«Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 1.djvu/19»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ խմբագրում Հաջորդ խմբագրում →

@@ Էջի կարգավիճակ / Էջի կարգավիճակ @@
-Սրբագրված
+Հաստատված
@@ Էջի մարմին (ներառվելու է). / Էջի մարմին (ներառվելու է). @@
@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-բառարան (հրտ. 1887)։ Մահացել է Այթեթում։
+արաբերեն բառարան (հրտ. 1887)։ Մահացել է Այթեթում։
 ''Գրկ''. '''Վարժապետյան''' Ս. Հ., Հայերը Լիբանանի մեջ, Բեյրութ, 1951։
-<div align="right">''Ե. Նաջարյան''</div>
+{{ՀՍՀ հեղ|Ե. Նաջարյան}}
 <section begin="Աբգարյան Գևորգ"/>'''ԱԲԳԱՐՅԱՆ Գևորգ''' Վարագի (ծն. 1920), հայ սովետ․ բանասեր, պատմաբան։ Բանասիրական գիտ. դ–ր (1965)։ Ծնվել է սեպտեմբերի 14-ին, Հոռոմ գյուղում (այժմ՝ ՀՍՍՀ Արթիկի շրջանում)։ 1946-ին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետը։ 1955-ից աշխատում է Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվ. Մատենադարանում։ Աշխատությունները նվիրված են միջնադարյան հայերեն ձեռագրերի աղբյուրագիտական և բանասիրական ուսումնասիրությանը։
@@ Տող 37. / Տող 37. @@
 <section end="Աբդ էլ–Կադիր"/>
 <section begin="Աբդուլ Ազիզ"/>'''ԱԲԴՈՒԼ ԱԶԻԶ''' (1830-1876), Թուրքիայի սուլթան 1861-ից։ Սկզբում հարկադրված էր շարունակել ''Թանզիմաթի'' քաղաքականությունը։ Հաստատեց հայերի, հույների, հրեաների և բուլղարների ներքին կյանքը կարգավորող կանոնադրություններ (տես ''Ազգային սահմանադրություն'')։ Սակայն հետագայում անցավ բացա հայտ հետադիմական քաղաքականության, ի պատասխան որի ճնշված ժողովուրդները ազգային–ազատագրական պայքար ծավալեցին թուրք․ բռնապետության դեմ։ Ապստամբություններ բռնկվեցին Բոսնիայում, Հերցեգովինայում, Բուլղարիայամ, Ռումինիայում, Ալբանիայում, Կրետեում, 1862-ին՝ Զեյթունում (տես ''Զեյթունի ապսգամբություններ'')։ Ա. Ա–ի օրոք Թուրքիայի արտաքին փոխառությունները խիստ մեծացան, երկիրը կորցրեց ֆինանս․ անկախությունը։ «''Նոր օսմանների''» կազմակերպած պալատական հեղաշրջումով Ա. Ա. 1876-ի մայիսի 30-ին գահազրկվեց և հունիսի 4-ին ինքնասպան եղավ։
-<div align="right">''Ա. Փափազյան''</div>
+{{ՀՍՀ հեղ|Ա. Փափազյան}}
@@ Տող 44. / Տող 44. @@
 Ա. Հ–ի գահակալության շրջանում Թուրքիայի արտաքին քաղաքականությունը անհաջողություններ կրեց։ Անգլիան զավթեց Կիպրոսն ու Եգիպտոսը, Ֆրանսիան՝ Թունիսը։ 1877-78-ի ռուս–թուրքական պատերազմի հետևանքով Թուրքիան կորցրեց իր եվրոպական տիրույթների զգալի մասը, Ռուսաստանին անցան Կարսը, Արդահանն ու Բաթումը։ Սուլթանը պարտավորվեց բարենորոգումներ մտցնել Թրակիայում, Մակեդոնիայում, Ալբանիայում, ինչպես նաև հայաբնակ նահանգներում (տես ''Սան Ստեֆանոյի պայմանագիր 1878'' և ''Բեռլինի կոնգրես 1878'')։ Դրա փոխարեն Ա. Հ. թուրք զորքերով և «''Համիդիե''» հեծելագնդերով Օսմանյան կայսրությունում բնաջնջեց ավելի քան 300 հզ. հայ (տես ''Հայկական կոտորածներ 1895-96'')։ Նրա օրոք ուժեղացավ եվրոպ. պետությունների տնտեսական և քաղաքական ներթափանցումը Թուրքիա։ Օսմ. կայսրության անդամահատման վտանգը և երկրի ներքին ծանր իրավիճակը առաջ բերին ''երիտթուրքերի'' շարժումը, և 1908-ի երիտթուրքական հեղափոխությունից հետո Ա. Հ. ստիպված վերականգնեց 1876-ի սահմանադրությունը։ Սակայն, 1909-ի մարտի 31-ի հեղաշրջման անհաջող Փորձից հետո, ապրիլի 28-ին գահազրկվեց և բանտարկվեց Սալոնիկում, ապա փոխադրվեց Ստամբուլ, իսկ 1918-ին՝ Մանիսա (Արմ. Թուրքիա), ուր և մահացավ։
-<div align="right">''Ռ. Սահակյան''</div><section end="Աբդուլ Համիդ II"/>
+{{ՀՍՀ հեղ|Ռ. Սահակյան}}<section end="Աբդուլ Համիդ II"/>