Աբաս (Կարսի թագավոր) Հայկական Սովետական Հանրագիտարան

Աբաս (սպարապետ)

Աբաս Ա


[ 15 ] ԱԲԱՍ Բագրատունի (ծն. և մահ. թթ. անհտ.), Հայոց սպարապետ (860-892), Սմբատ Բագրատունի Աբլաբասի կրտսեր որդին, եղբայրը Աշոտ Ա Բագրատունի թագավորի, որից ընդունեց զորքի սպարապետությունը։ Ա. Բ. հաստատվեց Կարսում, հիմնեց ապարանք և զորակայան։ Հայտնի է կենտրոնախույս ուժերի դեմ մղած պայքարով։ Արաքսի ձորում (այժմյան Կաղզվանի մոտ) 40 հազարանոց զորաբանակով ջախջախեց Արշարունիք խուժած Կայսիկ ցեղի առաջնորդ Ջահհաֆին, կանխեց Աշոտ Ա-ի դեմ Հայաստանի ոստիկան Ահմադի և Պարտավի ամիրայի դավադրությունը։ 890-ին ապստամբեց Հայաստանի նոր թագավոր Սմբատ Ա-ի դեմ, հաջողություն չունեցավ և շարունակեց վարել սպարապետությունը։

Գրկ. Ստեփանոս Տարոնեցի (Ասողիկ), Պատմութիւն տիեզերական, ՍՊԲ, 1885։