Ժանյակները

ԺԱՆՅԱԿՆԵՐԸ

«Շատ նիհար է, շատ ալ տըժգույն», կ՚ըսեր,
Երբ փողոցեն կ՚անղներ երկայն մեկնոցով ,
Մեջքը սեղմված լարերուն մեջ քորսեին,
Աչքն ալ հովեն պատըսպարած ակնոցով:

Ծըփին մույնքը բարեկամ չեր սևերուն,
Մութ ըզգեստով անշուք աղջիկ մ՚էր խոնարհ,
Սև թավիշե օձիքն երկար կը գողնար:
Դեմքեն ցոլքեր, ուլեն թովքեր կը գողնար։

Իր քաղաքի արդուզարդովն ապերախտ
Գեղանի չէր բնավ այդ կինն աննըման,
Զոր դիտելով իսկ կ՚ըլլայինք բարեբախտ
Երբոր պարի սըրահին մեջ կուգար ման:

Ի՛նչ աղվոր էր օթյակին մեջ՝ երբ ճերմակ
Ժանյակով մը լոկ կը սքողեր իր թևեր,
Եվ ուսերուն, լանջքին վըրա անդիմակ՝
Բեհեզի մը թեթև ծալքը կը թևեր:

Մարած, հալած երանգներու մեջ պես-պես՝
Իր սեփական փայլը կ՚առներ դեմքն անոր,
Եթերային, անծի՛ր, աննյո՜ւթ ամպի պես
Միշտ անմատույց, անըրջային և միշտ նոր:

Ժանյակներու այդ փըրփուրներ թափանցիկ,
Ծակտիկն անոնց, ցանցը բարակ օդային

Եվ մետաքսե ծըփանքն ալ թույլ ցոլացիկ
Բոլոր անձին դյութիչ բան մը կուտայն:

Ճառագայթ մը, լույս մը, ավյուն մը կյանքի
Մութ նայվածքին մեջ հրապույր մը կ՚արծարծեր,
Խորի՛ն անդունդ առանց ելքի ու հանգի,
Որուն գաղտնիքն ունի շանթերն ու կայծեր:

Եվ ժըպիտ մ՚ալ, չըքնաղ փըթթում մը վարդի
Կուգար բանալ շըրթուքներուն իր թերթեր
Ինչպես արևն իր ըզգեստովը զարդի,
Որուն առջև կը բացվին այգն ու եթեր:

Եվ կը բացվեր սիրտն երազի մը հեշտին
Այդ ժանյակե մըթնոլորտին մեջ տարտամ,
Ջերմ, կըմայող զարկ մը տալով իր շեշտին,
Զոր կը պաշտեր քերթողն ու ջոջն ալ փարթամ:

Բայց ամենուն համար սիրտն էր հեշտին
Լոկ կը սիրեր պերճ ժանյակներն անապակ,
Որոնց հըմայքն անձրևի պես կը թափեր
Այնքան խունկեր, այնքան վարդեր ոտքին տակ:

Կը փայփայեր զանոնք տենչով կաթոգին
Կյանքը դըրած անոնց վըրա հոլանի,
Կըրքոտ սեր մը, ուր կար հանճարն ու հոգին,
Ինչպես գիտեն սիրել կանայք խելանի:

Սև առտու մը սակայն հաղով մ՚արթնացավ
Իր ժանյակե լայն բարձերուն կըռթընած,
Մեջքին վըրա, կողքին վըրա կ՚զգար ցավ,
Ու կը հևար հոգնած, դեղնած, քըրտնած:

Թատրոնին մեջ ցուրտ էր առեր, կը հիշեր,
Երբ օթյակին դուռը բացվեր էր ետին.

Դեկտեմբերի հով մը սաստիկ այն գիշեր
Կը դըղըրդեր անդուլ երկինքն ու գետին:

Ու մերժեր էր առնել մեկնոցն ուսերուն,
Իր ժանյակներեն ըստվերելու երկյուղով,
Նըշուլագե՛ղ ոստյան ճերմակ ու սիրուն,
Ինչպես աստղով լեցուն ձյունե նուրբ կողով:

Եվ մեռա՜վ ան ժանյակներուն փաթթըված.
Վերջին շունչին հետ եղավ հուսկ իր կըտակ,
Ժանյակներով պըճնել իր մահ, սև՛ քերթված,
Ժանյակներով թաղել մարմինն հողին տակ:

«Ի՜նչ աղվոր է, կ՚ըսեին, ի՜նչ մանկամարդ»
Երբ փողոցեն կ՚անցներ դագաղն ողբական,
Եվ երգերու, բուրվառներու մեջեն ցարդ
Կը ժըպտեր ինք ժանյակներուն սիրական: