- Քու խանումին, հի՛վանդ կա:
- Ո՞վ է հիվանդը։
- Հերս… դողա՛ցնում ա։
- Հերդ ո՞վ է։
- Թևոսը։
Հիվա՞նդ։ Ի՞նչ էր եղել արդյոք այդ երկաթե մարդուն, որ մի ամսի՛ց ի վեր, տաժանելի աշխատքով՝ ուզում էր հողի տեր դառնալ։
Կինս՝ մանկաբարձուհի, գիտե նաև օգնել թեթև հիվանդներին, գիտե գոնե քիչ ամոքել նրանց ցավերը։
Դեղատուն էլ ունեինք։ Շտապով, անհրաժեշտ դեղեր վերցրինք և հետևեցինք փոքրիկ աղջկան։
Երբե՛ք չեմ մոռանա այն հուզիչ պատկերը, որին ներկա գտնվեցի փոքրիկ, ցած, խոնավ և մութ խրճիթի մեջ։
Անկողնի վրա մեկնվել էր գունատ և նիհարած Թևոսը՝ խամրած աչքերով։ Կինը արտասվալի՝ կծկվել-նստել էր կողքին, երեխաները վերահաս ցրտից, երկությունից և վշտից քար կտրած՝ մեզ էին նայում անկյուններից։
Ու երբ խնամում էինք թշվառին, պատմե՛ց մեզ նա իր մարտիրոսության ահավոր պատմությունը։
Խլել էին ձեռքից հողը։ Թողել էին, որ մաքրեր, հերկեր, թողել, որ անպետք հողը իր քրտինքով փափկեցներ, համառ կամքով՝ բերրիության հասցներ և ապա հանկարծ մի օր վճիռը տվել, անտառի պահապանները ուղարկել, ծեծել էին նրան, հողիցը դուրս շպրտել և թողել, որ ջարդված, ընկճված՝ նստեր արտի կողքին ու լար. և լա՜ր կսկծալիք, աղիողորմ ու հուսահատ…
Ի՞նչ կարող էինք անել այժմ վշտից և հուսաբեկությունից անկողին ընկած թշվառին, եթե՝ ոչ՝ միմիայն վշտանալ նրա հետ, հուզվել և զայրանալ թե՛ Թևոսի միամտության և թե՛ այս աշխարհի խիստ անիրավ, չափազա՛նց անարդար անհավասարության և ընկերական զզվելի՛ օրենքների վրա…
Հողի աշխատավորը կարծել էր, թե քրտինքն ու աշխատությունը նու՛յնքան արժեք ունեին հողի տեր դաոնալու համար, որքան բռնի ուժը կամ լրբությունը։ Սակայն նրան շա՛տ ազդու կերպով հասկացրել էին, որ դեռ չեն եկել այդ օրերը և որ հողի տերը նա է, ով ուժ ունի, ունի զարնող ձեռք, կաշառելու, քծնելու վարպետություն, ունի մանավանդ բռունցք, կոպի՛տ, վայրենի՛, գազանային բռունցք…
