«Էջ:Armenia Encyclopedia.djvu/131»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
| Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
ԿԻԼԻԿԻԱՅԻ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ. XI-XIV ԴԱՐԵՐ |
<center>ԿԻԼԻԿԻԱՅԻ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ. XI-XIV ԴԱՐԵՐ</center> |
||
Անիի Բագրատունյաց թագավորության անկումից (1045) մի քանի տասնամյակ անց հայ ժողովուրդը նոր պետականություն է կերտել Փոքր Ասիայի հարավ-արևելքում՝ Միջերկրական ծովի հս–արլ. մերձափնյա երկրամասում՝ Կիլիկիայում։ Պետությունն ապրել է զարգացման 2 փուլ՝ Մեծ իշխանապետության (1080-1198) և |
Անիի Բագրատունյաց թագավորության անկումից (1045) մի քանի տասնամյակ անց հայ ժողովուրդը նոր պետականություն է կերտել Փոքր Ասիայի հարավ-արևելքում՝ Միջերկրական ծովի հս–արլ. մերձափնյա երկրամասում՝ Կիլիկիայում։ Պետությունն ապրել է զարգացման 2 փուլ՝ Մեծ իշխանապետության (1080-1198) և |
||
| Տող 20. | Տող 20. | ||
տիրել է Ապլղարիպի փեսան՝ գանձակեցի իշխան Օշինը, Պապեռոն բերդաքաղաքին ու շրջակայքին՝ Նաթանայելյանները (Նատալինյաններ), Քարուտ Կիլիկիային՝ իշխան Խաչատուրը, Կիլիկիայի արլ. շրջաններին՝ Փիլարտոս Վարաժևունին։ Վերջինիս իշխանության փլատակների վրա ձևավորվել է Գող Վասիլի (Կամսարականների իշխանատոհմից) իշխանությունը (գոյատևել է մինչև 1112-ը)։ Ենադրվում է, որ «Գող» մականունը նա ստացել է ռազմ․ հաջող գործողություններում խորամանկության համար։ |
տիրել է Ապլղարիպի փեսան՝ գանձակեցի իշխան Օշինը, Պապեռոն բերդաքաղաքին ու շրջակայքին՝ Նաթանայելյանները (Նատալինյաններ), Քարուտ Կիլիկիային՝ իշխան Խաչատուրը, Կիլիկիայի արլ. շրջաններին՝ Փիլարտոս Վարաժևունին։ Վերջինիս իշխանության փլատակների վրա ձևավորվել է Գող Վասիլի (Կամսարականների իշխանատոհմից) իշխանությունը (գոյատևել է մինչև 1112-ը)։ Ենադրվում է, որ «Գող» մականունը նա ստացել է ռազմ․ հաջող գործողություններում խորամանկության համար։ |
||
Մեծ իշխանապետության ժամանակաշրջան |
<center>'''Մեծ իշխանապետության ժամանակաշրջան'''</center> |
||
Կիլիկիայում ստեղծված հայկական վարչական միավորներից ամենակենսունակը Բագրատունի վերջին թագակիր Գագիկ Բ-ի գինակից Ռուբեն իշխանի (ըստ սկզբնաղբյուրների՝ Բագրատունի կամ Արծրունի) հիմնադրած իշխանապետությունն էր, որը նրա անունով կոչվել է Ռուբինյանների իշխանապետություն։ Ռուբեն Ա-ն (1080-95), տեղի հայերի աջակցությամբ տիրանալով Լեռնային Կիլիկիայի Բարձրբերդ, Կոպիտառ (Կոսիտառ) ու Կոռոմոզոլ (Կոլիմոզոլ) բերդերին, թոթափել է (1080) Բյուզանդիայի գերիշխանությունը և հիմնել անկախ ու ընդարձակ իշխանություն։ Ռուբենի ավագ որդին՝ Կոստանդին Ա-ն (1095-1100), սելջուկ թուրքերից և բյուզանդացիներից ազատագրել է մի շարք հայաբնակ գավառներ, քաղաքներ ու բերդեր։ 1098-ին գրավել է Լեռնային Կիլիկիայի գլխավոր ամրոցներից Վահկա բերդը և դարձրել իշխանության կենտրոնը։ |
Կիլիկիայում ստեղծված հայկական վարչական միավորներից ամենակենսունակը Բագրատունի վերջին թագակիր Գագիկ Բ-ի գինակից Ռուբեն իշխանի (ըստ սկզբնաղբյուրների՝ Բագրատունի կամ Արծրունի) հիմնադրած իշխանապետությունն էր, որը նրա անունով կոչվել է Ռուբինյանների իշխանապետություն։ Ռուբեն Ա-ն (1080-95), տեղի հայերի աջակցությամբ տիրանալով Լեռնային Կիլիկիայի Բարձրբերդ, Կոպիտառ (Կոսիտառ) ու Կոռոմոզոլ (Կոլիմոզոլ) բերդերին, թոթափել է (1080) Բյուզանդիայի գերիշխանությունը և հիմնել անկախ ու ընդարձակ իշխանություն։ Ռուբենի ավագ որդին՝ Կոստանդին Ա-ն (1095-1100), սելջուկ թուրքերից և բյուզանդացիներից ազատագրել է մի շարք հայաբնակ գավառներ, քաղաքներ ու բերդեր։ 1098-ին գրավել է Լեռնային Կիլիկիայի գլխավոր ամրոցներից Վահկա բերդը և դարձրել իշխանության կենտրոնը։ |
||