Էջ:The collected best works of Nicholas Marr, 1.djvu/307

Այս էջը հաստատված է

ամբողջ աշխարհում։ Այստեղ կան և՛ իրավական, հատկապես կրոնա-իրավական նորմաներ, և՛ fas ու jus,[1] և՛ pontifex,[2] այստեղ են և՛ դրությունն ու ‘դիրքը’ scribo, li-ber, li-ttera[3] տերմիններով, այստեղ են և՛ սոցիալական կառուցվածքի այնպիսի տերմիններ, ինչպես populus[4] ‘ժողովուրդ’, plebs,[5] ‘հասարակ ժողովուրդ’, urbs ‘քաղաք’[6], oppid-um ‘քաղաք’[7], rus (սեռ. rur-is) ‘գյուղ’ vi+c-us ‘գյուղ’, pa+g-us ‘գյուղ կամ ավան’[8]։

‘Գյուղ’ նշանակող բառերի այդ առատությունն ինքնին բացառիկ հետաքրքրություն է ներկայացնում հռոմեական աշխարհի ընդհանուր դասավորման բնութագրման համար։ Չէ՞ որ այսպիսի յուրաքանչյուր տերմին միաժամանակ նշանակում է և ‘բնակչություն’, ‘աշխարհ’, նախապես՝ սոցիալական այս կամ այն, հետագայում՝ ցեղային աշխարհը։ Լինելով այսպես կոչվող ցեղական անուն, հետևաբար մի ժամանակ համապատասխան սոցիալական սկզբնական խմբավորումների տոտեմ՝ ‘գյուղ’ այլև ‘քաղաք’ նշանակող բառերը ծագման մոմենտի համար իմաստավորվում են ոչ թե գյուղաշինության կամ քաղաքաշինության տեխնիկայով, այլ նույն իր տերմինի պաշտպանողական կախարդական

  1. Տես Н. Марр, Карфаген и Рим, fas и jus, СГЛИМК հ. II, էջ 372-415։
  2. Տես И. Марр, Значение и роль изучения нацменьшинства в краеведении, „Краеведение”, № 1, 1927, էջ 13, առանձնատիպ։
  3. Н. Марр, Происхождение терминов „книга” и „письмо” в освещ. яфетичск. теории, „Книга о книге”, Лен. [տես Н. Марр. „Изб. работы” том III, стр. 219-245]:
  4. Н. Марр, Карфаген и Рим, fas и jus, էջ 383։
  5. N. Мarr, La Seine, la Saone, Lutece et les premiers habitants de la Gaule, Etrusques et Pelasges, Petrograd, 1922, էջ 13 շար, [ռուս. „Изб. работы„, т. I стр. 139 сл.]: Նույնի Об яфетической теории. Москва, 1925, էջ 14, 28=ПЭРЯТ էջ 209, 230 [տես ИР հտ. III էջ 13, 20]։
  6. Н. Марр, Ольвия и Альба Лонга, ИАН, 1925, էջ 665 և շար.։ նույնի Значение и роль изучения нацменьшинства в краеведении էջ 14, առանձնատիպ [ИР հ. I էջ 242-243]։ Նույնի Из переживаний доисторического населения Европы, племенных или классовых, в русской речи и топонимике, Чебоксары, 1926, էջ 11: Նույնի Из поездки к европейским яфетидам, ЯС, հ. III, էջ 20=ПЭРЯТ, էջ 144: Նույնի Иштарь, ЯС հ. V էջ 135 [տես ИР հ. III, էջ 323].
  7. Н. Марр, Ольвия и Альба Лонга, ИАН 1925, էջ 670.
  8. Н. Марр, Из переживаний доисторического населения Европы էջ 11 и շար.։