Ջադու պառավ

5. ՋԱԴՈՒ ՊԱՌԱՎ

Ըլնում ա, չի ըլնում մի աղքատ մարդ: Էդ աղքատը շատ ոսկի ա ունենում հավաքած, իրա շորերի միջին կարած:

Օրերի մի օրը գալիս ա մի քաղաք, մի խոլվաթ տեղ ա ըլնում, թամաշ ա անում է՛ս յանը, է՛ն յանը, տենում ա մարդ չկա, ասում ա. «Յավա՛շ, հանեմ իմ փողերը համրրեմ, տենամ՝ ի՞նչքան ա»։

Դու մի ասի, մի պառավ կնիկ աչքը սրա վրին ա. տենում ա, որ էս աղքատ մարդը հանեց ոսկիքը, համրրեց, էլի դրեց իրա տեղը, կարեց:

Պառավը գնաց էդ աղքատի յախեն բռնեց, ասեց.— Բա՛րև քեզ, ա՛յ մարդ, բորան վախտ ո՞րդի իր, դու իմ մարդն ես։

Աղքատն ասեց.— Ա՛յ կնիկ, դու հո սատանա չէիր, էկար իմ յախեն բռնեցիր, ինձ ո՞ւր ա կնիկ։

Պառավն ասեց.— Չէ՛, որ չէ՛, դու իմ մարդն ես, ո՛ր իմ մարդն ես։

Տվեցին, կռվեցին, վե կացան գնացին դատավորին գանգատ։

Դատավորն ասեց.— Ա՛յ հալիվոր, դա որ քեզ առնում ա, դու էլ ա՛ռ, վեր ընկի, էլ ի՞նչ ես ընենց ման գալի. դա կաշխատի, քեզ կպահի։

Պառավը էդ մարդին վե կալավ, տարավ տուն։

— Վա՜յ,— ասեց,— իմ աչքերը քոռանա, ա՜յ մարդ, էս ի՞նչ կեղտոտ շորերի մեջ ես, հանա՛ մի լվանամ, լեղացնեմ քեզ, թամուզ հագի։

Հալիվորը հանեց շորերը, տվեց պառավին: Պառավը շորերը տարավ լվաց, ոսկիքը հանեց, շորերը փռեց պարանի վրա, ինքը թողաց, փախավ։

Հալիվորը շատ թամաշ արեց, թե պառավը պտի գա, տեհավ որ պառավը չկա, ասեց.— Ջա՛նըմ, էս պառավը ո՞ւր գնաց, մի դուս գամ, տենամ։

Ըտեղ ոսկիքը միտն ընկավ, գնաց շորերը ման էկավ․ տեհավ, որ ոսկի չկա, է՛ս յանը պառավ, է՛ն յանը պառավ, պառավ չկա՛:

Հալիվորը գլխին տվեց, ոտին տվեց, ասեց.— Իլլաջ չկա, պառավը իմ տունը քանդեց, տարավ իմ ոսկիքը։ Յավաշ ընկնեմ դրա եննուցը, բալքի գտնեմ։

Գանք, պառավիցը սալըղ տանք։

Պառավը գնաց դուս էկավ մի քաղաք, ընկավ մանգալոն գնաց, մի հարուստ մարդի ակուշկի տակին կաննեց։ Տան տղամարդը տանը չէր, մենակ կնիկն էր, շատ սիրուն օղլուշաղ էր։

Էդ կնիկը թամաշ արեց ակուշկիցը, տեհավ, որ մի պառավ կաննել ա, ասեց.— Ա՛յ պառավ, խի՞ ես կաննել։

Ասեց.— Պա՛ռավը ղուրբան ըլնի քեզ, ի՞նչ անեմ, անտեր օղլուշաղ եմ։ Մուննաթ եմ անում՝ մի տեղ տա՛ս, սըթրվեմ, քու որդկերանց սադաղիցը։ Մի կտոր հաց կուտեմ քու տանը, քեզ էլ ծառայություն կանեմ առանց փողի, քանի սաղ ու կենդանի եմ։

