«Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 1.djvu/193»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
| Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
| Տող 22. | Տող 22. | ||
<section end="Ալքիբիադես"/> |
<section end="Ալքիբիադես"/> |
||
<section begin=" |
<section begin="ԱլքիմիաՓորձ"/>'''ԱԼՔԻՄԻԱ''' (արաբ. ալ… – որոշիչ հոդ + ''քիմիա''), նախագիտական քիմիան։ Միջնադարյան մշակույթի յուրահատուկ երևույթ։ Երբ քիմիան կանգնեց գիտական հիմքերի վրա (Ռ. Բոյլ, 1611), Ա. սկսեցին անվանել հասարակ մետաղներից ազնիվ մետաղներ (ոսկի, արծաթ) ստանալու կեղծ արհեստը։ Առաջացման ստույգ ժամանակը հայտնի չէ։ Ենթադրվում է, որ սկիզբ է առել III–IV դդ., ըստ ընդունված կարծիքի՝ Եգիպտոսում։ Ալքիմիկոսները Ա–ի հիմնադիրն են համարում ''Հերմեսին''։ Ալքիմիական շրջանը տևեց մինչև XVII դ.։ Ա–ի գոյության 15 դարերի ընթացքում փոխվեցին նրա առջև դրված խնդիրները, հետազոտությունների ձևերն ու մեթոդները։ Անփոփոխ մնաց, սակայն, արհեստական ոսկի ստանալու ձգտդւմը։ Այն որպես հիմնական նպատակ, թեև հարատևեց Ա–ի գոյության ամբողջ շրջանում, սակայն չդարձավ ալքիմիկոսների հետազոտությունների միակ առարկան։ Ա–ի տեսական ուսմունքը բնության, հանքանյութերի, աղերի և մետաղների առաջացման մասին փիլիսոփայական և կրոնական մտահանգումների խառնուրդ էր և հիմնվում էր երկու վերացական «ճշմարտությունների»՝ նյութի միասնականության և խորհրդավոր նյութի՝ «փիլիսոփայական քարի» գոյության մասին եղած համոզմունքի վրա։ Այդ ուսմունքը հնարավոր էր համարում մի նյութի փոխարկումը մի այլ նյութի («տրանսմուտացիա») և, հետևաբար, հասարակ մետաղներից (կապար, պղինձ, սնդիկ են) ազնիվ մետաղներ ստանալը։ |
||
Ինչպես ցույց տվեց ատոմի կառուցվածքի և փոխարկումների մասին ժամանակակից գիտությունը, տրանսմուտացիան հնարավոր |
Ինչպես ցույց տվեց ատոմի կառուցվածքի և փոխարկումների մասին ժամանակակից գիտությունը, տրանսմուտացիան հնարավոր |
||
է։ Ա., սակայն, նյութական աշխարհի մասին ուներ ոչ գիտական, առեղծվածային, կրոնական պատկերացումներ և հեռու էր կանգնած այդ խնդրի լուծումից։ |
է։ Ա., սակայն, նյութական աշխարհի մասին ուներ ոչ գիտական, առեղծվածային, կրոնական պատկերացումներ և հեռու էր կանգնած այդ խնդրի լուծումից։ |
||
Ալքիմիկոսներից շատերը միաժամանակ բժիշկներ էին, գործնական գիտելիքների տեր մարդիկ։ Նրանք զբաղվում էին նաև դեղանյութեր, աղեր, ներկեր պատրաստելով։ «Փիլիսոփայական քար», «երկարակեցության էլիքսիր» և «համընդհանուր լուծիչ» պատրաստելու ապարդյուն ճիգերին զուգընթաց, իրենց հետազոտություններով նրանք լուծեցին բազմաթիվ գործնական ու գիտական կարևոր խնդիրներ։ Գիտելիքներ կուտակեցին երևույթների և նյութերի ու նրանց արտադրության վերաբերյալ։ Ալքիմիական աշխատանքների շնորհիվ ստեղծվեցին ապակյա, ճենապակյա և խեցեգործական առարկաներ, բարձրորակ բազմագույն ներկեր, հրավառությունների<section end=" |
Ալքիմիկոսներից շատերը միաժամանակ բժիշկներ էին, գործնական գիտելիքների տեր մարդիկ։ Նրանք զբաղվում էին նաև դեղանյութեր, աղեր, ներկեր պատրաստելով։ «Փիլիսոփայական քար», «երկարակեցության էլիքսիր» և «համընդհանուր լուծիչ» պատրաստելու ապարդյուն ճիգերին զուգընթաց, իրենց հետազոտություններով նրանք լուծեցին բազմաթիվ գործնական ու գիտական կարևոր խնդիրներ։ Գիտելիքներ կուտակեցին երևույթների և նյութերի ու նրանց արտադրության վերաբերյալ։ Ալքիմիական աշխատանքների շնորհիվ ստեղծվեցին ապակյա, ճենապակյա և խեցեգործական առարկաներ, բարձրորակ բազմագույն ներկեր, հրավառությունների<section end="ԱլքիմիաՓորձ"/> |
||