«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ1.djvu/11»–ի խմբագրումների տարբերություն
Հոդվածների ավտոմատացված ներմուծում |
չ Բոտ ― Ավտոմատիկ տեքստի փոխարինում (- + ) |
||
| Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
Կ. ՛՛եղիս, անվանաթերթի վրա նշված է 1922, իսկ շապի– ե|ւ վրա 1923, բանի որ գիրթը լույս է տեսել 1923 թ. սկըզ– յփն)։ Այս հատորն ամենից ծավալունն ու բազմազանն է Թումանյանի կենդանության ժամանակ հրատարակված ժողովածուներից և շատ կողմերով արտահայտում է հեղինակի վերջին կամքը։ Գրքի վերջում զետեղված՝ հրատարակչի (Կ. Քեշիշյան որդի) փոքրիկ ծանոթագրության մեջ նշվում I.. «Ներկա հավաքածուն պատրաստած է պ. Հովհաննես Թումանյան, 1921-ին» (պետք է ենթադրել, որ գիրքը կազ– մըվել է նախքան 1921 թ. հոկտեմբերին Կ. Պոլիս մեկնելը Ա անձամբ հանձնվել հրատարակչին)։ Նույն ծանոթագրությունից իմանում ենք նաև, որ հեղինակն «այս հատորեն հապաված է նախապես հրատարակված իր բանաստեղ– ծություններեն ոմանք, իր իսկ բառերով իբր իր հոգիին անհարազատ արտահայտություններ, և մյուսներուն վրա կատարած է սրբագրություններ, կրճատումներ և փոփոխություններ»։ Այս առումով Կ. Պոլսի ժողովածուն, անշուշտ, շատ կարևոր աղբյուր է Թումանյանի չափածո երկերի (մանավանդ պոեմների և բալլադների) վերջնական բնագրերը որոշելու համար։ Սակայն այդ գրքի տպագրությունը նույնպես իրականացվեց առանց հեղինակի անմիջական մասնակցության (1922 թ. և 1928 թ. սկզբին Թումանյանը հիվանդ վիճակում գտնվում էր Թիփքիսում և ապա՝ Մոսկվա– յում, ար և վախճանվեց)։ Այդ պայմաններում գրքի մեջ տեղ են գտել բազմաթիվ վրիպակներ, բառերի սխալ գրություններ (դրանց մի մասը հետևանք էր արևմտահայ գրական լեզվի ձևերի և ուղղագրության ազդեցության)։ ժամանակակիցների և հարազատների վկայությամբ՝ Թումանյանը հիվանդ վիճակում նկատել է այդ սխալների մի մասը, օտ– տիսկների վրա նշել և ուղարկել է Կ. Պոլիս, բայց, ըստ երեվույթին, դրանք ժամանակին տեղ չեն հասել և տպագրությունից առաջ չեն ուղղվել (միայն գրքի որոշ օրինակների փ՛ա կան տպագրությունից հետո արված մի շարք ուղղում– ներ, որոնք, պետք է ենթադրել, մտցվել են Թումանյանի նշումների |
Կ. ՛՛եղիս, անվանաթերթի վրա նշված է 1922, իսկ շապի– ե|ւ վրա 1923, բանի որ գիրթը լույս է տեսել 1923 թ. սկըզ– յփն)։ Այս հատորն ամենից ծավալունն ու բազմազանն է Թումանյանի կենդանության ժամանակ հրատարակված ժողովածուներից և շատ կողմերով արտահայտում է հեղինակի վերջին կամքը։ Գրքի վերջում զետեղված՝ հրատարակչի (Կ. Քեշիշյան որդի) փոքրիկ ծանոթագրության մեջ նշվում I.. «Ներկա հավաքածուն պատրաստած է պ. Հովհաննես Թումանյան, 1921-ին» (պետք է ենթադրել, որ գիրքը կազ– մըվել է նախքան 1921 թ. հոկտեմբերին Կ. Պոլիս մեկնելը Ա անձամբ հանձնվել հրատարակչին)։ Նույն ծանոթագրությունից իմանում ենք նաև, որ հեղինակն «այս հատորեն հապաված է նախապես հրատարակված իր բանաստեղ– ծություններեն ոմանք, իր իսկ բառերով իբր իր հոգիին անհարազատ արտահայտություններ, և մյուսներուն վրա կատարած է սրբագրություններ, կրճատումներ և փոփոխություններ»։ Այս առումով Կ. Պոլսի ժողովածուն, անշուշտ, շատ կարևոր աղբյուր է Թումանյանի չափածո երկերի (մանավանդ պոեմների և բալլադների) վերջնական բնագրերը որոշելու համար։ Սակայն այդ գրքի տպագրությունը նույնպես իրականացվեց առանց հեղինակի անմիջական մասնակցության (1922 թ. և 1928 թ. սկզբին Թումանյանը հիվանդ վիճակում գտնվում էր Թիփքիսում և ապա՝ Մոսկվա– յում, ար և վախճանվեց)։ Այդ պայմաններում գրքի մեջ տեղ են գտել բազմաթիվ վրիպակներ, բառերի սխալ գրություններ (դրանց մի մասը հետևանք էր արևմտահայ գրական լեզվի ձևերի և ուղղագրության ազդեցության)։ ժամանակակիցների և հարազատների վկայությամբ՝ Թումանյանը հիվանդ վիճակում նկատել է այդ սխալների մի մասը, օտ– տիսկների վրա նշել և ուղարկել է Կ. Պոլիս, բայց, ըստ երեվույթին, դրանք ժամանակին տեղ չեն հասել և տպագրությունից առաջ չեն ուղղվել (միայն գրքի որոշ օրինակների փ՛ա կան տպագրությունից հետո արված մի շարք ուղղում– ներ, որոնք, պետք է ենթադրել, մտցվել են Թումանյանի նշումների հիման վրա)։ |
||
9 |
9 |
||