Դ
Մինչև հրեան կպատրաստե կնիքները, ես կպատմեմ մի անցք, որ պատահեց մոտավորապես տասնևհինգ տարի առաջ։
Սեֆեվիների ժամանակ, երբ ավղանները արևելքից օրըստօրե զորանում էին, երբ պարսից հարավային երկրների մի մասը անցավ օսմանցիների ձեռքը,— այդ ժամանակ Պարսկաստանի արևմտյան մասում, մանավանդ Ատրպատականում, շահերի իշխանությունը բոլորովին թուլացավ։ Խաներից շատերը ապստամբվեցան և կազմեցին զանազան մանր, անկախ իշխանություններ։ Այդ խաներից մեկն էր Փայտակարանի (այժմյան Ղարադաղի) Բարգյուշադ գավառի Ֆաթալի խանը։ Նա մի ազնվական էր աննշան տոհմից, որ իր ամբողջ կյանքում պարապել էր ավազակությամբ և ասպատակություններով։ Նվաճելով Բարգյուշադի բոլոր թուրք բեկերին, Ֆաթալի խանը ոչ միայն այդ գավառի բռնապետը դարձավ, այլ մտածում էր տիրել ամբողջ Ղափանին։ Եվ այն գազանը, որ առաջ իր փոքրիկ խումբով մեծ ճանապարհների վրա միայն քարավաններ էր կողոպտում, այժմ սկսեց ահագին խումբեր կազմել և ամայի դարձնել հարևան երկրները։
Ամառային ամիսներից մեկն էր։
Ֆաթալի խանը, թողնելով Ղափանի ջերմ տափարակները, իր Չալաբիան կոչված խաշնարած ցեղի հետ անցել էր Փայտակարանի հովասուն և անտառապատ լեռների վրա ամառը անցկացնելու համար։
Գիշեր էր։ Հովիվների բոլոր վրանները պատած էին թանձր խավարով. միայն խանի կանանոցը կազմող չադրների մեջ վառվում էին մի քանի գունավոր լապտերներ։ Այդ չադրներից զգույշ և հուշիկ քայլերով դուրս եկան երկու հոգի, որ փաթաթված էին այն վերարկուների մեջ։ Մեկը գնում էր առաջ, իսկ մյուսը հետևում էր նրան։ Մի փոքր հեռանալով կանանոցից, նրանք անհետացան գիշերային մթության մեջ։
