Էջ:Yervand Otyan, Collected works (Երվանդ Օտյան, Երկեր).djvu/662

Այս էջը հաստատված է

− Ըսավ անունը, բայց մտքես ելավ․ հիմա գա նե՝ կհարցնենք։ Լոկի-ով կվերջանա, բայց սկիզբը չեմ գիտեր։

− Ինչպե՜ս կապրի՝ խելք չի հասնիր,− ըսավ ուրիշ մը,− գործ մը չունի ու մենե աղեկ կուտե-կխմե։

− Քենե դրամ ուզե՞ց։

− Չէ, բայց…

− Ուրեմն լռե՛։

Ու այսպես վեճը տևեց երկու ժամ, մինչև որ մեջերնես մին գոչեց հանկարծ.

− Կուգա կոր, կա՛րճ կապեցեք։

Կակայանցն էր…

***

Եթե ըսեմ, որ կովկասցի հեղափոխական մըն էր ներս մտնողը, կարծեմ պետք չի մնար նկարագրելու իր դեմքը։ Անմիջապես կերևակայեք ջրվեժացյալ մորուքով, գիսախռիվ մազերով, լայնեզը գլխարկով թուխ երիտասարդ մը սևազգեստ ու ձեռքը հաստ գավազան մը բռնած։ Երկու տեսակ կովկասցի չի կա. ամենքն ալ Կակայանց են։ Այդ մարդոց մազն ու մորուքը երբեք չեն զգացած մկրատի շփումը, և եթե ամեն մարդ կովկասցի ծներ աշխարհի երեսը, սափրիչները պիտի ստիպվեին հեղափոխական ըլլալ ապրելու համար։

Երբ սրճարան եկավ՝ ճառագայթում մը կար դեմքին վրա։

− Մի լավ ավետիս,− դոշեց խոսքն ամենուս ուղղելով,– պատերազմ պետք է ծագի հույնին ու թյուրքին մեջ։ Այժմ ժամանակը հասել է գործելու․ պետք չէ կորցնել մի րոպե։

Լռեց։ Երկու ձեռքով բռնեց հաստ գավազանը, վրան ծռեցավ քիչ մը, իյնալու ձևով, դեպի փողոց դարձուց գլուխը և երազուն նայվածքով մը շարունակեց իր խոսքը, ավելի ցած ձայնով, իբր թե ինքն իրեն խոսեր.

− Բայց ափսո՜ս, մարդ չունենք… կռիվի մարդ… ջիղ ունեցող, արյուն թափող մարդ։ Կազմակերպյալ խումբեր թեև կան… բայց ոչ բավականաչափ։

Ապա դեպի մեզ դարձավ։

− Ինչ որ է, ես անմիջապես, երբ պատերազմի լուրը բերող հեռագիրը կարդացի՝ գրեցի մեր ընկերներին, հուսամ նկատողության