Էջ:The collected best works of Nicholas Marr, 1.djvu/322

Այս էջը հաստատված է

‘եգիպտացորեն’, ունենալով իր տարբերակը ar-tě դեռևս ‘կաղնի’ (հմմտ. ari-ϑ նույնպես ‘կաղնի’)։

Նախապատմության տեսակետից հրատապ հետաքրքրություն են առաջացնում բասկերը մայրիշխանության վերապրուկների գծով: Այս առումով նրանց լեզուն այնքան հնատիպ է որ հնարավոր է դարձնում բացահայտել ստադիալ զարգացման այն աստիճանը, երբ նախաբասկերը նախահույների հետ դեռևս վերապրում էին նախնադարյան կոմունիզմի վիճակը առանց սեռական տարբերության հաշվառման հասարակայնության մեջ, որ արտահայտվել է հնչական լեզվում, այնպես որ, արտադրությունը գլխավորող սոցիալական խմբակցության ղեկավարը բասկերի մոտ մնացել է an+der-e ‘կնոջ’, իսկ հույների մոտ an-er*an-der-ից (սեռ. andr-os) ‘տղամարդ’ նշանակությամբ, ըստ որում այդ տերմինը երկու դեպքում էլ իր սկզբնական գործունեությամբ նշանակել է ‘ձեռք’, ‘արտադրության միջոց’։

Այսպիսով մեզ մնում է մինչև այժմ կուսականորեն ձեռք չտրված Միջերկրածովքի, նրա արևելյան հելլենական և վերջնիս էգեյական այսպես կոչված նախապատմության հետազոտական գործի մեծ մասը խաչավորված անալիզի և նրա դիալեկտիկական ուղիներով առաջացած հակասությունների լուծման նոր մեթոդով մշակելու գործը, և այդ ամրոցը գրավել մենք կարող ենք միայն սկյութական պրոբլեմի այնպիսի դրմամբ — սկյութացիների և մի տասնյակ ու ավելի սոցիալական տարբեր կազմակերպությունների, այդ թվում և ռուսների ու ուկրաինացիների կողմից վերապրվող պատմական պրոցեսի անալիզով — գավառագիտական այնպիսի դրմամբ, որի համար, կարծում եմ, հատուկ հիմունքներ ունի իրեն պատրաստված համարելու թե գաղափարախոսորեն և թե աղբյուրագիտակ-նյութականորեն մեր Սովետական պատմական գիտությունը։