող հանգստանան քո ոսկերքը»...