թռիր դեպի վեր, և ամեն ինչ վերջացել է։ Գազանները դեպի վեր թռնել չգիտեն. նրանք միշտ գետնի վրա են սողում… մենք ի՞նչ գործ ունենք գետնի երեսին։
— Իրավ է,— ասաց տիկինը,— և ի՜նչ լավ էլ է այստեղ. ազա՜տ… որ կողմ ուզենաս կթռչես…Ե՛կ այստեղ, ընկեր, դո՛ւրս եկ մեզ մոտ։
— Աստված ո՛չ անի,— գոչեց արուն ներսից,— ասել են, որ կնոջ խելքն էլ ռամիկի խելքի պե՛ս կարճ կլինի —այժմ ճիշտ դուրս եկավ։ Պիտի տուժես հիմարությունդ, կի՛ն դու, բայց ուշ կլինի։
— Օ՜, ձերդ վախկոտություն,— քրքջաց ճնճղուկը,— մնացեք ուրեմն ձեր երկար խելքով՝ վանդակի մեջ, իսկ մենք մեր կարճ խելքով՝ կերթանք ազատ ապրելու… Այնպես չէ՞, տիկի՛ն, կգա՞ս։
— Գնա՛նք։
Ու թռան։
— Պիո՛ւ… պիո՛ւ,— կանչեց բարձրից ճնճղուկը,— ե՛կ, ե՛կ մեզ հետ…
Բայց արու դեղձանիկը վանդակի մեջ կծկված նայում էր դեպի վեր սլացողներին և սարսափից դողում։
Քիչ հետո մի վերջին «կի՛վի, կի՛վի» ևս լսվեց, և ապա երկու թռչուններն անհետացան երկնային կապտության խորքում։
Եվ մնաց արուն վանդակի անկյունում կծկված, աչքերն ազատ անհունության դարձրած, դեպի անծանոթ, աներկաթ և անվանդակ հայրենիքը։ Եվ այդպես անշարժ, կերակրի ու ջրի մոտ կուչ եկած՝ երազում էր, տրամաբանում… միմիայն երազում, տրամաբանում…
Երեկոյան դեմ տանտիկինը տեսավ բաց դռնակը, տեսավ, որ էգը խուսափել էր, ազատություն ստացել։
— Չար,— գոչեց նրա հասցեին։
Հետո զննեց փիլիսոփայաբանող, տրամաբանող ու հանգստություն սիրող արուին՝ կծկված վանդակի անկյունում։
— Տխմա՜ր…— ասաց արհամարհանքով և վանդակի դուռը փակեց։
Այս զրույցը մի տիկին պատմեց ինձ։
1896
