և այծեամի մը պէս կը թռչէր մեր առաջքէն, կը հիանայինք իր ճարպիկութեան վրայ։
Մեր ճամբան երկար էր, բոլորս ալ յոգնեցանք և միայն լուսաբացին հասանք Աքքայա։ Մեր առաջնորդը հոդ քոյր ունէր, մտանք անոր մարագը։ Ես երեսս փաթթեցի ու ծածկեցի, որպէսզի չի ճանչցուիմ։ Կէսօրին ոստիկաններ եկան գիւղը. տանտէրը կուզէր, որ անմիջապէս մեկնինք. բացատրեցինք, թէ ատիկա որքան անպատեհ էր թե՛ մեզ և թէ՛ իրեն համար ու մնացինք։
Ոստիկանները եկան, նստեցան մեր ապաստանած տան դրան առաջք։ Կացութիւնը ծանր էր, բայց երիտասարդ հարս մը իր ճարպիկութեամբ փրկեց մեզ։ Եկաւ և իբր թէ նեղացաւ գիւղացիներուն, յանդիմանեց և ըսաւ.
— Ինչու՞ այս մարդիկը փողոցը ձգեր էք, ինչո՞ւ հոս նստեցուցեր էք։
Եւ դառնալով ոստիկաններուն, զանոնք իր տունը հրաւիրեց ու տարաւ։ Անմիջապէս դարձաւ եկաւ մեզ մօտ և սիրտ տուաւ մեզի։
— Հանգիստ մնացէք և հոգ մի՛ ընէք. եթէ հարիւրներով թափին այդ յիմարները, կերպով մը կը խաբեմ և ճամբու կը դնեմ։
Գնաց տուն և ոստիկաններուն ճաշ պատրաստեց, ուրկէ բաժին ղրկեց նաև մեզի։
Այդ կինը, գիւղին յայտնի Մինաս քէհեայի հարսը, Տիգրանի կինն էր։ Անիկա իր ճարպիկութեամբը և խելքովը շատ փորձանքէ ազատած էր գիւղը։
Երեկոյին, իբր առաջնորդ ունենալով Բաթրին գիւղացի Աւօն և իր երկու հէմշէրիները, ճամբայ ելանք դէպ իրենց գիւղը: Աւօն թխադէմ, միջահասակ, ամչկոտ, մօտ 35 տարեկան մարդ մըն էր. շատ քիչ կը խօսէր, անիկա երեք չորս տարի առաջ հովիւ էր չէրքէզներու քով. աւազակներ ուզած էին հօտը տանիլ. Աւօն երեք ժամ կռուելէ ետքը յարձակողներուն հետ՝ սպաննած էր երկուքը և միւսները փախած էին։ Դատավարութիւնը կատարուած էր և դատապարտուած ցկեանս բանտարկութեան։ Երեք տարիէ իվեր փախստական էր։ Թէ՛ կառավարութիւնը, թէ սպաննուած աւազակներուն ազգականները և թէ՛ նոյն իսկ չէրքէզ տէրը զինքը կը հալածէին, կուզէին կամ ձերբակալել, կամ սպաննել։ Թիւրքերուն համար անհանդուրժելի է, որ հայ մը քաջ ըլլայ և ինքզինքը պաշտպանած։ Լսած էի իր մասին, բայց մինչև այն ատեն զինքը չէի տեսած։
Լուսաբացին մօտ հասանք իրենց տունը. մեզ ընդունեցին գրկաբաց և մեծ ուրախութեամբ։ Պատրաստեր էին ճոխ ընթրիք. իրենց տան
