«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ3.djvu/501»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Բոտ ― Ավտոմատիկ տեքստի փոխարինում (- + ) |
|||
Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
Տող 1. | Տող 1. | ||
խւստեչ պոեմի վրա։ Հետևաբար, ճիշտ կլինի իբրև «Թմկաբերդի առումի» գրության ժամանակ նշել 1902—1904 թվականները։ |
խւստեչ պոեմի վրա։ Հետևաբար, ճիշտ կլինի իբրև «Թմկաբերդի առումի» գրության ժամանակ նշել 1902—1904 թվականները։ |
||
Մնում է մի քանի խոսք ասել այն երկու պոեմների մասին («Հառաչանք», «Հազարան բրլբուլ»), որոնք հատվածաբար տպագրվել են մամուլում և Թումանյանի կենդանության ժամանակ նրա որևէ ժողովածուի մեջ տեղ չեն գտել։ Երկուսն էլ իբրև մտահղացում և ծրագիր բանաստեղծին ուղեկցել են տասնամյակների ընթացքում այդպես էլ մնալով անավարտ, իսկ նրանց ճշգրիտ թվագրոլթյունր երկու դեպքում էլ կապված է լուրջ դժվարությունների հետ, և հարցի ամեն մի լուծում ինչ-որ չսոիով պայմանական կլինի։ |
Մնում է մի քանի խոսք ասել այն երկու պոեմների մասին («Հառաչանք», «Հազարան բրլբուլ»), որոնք հատվածաբար տպագրվել են մամուլում և Թումանյանի կենդանության ժամանակ նրա որևէ ժողովածուի մեջ տեղ չեն գտել։ Երկուսն էլ իբրև մտահղացում և ծրագիր բանաստեղծին ուղեկցել են տասնամյակների ընթացքում այդպես էլ մնալով անավարտ, իսկ նրանց ճշգրիտ թվագրոլթյունր երկու դեպքում էլ կապված է լուրջ դժվարությունների հետ, և հարցի ամեն մի լուծում ինչ-որ չսոիով պայմանական կլինի։ |
||
«Հառաչանք» պոեմից Թումանյանը հրապարակել է երկու համեմատաբար մեծ հատված (1893 և 1914 թթ.), «նախերգանքը» (1896) և երկու քառատող (1920)։ Բացի այղ, պահպանվել են մի քանի սևագիր հատվածներ։ Սակայն պոեմի մտահղացումր ծագել է զգալիորեն ավելի վաղ՝ 80- ական թթ. երկրորդ կեսին, իսկ գրությունն սկսվել է 1890 թ. («Ծեր այգեպանի պատմոլթ յունր» վերնագրով) ու շարունակվել հաջորդ տարիներին։ Եթե վերցնենք, օրինակ, մեղ հասած հատվածներից կարևորագույնը և ամ ենա ծավալունը («Մթնեց։ Ծերունին լուռ |
«Հառաչանք» պոեմից Թումանյանը հրապարակել է երկու համեմատաբար մեծ հատված (1893 և 1914 թթ.), «նախերգանքը» (1896) և երկու քառատող (1920)։ Բացի այղ, պահպանվել են մի քանի սևագիր հատվածներ։ Սակայն պոեմի մտահղացումր ծագել է զգալիորեն ավելի վաղ՝ 80- ական թթ. երկրորդ կեսին, իսկ գրությունն սկսվել է 1890 թ. («Ծեր այգեպանի պատմոլթ յունր» վերնագրով) ու շարունակվել հաջորդ տարիներին։ Եթե վերցնենք, օրինակ, մեղ հասած հատվածներից կարևորագույնը և ամ ենա ծավալունը («Մթնեց։ Ծերունին լուռ չարչարանքով…» տողով սկսվող), ապա ոչ մի կասկած չի կարող լինել, որ 1914 թ. տպագրելուց առաջ Թումանյանն այն էապես վերամշակել է, մտցրել ո– ճական և կառուցվածքային լուրջ Փոփոխություններ։ Այդ հատվածի մեջ, ի տարբերություն 1893 թ, տպագրված հատվածի, որոշակիորեն երևում է 1910 ֊ ական թվականների թուման յանական ոճի և վարպետության կնիքը, և դա չի կարելի նկատի չառնել ինչպես պոեմը վերլուծելիս, այնպես էլ այդ շրջանում բանաստեղծի «օրերն ու վաստակներր» գնահատելիս։ |
