«Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 5.djvu/479»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ խմբագրում

@@ Էջի կարգավիճակ / Էջի կարգավիճակ @@
-Սրբագրված
+Հաստատված
@@ Էջի մարմին (ներառվելու է). / Էջի մարմին (ներառվելու է). @@
@@ Տող 3. / Տող 3. @@
 ''Գրկ''. Б р а г и н с к и й  А. В., Рене Клер М., 1963.
-'''ԿԼԵՐՈՆ''' (Clairon, իսկական անունը և ազգանունը՝ Կլեր Ժոզեֆ Իպոյիտ  Լերիս դե Լատյուդ, Leris La Tude, 1723, Կոնդե–1803, Փարիզ), ֆրանսիացի դերասանուհի: 1737–43-ին հանդես է եկել Ռուանի, Լիլի այլ քաղաքների թատերախմբերում: 1743–66-ին եղել է «Կոմեդի Ֆրանսեզ» թատրոնի դերասանուհի: Լուսավորական կլասիցիզմի խոշոր ներկայացուցիչ Կ․ աշխատել է Վոլտերի ղեկավարությամ հռչակվել է Էլեկտրա, Իդամե, Ամենաիդա Վոլտերի «Օրեսա», «Չինացի որբը», «Տանկրեդ») ողբերգական դերերի կատարումով: Պայքարել է արիստոկրատական թատրոնի սեթևեթության դեմ, ձգտել կերպարի հոգեբանական անհատականացման, բարենորոգել ողբերգական դեկլամացիան, բեմական հանդերձանք ներմուծել պատմական և ազգագրական մանրամասներ: Կ–ի սովեստը վերլուծել և բարձր է գնահատել Դ. Դիդրոն «Պարադոքս դերասանի մասին» գրքում:
+'''ԿԼԵՐՈՆ''' (Clairon, իսկական անունը և ազգանունը՝ Կլեր Ժոզեֆ Իպոյիտ  Լերիս դե Լատյուդ, Leris La Tude, 1723, Կոնդե–1803, Փարիզ), ֆրանսիացի դերասանուհի: 1737-43-ին հանդես է եկել Ռուանի, Լիլի այլ քաղաքների թատերախմբերում: 1743-66-ին եղել է «Կոմեդի Ֆրանսեզ» թատրոնի դերասանուհի: Լուսավորական կլասիցիզմի խոշոր ներկայացուցիչ Կ․ աշխատել է Վոլտերի ղեկավարությամ հռչակվել է Էլեկտրա, Իդամե, Ամենաիդա Վոլտերի «Օրեսա», «Չինացի որբը», «Տանկրեդ») ողբերգական դերերի կատարումով: Պայքարել է արիստոկրատական թատրոնի սեթևեթության դեմ, ձգտել կերպարի հոգեբանական անհատականացման, բարենորոգել ողբերգական դեկլամացիան, բեմական հանդերձանք ներմուծել պատմական և ազգագրական մանրամասներ: Կ–ի սովեստը վերլուծել և բարձր է գնահատել Դ. Դիդրոն «Պարադոքս դերասանի մասին» գրքում:
 '''ԿԼԻՄԱ''' (հուն . CLIMA բառացի՝ թեքություն, ենթադրվում է երկրի մակերևույթի թեքությունը արեգի ճառագայթների նկատմամբ), երկրագնդի որևէ վայրին հատուկ եղանակների բազմամյա ռեժիմը՝ նրա բոյոր վիճակները, որքան էլ այն հազվադեպ լինի: Տասնամյակների ընթացքում եղանակի նորմալ սեզոնային հերթափոխի հետ նկատի են առնվում նաև առանձին տարիների հնարավոր շեղումների հետևանքով դիտվող անոմալիաները (երաշտ, անձրևային պերիոդներ, ցրտեցումներ ևն):
@@ Տող 17. / Տող 17. @@
 Կ. առաջացնող հիմնական գործոնները պայմանավորում են համամոլորակային երկրաֆիզիկական պրոցեսները՝ ջերմաշրջանառությունը և խոնավաշրջանառությունը: Ջերմաշրջանառությունը կազմված է արեգակից ստացվող ռադիացիայի մթնոլորտի և երկրի գործող շերտի կողմից կլանվող ու ջերմության վերածվող մասից, մակերևույթի և մթնոլորտի միջև տեղի ունեցող երկարալիք ճառագայթումից, ջերմահաղորդականությունից, ջրի ֆազային փոխարկումների հետ կապված ջերմափոխանակությունից, օդային և ջրային հոսանքների միջոցով ջերմության տեղափոխություններից, տիեզերական տարածություն արձակվող ճառագայթումից: Խոնավաշրջանառությունը բաղկացած է ցամաքից և ջրավազաններից կատարվող գոլորշիացումից (նաև տրանսպիրացիայից), ջրային գոլորշիների հորիզոնական և ուղղաձիգ տեղաշարժից, մառախուղ և ամպ առաջացնող պրոցեսներից: Տեղական շրջանառությունները (բրիզները, լեռնահովտային քամիները) պայմանավորում են օդային զանգվածների տեղաշարժերը սահմանափակ տարածքում:
