VIII
ԱՅՍ ՈԻ ԱՅՆՏԵՂ
Սեն-Միշել բուլվարի վրա կար մի փոքրիկ կաֆե, որ գիշերը մինչև լույս բաց էր: Նրա տերը մի պառավ բրետանուհի էր, մի շատ սիրուն աղջկա հետ։
Գիշերվա երկու ժամին, երբ սովորական սրճարանները փակվում էին, այդ կաֆեն լցվում էր գիշերասեր այցելուներով։
Երբեմն ես էլ էի գնում այնտեղ։ Գրեթե միշտ պրոֆեսոր Միքայել Թամամշյանի հետ։ Այդ մարդն անքնությունից տառապում էր և շարունակ թախանձում էր սրան ու նրան` իրան մենակ չթողնել։
— Ես սարսափում եմ իմ ննջարանից, այնտեղ ես տանջվում եմ, անկողնիս մեջ տրորվելով,— ասում էր խեղճ մարդը։
Ես ինքս, գիշերասեր լինելով, հաճախ լուսաբացին էի տուն վերադառնում, բայց դժբախտաբար այդ մարդու առասպելական գիրությունն ինձ էլ երբեմն անախորժ դրության մեջ էր դնում։ Ես աշխատում էի հնարավորության չափ խույս տալ նրա ընկերությունից։ Սակայն այդ այնքան էլ դյուրին չէր այն պարզ պատճառով, որ մարդը մենության մեջ տառապում էր բառիս կատարյալ իմաստով։ Ցավալի էր տեսնել այդ ծայր աստիճան ընկերասեր, կենսախինդ, սրամիտ և գրական-գիտական ահագին պաշար ունեցող մարդուն այն րոպեներին, երբ կաֆեի սպասավորները սկսում էին սեղաններն ու աթոռներն իրարու վրա ժողովել, մանավանդ երբ մենք երկու ժամից թեկուզ մի կես ժամ առաջ էինք գնում։ Նրա աղերսալի հայացքը ուղեկցում էր մեզ մինչև դռները։ Մարդու հոգին տառապում էր մարմնի ծանրությունից. դա նրա համար կատարելապես մի դրամա էր, որից ազատվելու ոչ մի հնար չկար։
Մի անգամ երբ միասին տուն էինք վերադառնում (մեր բնակարանները շատ մոտիկ էին իրարու), եղանակն անձրևային էր, կառքերը փակ։ Թամամշյանը մի ոտը
