նույն տեսակ՝ շառաչ… Ուրիշներին քնեցնում է, Անքուն մարդիկ գիտեմ, որոնք լավ քնել են ծովի կողքին։ Ինձ—ո՛չ, նա անէացնում է, նյութականությունից աղատում, անմարմին է դարձնում… Ձեզ հասկանալի՞ է այդ։
— Հասկանալի է։
— Ավելի լավ։ Հետո, երբեմն էլ ոգևորում է. այդ՝ ծովը, Տարածությունը, մեծությունն ու գունտգեղությունն է ոգևորողը. ինչ վերաբերում է նրա զայրանալուն ու մռնչալուն, այժմ այլև դառն ծիծաղ է առաջացնում իմ մեջ:– Միևնույնն է, մտածում եմ ես, քիչ հետո դա՛րձյալ պիտի գալարվես, կծկվես և քեզ շրջանակավորող ժայռերի ոտները լզես…
— Այո՛, բայց շատ լզելով՝ ժայռերին տապալում է ծովը:
— Շա՜տ… մինչև ե՞րբ սակայն… Օ՛հ, համբերություն չկա, ո՛չ համբերություն և ոչ էլ այդպես օձանման հաղթության գծուծությունն… Ուզում եմ ասել, որ ամեն ոք չի՛ կարող օձի նման սողոսկել ժայռերի ոտների մոտ, լզել նրան անընդհատ և այդպիսի ստորաքարշության միջոցով տանել հաղթանակը… Ա՛հ, կուզեի որ ըմբռնեիք այն, ինչ որ դըժվարանում եմ ավելի նուրբ կերպով բացատրելու… Դուք հասկանո՞ւմ եք արդյոք… ժայռերը դաժան ու անողոք, և ոչ իսկ մի թիզ լայնացնել են ուզում ջրերի վանդակը. քրքջալիր՝ պաշարել են նրանք ծովին և ստիպում են, որ նա լզե իրենց տղմոտ ոտները… Ու ծովը լզում է. մռնչում է, բայց լզում է. իսկ լզելը իբր կռվի զենք համարել, չնայելով որ նա հիրավի ժայռեր է տապալում ու մաշում—լզելով ոչնչացնելը իբր հաղթություն հռչակել, պանծա՜լ նրանով… ո՛չ, այդ ես գտնում եմ չափազա՜նց գարշելի… Եվ գերադասում եմ բոլորովի՛ն չկովել:
— Ապա ինչպե՞ս…
— Ոչինչ. լուռ, առանց տրտնջալու, առանց դեմքն իսկ կնճռելսմ վերարկուով ծածկել գլուխը և մեռնել…
— Վերարկուով ծածկե՜լ գլուխը։
— Այո՛… Ծածկել գլուխը՝ չտեսնելու համար որևէ չարախնդաց դեմք…
— Ցավակցո՛ղ դեմք՝ ասացեք։
— Նույնի՛սկ այդ… ինչո՞ւ ցավակցություն, ի՞նչ բուժումն դրանից. կարո՞ղ է մեռնողին շունչ տալ այդ… Ո՛չ. երբ պիտի մեռնել՝ ուրեմն առա՛նց ցավակցությունների. մեռնել կտրուկ, առանց հիշելու, որ կարող էր ապրել, կուզենա՛ր ապրել…
— Արտառոց բաներ եք ասում։ Բայց խորապե՜ս դառնացած, նույնիսկ
