Էջ:Vahan Terian, Collection works, vol. 1.djvu/308

Այս էջը հաստատված է

2 էստոնական երգ (էջ 26)

Առաջին անգամ տպագրվել է «Մուրճ», 1906, № 9, (էջ 120) «Երգ» (էստոներենից) վերնագրով, Վահան Տ.— Գր. ստորագրությամբ։ Վերամշակումից հետո մուծվել է «Մթնշաղի անուրջներ»՝ առանց «էստոներենից» բառի, «էստոնական երգ» վերնագրով։

«Դժբախտաբար,— գրում է Տարտուի համալսարանի դասախոս Ս. Իսակովը,— ցայսօր պարզված չեն այս հիանալի երկի գրության ոչ աղբյուրը, ոչ էլ առիթը կամ պատճառները» «Кммунист» 1964, № 198, 21 օգոստոսի)։ Որոշ փաստեր հայտնի էին տերյանագետներին վաղուց (տե՛ս «երեքհատորյակ», 1-ին հատոր, էջ 289—290)։ Հուշագրական և այլ կարգի նյութերից պարզվում է, որ Մոսկվայում Տերյանը ծանոթացել է էստոնուհի մի օրիորդի (Ալինա Մագուր)։ Մագուրով հրապուրված ուսանող Տերյանը հաճախ է հանդիպել նրան ու լսել նրա էստոնական «ծոր տվող» երգերը։ Մագուրը և նրա երգերն էլ, ահա, դարձել են «էստոնական երգ»-ի ստեղծման և՛ աղբյուրը, և՛ առիթը, և՛ պատճառը։

Թե իրենցից ինչ են ներկայացնում Տերյանի կատարած մշակումները, ցույց է տալիս այս բանաստեղծության «Մուրճ»-ում և «Բանաստեղծություններ»-ի 1-ին հատորում տպագրված տեքստերի համեմատությունը։ Ահա «Մուրճ»-ում տպագրված տեքստը.

Երբ կը հոգնես, կը գազազես դու կյանքից,
Եկ իմ մոտս, դարձիր մոտս դու նորից,
Իմ հարազատ, սիրտս քեզնով է շնչել
Չի կամենա նա վերստին քեզ տանջել...

***


Եթե բախտն ու վայելքները քեզ ժըպտան,
Օտարները քեզ գգվանքով ողջույն տան,
Գուցե ես լամ բախտիդ համար, իմ անգին
Սակայն դարձիր, դարձիր մոտս դու կրկին...

***


Եթե հեռվում ճակատագիրն անհոգի
Սիրտդ մատնե ձմեռնաշունչ տանջանքի,
Օ, գիտացիր այնժամ սիրտս կցավի
Ինձ կը տանջե լուռ կսկիծը քո ցավի։

«Մթնշաղի անուրջներ»-ում.
12 Ինձ կտանջե պաղ կսկիծը քո ցավի։