Էջ:The collected best works of Nicholas Marr, 1.djvu/124

Այս էջը հաստատված է

հնչյունային կոմպլեքս, ասես թե մի բառ, պայմանավորված հնչական նշան՝ մեկ կոլեկտիվ կազմակերպության, ավելի ուշ՝ մեկ ցեղային խմբավորության զարգացման բոլոր հնարավորություններով հանդերձ. և այդ իսկապես նախնադարյան բառի առանձնահատկությունները նրա տարատեսակների հետ մեկտեղ՝ ներկայումս և հնչական լեզվի կազմավորման ակզբից ի վեր գտնվում են այդ լեզվի զանազան շերտերում, ամեն մի՝ միշտ խաչավորված՝ լեզվի զանազան շերտերում իբրև նստվածքներ. և այդ պատճառով, ինչպես նաև անկախորեն, զուտ մեխանիկական հաշվառքի ու պարզության համար, անհրաժեշտ է լեզուների դասակարգում ըստ ասես թե լեզվի խնդրում ցեղերի համաձայնեցվածության հատկանիշների, ըստ հնչյունային համապատասխանությունների, որպիսիք հարկավոր է գիտենալ ինչպես գամմաները՝ դաշնամուր նվագելու համար, որովհետև դրանք հիմքն են թե համեմատական ստատիկ քերականության (իր հիմքում խաբուսիկ, եթե չկա հնէաբանական ստուգում), թե տեխնիկայի, որն անհրաժեշտ է հնէաբանության համար:

§ 27. Դիախրոնիկ հարաբերություններ

A (SAL)
C (YON)
վր. saql աբխ. a-yn-ə↙*yun-o

-uni հին հայկական տոհմերի անուններում (Amat-uni, Bagrat-uni և այլն, վերապրուկ մինչ-հայկական խալդական էպոխաներից— Վանի արձանագրությունների մեջ, ցեղանուն Eti-uni և այլն):

վր. шina ‘ներսում’,
‘տուն’ (անգլ. home-ի
իմաստով):
-ino→մ. ino նախդիրը բայերի մեջ, -մ.
dino, ‘փորոտիք’ համազգանուն մարդկանց
կամ առհասարակ մոտիկ հարևանների
ու ծանոթների տարաբնակության
ռայոնը, մ. dinoqə-le ‘ներսում’ -
բայական նախածանց:[1]

վր. ďma ‘եղբայր’ (←*da-mal), սակայն նաև -da↘za bida ‘քեռի’ բառի մեջ:

‖ша -ya աբխ. а-ша ‘արյուն’ աբխ. уа-ща ‘եղբայր’
  1. Яфетическое происхождение абхазских терминов родства (ИАН, 1912, էջ 423—432). Абхазское происхождение грузинского термина родства bi.da ‘քեռի’, NAH, 1914, էջք 143—146.