Ներածական խոսք Հայ գրողների ընկերության առաջին երեկույթին
Հովհաննես Թումանյան |
Տիկիններ և պարոններ.
Բաց ենք անում Հայոց գրական ընկերության առաջին երեկույթը։ Հայոց գրական ընկերության երեկույթները լինելու են էն ժամադրավայրը, ուր գալու, հավաքվելու են հայոց մեջ գրականության, գիտության և հրապարակախոսության ասպարեզում գործողները, այլև գրականությունը սիրողները և ունենալու են լուրջ ու շահեկան զրուցատրություններ ու խորհրդածություններ հաճելի ժամանցի հետ միասին։ Մենք շատ ենք ցրված ու հեռացած իրարից։ Ցրված ու հեռացած ենք իրարից և համոզմունքների ու հայացքների տարբերությամբ, բայց ավելի շատ թյուրիմացությունների ու անծանոթության պատճառով։ Այժմ մենք կունենանք ամենքիս հարազատ մի անկյուն, ամենքիս սեփական մի օջախ, ուր կգանք, կհավաքվենք միասին։
Կխոսենք, կմտածենք, կխորհրդածենք, թե ո՞վ ենք մենք, ո՞րտեղից ենք գալիս, ո՞ւր ենք գնում, ի՞նչ ունենք, որ կարող ենք կատարելագործել ու հանդես բերել և ի՞նչ չունենք, որ պետք է ուրիշներից առնենք ու սովորենք, և թե ինչո՞վ
[ 390 ] կարող ենք կանգնել լուսավոր ազգերի շարքում ու նրանց հետ ձեռք-ձեռքի տված գնալ դեպի ամեն գրականության ու լուսավորության նպատակը՝ դեպի ազգերի եղբայրությունը, ժողովուրդների մշտական սերը, խաղաղ կյանքն ու արդար աշխատանքը։
Տիկիններ և պարոններ.
Այսօր մեր հանդեսը բաց ենք անում մեր մայր դպրոցի՝ Ներսիսյան դպրոցի, երգեցիկ խմբի երգով, մեր հին ազգային երգով, որ ասում է.
|
Եվ ի՜նչ գեղեցիկ են էս խոսքերը, ի՜նչ վեհ ու պայծառ է էս ազգային իղձը. «Տե՜ր ապրեցրու հային և պայծառ արա նրան…»։ Էս երգը, էս մրմունջը, էս աղոթքը, որ հնչել է մեր նոր գրականության արշալույսին, թող լինի մեր խոսքը, մեր իղձը, մեր ձգտումը, մեր նպատակը ու մեր ուժը՝ կյանք և ձգտումն դեպի պայծառն ու լուսավորը։ Եվ էս տեսակ բարձր ձգտումներն ու նպատակները ո՛չ խորթ պետք է լինին մեզ համար, ո՛չ անհասկանալի։ Մենք պատմական շրջաններ ենք ապրել, մենք կուլտուրաներ ենք տեսել, մենք Ասորեստանի ու Բաբելոնի հետ ենք ապրել, մենք հին Իսրայելի և Եգիպտոսի օրերից ենք գալիս։ Հարազատ են մեզ կուլտուրաները, գիրն ու գրականությունը, լույսն ու լուսավորությունը, և մեր ընկերությունը, որ գալիս է համախմբելու իր հարկի տակ գրականության ու լուսավորության գործիչներին, կապրի, կուժեղանա և միշտ սիրված կլինի։ Եվ ձեզ, որ եկել եք ողջունելու նրա բացումը, եկել եք սիրելով նրա բարձր նպատակը, միանալ, ինչպես հարազատներ շրջապատել, խրախուսել, ոգևորել մինչև այսօր մենակ մնացած Հայոց գրական գործիչներին, ձեզ ամենիդ ողջունում եմ Հայոց գրական ընկերության անունից։
Հայոց գրական ընկերության առաջին երեկույթի բացմանը թողեք մեր առաջին խոսքը լինի՝ հարգանք մեր էն գրողների հիշատակին, որ առաջինը հղացան Հայոց գրական