Էդ կնիկը դրան տարավ նեքսև, հաց տվեց՝ կերավ, տեղ տվեց՝ քնեց։ Մի վախտ մնաց, օրվա մեկ օրը էդ կնիկը պառավին ղրկեց բազար բանի։

Պառավը գնաց բազար, բան էր առնում, ընդիան մի մենծ բազրկյան կանչեց, ասեց.— Ա՛յ պառավ, իմ աչքը էն կնկա վրին ա, ի՛նչքան փող որ ուզում ես՝ կտամ, թաքիլան մի գշեր, մի հնար անես, գամ նրա մոտը։

Պառավն ասեց.— Իրեք հարուր մանեթ տո՛ւ, կես գշերին կգաս։

Բազրկյանը փողերը տվեց. պառավն առավ, գնաց տուն։ Մնաց գշերը քնեցին, կես գշերին էդ բազրկյանը էկավ, դուռը ծեծեց, պառավը վե կացավ, դուռը բաց արեց։

Կնիկն ասեց.— Պա՛ռավ, էդ ի՞նչ մարդ ա։

Ասեց.— Ը՛սկի, մեր երկրացի մեր բարեկամներից ա, էս գշեր մնա, առավոտը վե կենա էթա։

Ասեց.— Չի՞լնի, դրսի մարդ խի՞ ես նեքսև բերում:

Պառավը շատ մուննաթ արեց, թե իրա բարեկամն ա, գա, իրա օթախումը քնի:

Կնիկն ասեց.— Որ ըտենց ա, թո՛ղ գա, քու օթախումը քնի:

Պառավը էդ մարդին տարավ իրա օթախումը քնացրեց: Գշերվա մի վախտը էդ մարդն ասեց պառավին.— Բա ի՞նչ ես անում։

Ասեց.— Ի՞նչ պտի անեմ, ես ասել եմ իրան, շորերդ հանա՛, գնա մոտը:

Էդ բազրկյանը հանեց շորերը, գնաց էդ կնկա մոտը: Ջանը՜մսան պառավ, վե կալավ էդ մարդի շորերը, սհաթը, քամարը, ոննամանները, դուռը շինեց, փախավ:

Էդ բազրկյանը մտավ էդ կնկա կուշտը, կնիկը վախեցավ, ասեց.— Խի՞ ես էկե իմ օթախը։

Ասեց.— Դու էս ասե, որ էկել եմ:

— Ես ո՞ւմ եմ ասե։

— Պառավին: Պառավը ինձանից իրեք հարուր մանեթ առավ, որ քու կուշտը բերի:

— Վա՜յ, անիծած պառավ,— ասեց,— էս ի՞նչ օյին էր իմ գլուխը հանեցիր,— ասեց, վազեց պառավի օթախը, տեհավ, որ ո՛նչ պառավ կա, ո՛նչ բազրկյանի շորերը:

Ղալմաղալն ընկավ մեջները, հարևանները էկան հավարի, բազրրկյանը ճարը կտրած շապիկ-ոտաշորով թողաց փախավ:

Լիսը բացվեց, էդ կնիկը ջառ ձեն տալ տվեց, թե՝ ըսենց մի պառավ էս օյինը հանեց իմ գլուխը՝ բռնե՛ք։ Ձեն տվեցին. դու մի ասի՝ էդ ոսկու տեր հալիվորն էլ ըտեղ ա էկել հասել:

Էդ հալիվորն էլ գնաց էդ կնկա մոտը, ասեց.— Վա՜յ խանում, գլխիդ, արևիդ մեռնեմ, էդ կնիկն իմ ոսկիքն էլ առել ա տարել, ընկել եմ եննուցը, ման եմ գալի:

Պառավին բռնեցին, բաղրկյանն էլ էկավ, վե կալան գնացին թագավորի կուշտը գանգատ: Գնացին հասան թագավորի ամարաթները, մտան հայաթը, թագավորը տեհավ, որ հրե չորս հոգի էկան, մեկը ջահել կնիկ, շատ սիրուն, մեկը պառավ, էրկուսն էլ տղամարդիկ:

