Էջ:Shirvanzade, Collection works, vol. 8.djvu/537

Այս էջը սրբագրված է

Ինձ մոտեցավ բարձրագույն տեխնոլոգիական դպրոցի համազգեստով բավականին բարձրահասակ, շատ համակրելի և նույնիսկ գեղեցիկ և խոհուն դեմքով մի մոտ 20 տարեկան երիտասարդ, մի քիչ գունատ և հուզված։

— Թույլ տվեք ինձ ևս շնորհավորելու,— ասաց նա մաքուր ու գրական բարբառով։

— Պիտի խոսե՞ք։

— Ոչ, պիտի կարդամ, ահա այս թուղթը։

— Թույլ տվեք ինձ աչքի անցկացնելու։

— Առեք։

Ես կարդացի թուղթը։ Սա շնորհավորում չէր, այլ մի սոսկալի հարձակողական և անվերապահ քննադատություն ոչ Աղայանցի գործերի, այլ Ռուսիայոլմ այդ ժամանակ տիրող քաղաքական կացության։ Երիտասարդը պնդում էր, որ ամեն մի գրական գործունեություն դատապարտված է ամլության ներկա պայմաններում։ Ոչ մի գրականություն չի կարող զարգանալ և առաջադիմել և ոչ մի գրող չի կարող ազատ արտադրել, քանի որ ցարական ռեժիմը կա։

Հետևաբար յուրաքանչյուր քաղաքացու ժամանակակից միակ բարոյական պարտականությունն է նախքան «հոբելյաններ տոնելը», ջանալ այդ ռեժիմը տապալելու։

— Սիրելիս,— ասացի երիտասարդին վերադարձնելով նրան իր թուղթը,— դժբախտաբար ես չեմ կարող թույլ տալ, որ դուք կարդաք այդ թուղթը։

— Ինչո՞ւ,— հարցրեց նա պարզամտությամբ։

— Նայեք այն կողմը։ Տեսնո՞ւմ եք այն շեկ մորուքավոր պարոնին, նա ոստիկանության գաղտնի գործակալն է։

— Է՛հ, ի՞նչ անենք։ Նա ռուս է, իսկ իմ գրածը հայերեն է։

— Այո՛, ռուս է, բայց հայերեն գիտե։ Ինձ խուզարկելու ժամանակ նա էր կարդում իմ ստացած հայերեն նամակներն ու թարգմանում։ Եթե ես թույլ տամ կարդալու բովանդակությունը Ձեր թղթի, տելեֆոնով իսկույն կհաղորդի ուր հարկն է, և հանդեսը կխափանվի։ — Թող խափանվի, մի՞թե շատ կցավենք։