-Երկրագնդի Կ–ի բազմազանության պատճառով անհրաժեշտություն է առաջանում դրանք խմբավորել և դասակարգել: Ըստ կլիմայական առանձնահատկությունների Կ–ի մասնատման համար օգտագործում են նրա հիմնական տարրերի (օդի ջերմաստիճան, խոնավություն, տեղումներ ևն) արժեքները: Այդ մեծությունների որոշակի արժեքներն ընդունվում են որպես տարբեր կլիմաների սահմանային մեծություններ, իսկ նույնագծերը՝ կլիմայական սահմաններ: Կ–ի տիպականացման համար օգտագործվել են նաև լեռնագրությունը, հողաբուսական զոնաների սահմանները, լանդշֆտային զոնաները ևն: Լայն տարածում ունի Վ. Կեպպենի դասակարգումը, որի համար օգտագործվել են բուսական զոնաների սահմանները և իզոթերմերը: Վերջին տասնամյակներում առաջարկվել են մի շարք գենետիկական դասակարգում ճառագայթային հաշվեկշռի, մթնոլոտային պրոցեսների տիպերի և այլ սկզբունքների հիման վրա: Դրանցից լայն տարածում է ստացել Բ. Պ. Ալիսովի սխեման: Կ–ի տիպերի տարածական տեղաբաշխման իմացությունը կարևոր նշանակություն  հասարակության տնտ. գործունեության համար: Երկրակեղևի նստվածքային շերտախըմբում մնացած բուսական և կենդանական բրածո մնացորդների և ապարների ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ երկրի կլիման տարբեր դարաշրջաններում զգալի փոփոխությունների է ենթարկվել: Այդ փոխոխություններն են ռիթմիկ և պատահական բնույթ: Քարտեզները տես 6-րդ հատորում, 16 17-ների միջև՝ ներդիրում:
+Երկրագնդի Կ-ի բազմազանության պատճառով անհրաժեշտություն է առաջանում դրանք խմբավորել և դասակարգել: Ըստ կլիմայական առանձնահատկությունների Կ-ի մասնատման համար օգտագործում են նրա հիմնական տարրերի (օդի ջերմաստիճան, խոնավություն, տեղումներ ևն) արժեքները: Այդ մեծությունների որոշակի արժեքներն ընդունվում են որպես տարբեր կլիմաների սահմանային մեծություններ, իսկ նույնագծերը՝ կլիմայական սահմաններ: Կ–ի տիպականացման համար օգտագործվել են նաև լեռնագրությունը, հողաբուսական զոնաների սահմանները, լանդշֆտային զոնաները ևն: Լայն տարածում ունի Վ. Կեպպենի դասակարգումը, որի համար օգտագործվել են բուսական զոնաների սահմանները և իզոթերմերը: Վերջին տասնամյակներում առաջարկվել են մի շարք գենետիկական դասակարգում ճառագայթային հաշվեկշռի, մթնոլոտային պրոցեսների տիպերի և այլ սկզբունքների հիման վրա: Դրանցից լայն տարածում է ստացել Բ. Պ. Ալիսովի սխեման: Կ–ի տիպերի տարածական տեղաբաշխման իմացությունը կարևոր նշանակություն ունի հասարակության տնտ. գործունեության համար:
+Երկրակեղևի նստվածքային շերտախմբում մնացած բուսական և կենդանական բրածո մնացորդների և ապարների ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ երկրի կլիման տարբեր դարաշրջաններում զգալի փոփոխությունների է ենթարկվել: Այդ փոխոխություններն ունեն ռիթմիկ և պատահական բնույթ: Քարտեզները տես 6-րդ հատորում, 16-17 էջերի միջև՝ ներդիրում:
-Գրկ. տես Կլիմայագիտութուն հոդվածի գրականությունը:
-{{Աջաթև|Ա. Բաղդասարյան}}
+Գրկ. տես ''Կլիմայագիտութուն'' հոդվածի գրականությունը:
-ԿԼԻՄԱՅԱԲՈՒԺՈՒԹՅՈՒՆ, կլիմայական գործոնների օգտագործումը բուժման և կանխարգելման նպատակով: Արտաքին միջավայրի օդերևութաբաևական պայմանների և տեղանքի կլիմայի առանձնահատկությունները օգտագործվում են բժշկ. կլիմատոլոգիայի, ախտաբանական ֆիզիոլոգիայի և կլինիկայի տվյալների հիման վրա: Կ–յան ժամանակ կարևոր նշանակություն ունեն տեղանքի դիրքը, բարձրությունը ծովի մակերևույթից, օդի
+{{Աջաթև|''Ա. Բաղդասարյան''}}
+ԿԼԻՄԱՅԱԲՈՒԺՈՒԹՅՈՒՆ, կլիմայական գործոնների օգտագործումը բուժման և կանխարգելման նպատակով: Արտաքին միջավայրի օդերևութաբանական պայմանների և տեղանքի կլիմայի առանձնահատկությունները օգտագործվում են բժշկ. կլիմատոլոգիայի, ախտաբանական ֆիզիոլոգիայի և կլինիկայի տվյալների հիման վրա: Կ–յան ժամանակ կարևոր նշանակություն ունեն տեղանքի դիրքը, բարձրությունը ծովի մակերևույթից, օդի