Թագավորի աչքն ընկավ էդ կնկանը։ Պառավը կամանց֊կամանց մոտացավ թագավորին, ասեց.— Թագա՛վոր, խի՞ ես ըտքան թամաշ անում մեզ։

Ասեց.— Բա ինչ անեմ, քու տունը քանդվի, ըտքան էլ սիրուն կնիկ կըլնի՞։

Ասեց.— թագա՛վոր, էդ իմ աղջիկն ա. ի՞նչ ես տալի, որ տամ քեզ:

Ասեց.— Ինչ որ քու սիրտը ուզում ա՝ կտամ։

Ասեց.— Իրեք հարուր մանեթ փող տո՛ւ։

Հանեց թագավորը իրեք հարուր մանեթ տվեց պառավին. պառավն ասեց.— Թա՛գավոր, դե մի ճամփա շանց տուր, որ աղջիկս ինձ չտենա, չլաց ըլնի քամակիցս։

Թագավորն ասեց.— Էս ակուշկովը դուս արի․ փախի՛, թող չտենա քեզ:

Պառավը ակուշկովը դուս էկավ, փախավ։ Թագավորը կանչեց էդ կնկանը, ասեց.— Ես քեզ քու մորիցը առա՛, դու իմն ես։

Կնիկն ասեց.— Ի՞նչ մեր։ Նա գիտա՜ս ի՞նչ օյիններ ա հանե մեր գլուխը, մենք էկել ենք նրանից գանգատ։

Նոր թագավորը դե՛ս, դե՛ն.— Բռնե՛ց էդ պառավին, բռնե՜ք։—Բռնեցին, բերեցին:

Բերեցին. թագավորը վե քցեց պառավին, ընքան տվեց, որ մեռավ. փաթաթել տվեց մի քեչի մեջ, կանչեց իրա ղաթըրչրքանցը, ասեց.— Տարե՛ք, սրան քցեք ծովը:

Ղաթըրչիքը գրեցին ղաթրի վրեն՝ տարան, քիչ էր մնում, որ հասնեին ծովի ղրաղը, պառավի ուշն էկավ վրա, վե կացավ, նստեց։ Ղաթըրչիքը զարմացան։

Պառավն ասեց.— Գնացե՛ք, թագավորին աչքալիսեք տարեք, թե ձեր մերը սաղացավ, էկեք, տարեք. ես վասյաթ ի արել, որ մեռնելուս ինձ ծովը քցի։

Ղաթըրչիքը վե կացան, գնացին թագավորի մոտը. ասեցին.

— Թագա՛վոր, աչքդ լիս ըլնի, մերդ սաղացել ա, ասում ա թող գան, ինձ տանեն։

Թագավորն ասեց.— Վա՜յ, ձեր տունը չքանդվի, գնացեք, տեհեք՝ ի՛նչ էլավ, բռնեք բերե՛ք։

Գնացին տեհան՝ ո՛նչ պառավ կա, ո՛նչ էլ ղաթիր։ Պառավը ղաթըրները լցրել էր գյամին, ծովն անց էր կացել էն էրեսը։ Ղաթըրչիքը թողացին, փոր ու փոշման եդ դառան:

Թագավորն ասեց.— Ի՞նչ էլավ պառավը:

Ասեցին.– Թագա՛վորը սաղ ըլնի, մինչանք մենք գնացինք, դաթըրները լցրել էր գյամին, թողել փախե:

Թագավորն ասեց էդ կնկանն ու մարդկանցը.— Իմ գլուխն էլ էս օյինը հանեց, թողաց փախավ՝ ի՞նչ կարանք անի:

Թողացին փոր ու փոշման՝ աղքատը գնաց իրա բանին, բազրկյանը թողաց գնաց իրա բանին, կնիկն էլ գնաց իրա բանին։