ԱՂՎԵՍ ԵՎ ԽԱՂՈՂ
(էջ 284)
Պահպանվել է մեկ ինքնագիր՝ ՌՊֆ, 192, թ. 43ա և մեկ ընդօրինակություն՝ ՌՊֆ, N 149, թ. 40ա, Փոխադրված է Եզեպոսից: Առաջին անգամ տպագրվել է «Եզեպոսի առակներ», 1859: Հիմք է ընդունված առաջին հրատարակությունը:
ՄՈԻՐԱՑԻԿ ԿԻՆ
(էջ 285)
Թարգմանություն Բերանժեի la pauvre femme բանաստեղծության: Ինքնագիրը չի պահպանվել: Առաջին անգամ տպագրվել է ԳՔԲ I, էջ 95-96, ԳՔԲ II, էջ 84-85, ՌՊԵ 1, էջ 118-119: Թարգմանության թվականն անհայտ է: Հիմք է ընդունված առաջին տպագրությունը:
ԱՆՎՆԱՍ ՄԱՐԳ
(էջ 287)
Փոխադրություն Նեկրասովի «Нравственный человек» բանաստեծության: Ինքնագիրը չի պահպանվել: Առաջին անգամ տպագրվել է՝ ԳԲ, 1856, 3, էջ 69-71, ապա նաև՝ ԳՔԲ I, էջ 77-80, ԳՔԲ II, էջ 69-71, ՌՊԵ I, էջ 57-59։ Փոխադրության թվականն անհայտ է։ Հիմք է ընդունված աոաջին տպագրությունը։
ԵՐԵՔ ԱՐՄԱՎԵՆԻ
(Լերմոնտովից)
(էջ 290)
Թարգմանություն Լերմոնտովի «Три пальмы» բանաստեղծության։ Պահպանվել է չորս ինքնագիր՝ ՌՊՖ, N 1ա, թ. 17-18, N 72, թ. 4-5, N 137, թ. 8-9, N 138 և երկու ընդօրինակություն` Н 73գ, N 149, թ. 1-2: Առաջին անգամ հիշատակվում Փ. Վարդանյանին հասցեագրված Ռ. Պատկանյանի 1884 թ. 15 նոյեմբերի նամակում։ Այստեղ ասված է. «Նորումս թարգմանեցի Լեռմոնտովի «Երեք արմավենին», մյուս նամակովս կուղարկեմ» (ՌՊՖ, N 270, էջ 343)։ Առաջին անգամ տպագրվել է Արձ., 1889, N 41, էջ 565-566, նույն թվականին տպագրվել է նաև ՀԳՊ, էջ 123-125, ապա տեղ է գտել ՌՊԵ III, էջ 21-22։
N N 72, 73 10 Բերան թաց չարին սառ աղբերակեն.
N N 1ա, 72, 137, 73 14 Մի՞թե խամրելու աշխարհք ենք եկել.
N N 1ա, 72, 73 16 Տոթի, փոթորկի հար միշտ նըպատակ
N N 137, 138 24 Շար շար գալիս էր ըղտուց երամակ.
34-րդ տողի փարիսին բառը ինքնագրերում (137 և 138) ծանոթագրված է՝ «Փարիս֊ քաջաձի»։
N 138 36 Զենքը խաղցնում էր պինդ-պինդ չափ տալով։
N 137 42 Աղբյուրն էլ առատ իր ջուրն է տալիս։
N 137 44 Կացինը դիպավ կոշտ-կոշտ արմատին.
N 137 45 Ճամփորդք ծառերը վայր կործանեցին,
N 137 53 Մնացորդք արևի շողք ցամքեցուցին,
N 138 58 Ավազն էլ է միշտ նորան տոչորում.
N N 137, 138 59 Գիշատիչ անգղն էլ այնտեղ է գալի
