հունական Տանտալոսն ու արաբական իմաստունը սիմբոլներ են այնպիսի նահատակների, որոնք ձգտում են միևնույն բարձր նպատակին, ըմբոստանալով եղած ապականության դեմ. որոնք քայլում են փշերի վրայով, տանջանքների միջով, որոնք երբե՛ք գոհ, երջանիկ չեն ներկայով, այլ ապրում են ապագայով և որոնց դիակների վրա է, որ իբր պատվանդանի՝ կանգնելու է երջանիկ օրերի և բացարձակ անկեղծության թագավորությունը…
1897
Հեռու Հնդկաստանում կար մի թագավոր, որ շատ էր սիրում մեծ շենքեր կանգնեցնել, պալատ ու մզկիթ, պարտեզ, մադրասա, աշտարակ ու բուրգ… Ո՛չ միայն սիրում էր կառուցել, այլև գնալ դիտելու գործավորների աշխատանքը և քաջալերել, նվերներ ցրել, ժամերով կանգնել ու գործը զննել։
Մի օր էլ, երբ վեզիրների հետ մի կողմը կանգնած, դիտում էր, թե ինչպես գործավորները քար էին շալակում ու կքված, քրտնաթոր վերև բարձրանում, նկատեց, որ նրանցից մեկը առանց օգնության խոշոր քարերը մենակ շալակում, ուրախ ու զվարթ, երգը բերանին, հա՜ բարձրանում էր, անդադար կրում։
Հուժկու չէր այդ աշխատավորը և ոչ լայնալանջ, բայց, մինչ մյուսները տնքում էին ծանրությունների տակ, մինչ հուժկուները հազիվ շարժվում էին և տխուր ու մռայլ, դանդաղ քայլեր անում, նա արագությամբ ու մեծ դյուրությամբ քարն էր շալակում, զվարթ մի երգ հնչեցնում և ժպիտը դեմքին՝ դեպի վեր ելնում։
Թագավորը զարմացավ. ապշեցին նաև մեծ վեզիրները։ Ո՞վ էր այդ մարդը, որ տանում է ամենամեծ աշխատանքը՝ ժպիտն երեսին, զվարթ երգ բերնին և որ ո՛չ մի գանգատ ու կամ մի հառաչ՝ չէր հանում կրծքից։ Ինչո՞ւմն էր նրա ուժը, զվարթությունը, դիմացկունությունը։ Ի՞նչն էր նրան ուժ տվող, այդ տկար մարմնին տոկուն դարձնող և շատ քաջերից, լայնալանջերից ավելի գործունյա, ավելի աշխույժ ու կտրիճ անող։
— Խոսի՛ր, ո՛վ վեզիր, — դարձավ թագավորն իր փոխանորդին,— բացատրիր տեսնենք, ինչո՞ւմն է այդ գործավորի ուժի, զվարթության և տոկունության խորին գաղտնիքը. ինչի՞ց է, որ մյուս, այդ բոլոր հուժկու մարդիկ տնքում են, հառաչում ավելի թեթև, մանր գործերից, իսկ դա