||
Եվ սակայն, եթե ցանկանանք ավելի կոնկրետ նշել «Հառաչանքի» գրության ժամանակը, այն պետք է համարենք 1890 և նրան անմիջաբար հաջորդած տարիները։ Դա հիմք է տվել ներկա հրատարակության մեջ այդ ժամանակր համարելու 1890 –ական թվականներր։ նման «անորոշությունը» պայմանավորված է նրանով, որ պոեմի վրա կատարած աշխատանքի ընթացքի մասին մենք ավելի կայուն տվյալներ չունենք։ |
Եվ սակայն, եթե ցանկանանք ավելի կոնկրետ նշել «Հառաչանքի» գրության ժամանակը, այն պետք է համարենք 1890 և նրան անմիջաբար հաջորդած տարիները։ Դա հիմք է տվել ներկա հրատարակության մեջ այդ ժամանակր համարելու 1890 –ական թվականներր։ նման «անորոշությունը» պայմանավորված է նրանով, որ պոեմի վրա կատարած աշխատանքի ընթացքի մասին մենք ավելի կայուն տվյալներ չունենք։ |
||
Բ՚ումանյանի երկերի նախորդ գիտական հրատարակության մեջ «Հազարան բբլբուլի» սյուժետային ընթացքը և գեղարվեստական ամբողջականությունը գեթ մասամբ վերականգնելու նպատակով պոեմի ավարտված և հե ղին ակի կողմից տպագրված երկու գլուխներր («Երգչի վիշտը» և «Արեղր սև աշխարհքում») միահյուսվեցին պահպանված սևադիր հատվածների հետ։ Այդպես որոշ չավւով վերստեղծվեց անավարտ հեքիաթ֊ սյոեմի զարգացման ընթացքի պատկերացումը, և դա շատ կարևոր հիմք 1ւղավ ստեղծագործության ըմբռնման և գնահսւտման ճանապարհին։ Այդ նույն սկզբունքն է րնգոլնված նաև ներկա հրատարակության մ!.շ։ նպա֊ տւսկահարմար է պահպանել նաև նախորդ հրատարակության մI. ) առա֊ ջարկված կրկնակի թվագրությունը՝ 1898 —1914, քանի որ այգ ա.-_ –.եթվերի |
Բ՚ումանյանի երկերի նախորդ գիտական հրատարակության մեջ «Հազարան բբլբուլի» սյուժետային ընթացքը և գեղարվեստական ամբողջականությունը գեթ մասամբ վերականգնելու նպատակով պոեմի ավարտված և հե ղին ակի կողմից տպագրված երկու գլուխներր («Երգչի վիշտը» և «Արեղր սև աշխարհքում») միահյուսվեցին պահպանված սևադիր հատվածների հետ։ Այդպես որոշ չավւով վերստեղծվեց անավարտ հեքիաթ֊ սյոեմի զարգացման ընթացքի պատկերացումը, և դա շատ կարևոր հիմք 1ւղավ ստեղծագործության ըմբռնման և գնահսւտման ճանապարհին։ Այդ նույն սկզբունքն է րնգոլնված նաև ներկա հրատարակության մ!.շ։ նպա֊ տւսկահարմար է պահպանել նաև նախորդ հրատարակության մI. ) առա֊ ջարկված կրկնակի թվագրությունը՝ 1898 —1914, քանի որ այգ ա.-_ –.եթվերի |