Էջ:Smbat Shahaziz, Chaphatso yerker.djvu/395

Այս էջը սրբագրված է

Առ գեղեցկուհի Կ...

(Էջ 305)

Առաջին անգամ տպագրվել է «Հյուսիսափայլի» 1862 թ. 12-րդ ամսատետրակում (էջ 260)։ Գրաքնության թույլտվությունը՝ 17 հոկտեմբերի 1882 թ.։ Մեր օրերում՝ Ս. Շահազիզի «Երկեր» (1947, էջ 43) և այլ ժողովածուներում։

Այս բանաստեղծությունը նույնպես դուրս է մնացել 1885 թ. լույս տեսած «Լևոնի վիշտը...» ժողովածուից, հավանորեն, նույն պատճառով, ինչ նախորդ բանաստեղծությունը։

Բնաբանը Մ. Լերմոնտովի «Я не хочу...» խոսքերով սկսվող բանաստեղծության առաջին քառատողի թարգմանությունն է: Այդ է հաստատում բնագրի և թարգմանության զուգադրումը.

Я не хочу, чтоб свет узнал
Мою таинственную повесть;
Как я любил, за что страдал,
Тому судья лишь бог да совесть!

(М. Ю. Лермонтов, Собрание сочинений в четирех томах. Стихотворения, т. I, Л., 1979 ст. 383).

Սակայն անբացատրելի է, թե ինչու է Ս. Շահազիզն իր թարգմանությունը վերագրել ոմն Բասիլիոս Հուսինյանի։ Այդ անունը հանդիպում է նաև «Հյուսիսափայլի» 1861 թ. 3-րդ ամսատետրակում տպված երկու բանաստեղծությունների տակ («Հյուսահատություն» և «Ցանկություն»)։ Ուրիշ ոչ մի տպագիր աղբյուրում չկա այդ անունը։ Այս փաստը, ինչպես նաև հիշյալ բանաստեղծությունների նմանությունները Շահազիզի մյուս բանաստեղծութսունների հետ, հիմք են տալիս ենթադրելու, որ այդ կըղծանունը, թերևս, պատկանել է իրեն՝ Սմբատ Շահազիզին։

Բանաստեղծության վերջին տները հիշեցնում են Մ. Լերմոնտովի «Դևը» պոեմի՝ Դևի երդումի վերջին տողերը, որ Ս. Շահազիզը, հավանորեն լսել է Մ. Սադաթյանից, հենց թարգմանության ժամանակ.

Թեթև նաժիշտներ և սքանչելի,
Ով իմ գեղեցիկ, քեզ կըպարգևեմ։
Եվ արևելյան աստղից կթխլեմ
Քո համար շքեղ պսակը ոսկի,
Եվ բոլոր շուրջը նորա կըցանեմ
Փայլուն ցողովը թարմ ծաղիկների,
Արևամուտի կարմիր նշույլով
Ժապավենի պես մեջքդ կըպատեմ,
Քաղցրահոտության մաքուր բուրմունքով