«Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 1.djvu/24»–ի խմբագրումների տարբերություն

չ հոդվածների առանձնացում, մանր․ կետադրական
→‎Հաստատված: +ձևավորում
Էջի կարգավիճակԷջի կարգավիճակ
-
Սրբագրված
+
Հաստատված
Էջի մարմին (ներառվելու է).Էջի մարմին (ներառվելու է).
Տող 4. Տող 4.
«Հայաստան»։ Լինոփորագրություն։ 1՚968։
«Հայաստան»։ Լինոփորագրություն։ 1՚968։


<section begin="Աբեղյան Մհեր"/>'''ԱԲԵՂՅԱՆ''' Մհեր ({{լայն|Մեհեր}}) Մանուկի (ծն. 1909), հայ սովետական նկարիչ։ Մ. Աբեղյանի որդին։ ՀՍՍՀ ժող. նկարիչ (1960)։ Ծնվել է հունվ. 13 (26)–ին, Վաղարշապատում։ Սովորել է Երևանի գեղարվեստա–արդյունարերական տեխնիկումում (1922–1927), Մոսկվայի բարձրագույն գեղարվեստա–տեխնիկական ինստ–ում (1927–30) և Լենինգրադի պրոլետարական կերպարվեստի ինստ–ում (1930–31), աշակերտել Ս. Աղաջանյանին, Ս. Աոաքկյանին, Ս. Վ.Գերասիմովին։ 1937–45–ին Ա. դասավանդել է Փ. Թերլեմեգյանի անվ. գեղարվեստական ուսումնարանում, 1954–59–ին՝ Երևանի գեղարվեստա–թատերական ինստ–ում։ 1967–68–ին եղել է Հայաստանի նկարիչների միության վարչության նախագահը։ 1932–ից Ա–ի աշխատանքները ցուցադրվում են հանրապետական, միութենական և միջազգային ցուցահանդեսներում։
<section begin="Աբեղյան Մհեր"/>'''ԱԲԵՂՅԱՆ''' Մհեր ({{լայն|Մեհեր}}) Մանուկի (ծն. 1909), հայ սովետական նկարիչ։ Մ. Աբեղյանի որդին։ ՀՍՍՀ ժող. նկարիչ (1960)։ Ծնվել է հունվ. 13 (26)–ին, Վաղարշապատում։ Սովորել է Երևանի գեղարվեստա–արդյունարերական տեխնիկումում (1922–1927), Մոսկվայի բարձրագույն գեղարվեստա–տեխնիկական ինստ–ում (1927–30) և Լենինգրադի պրոլետարական կերպարվեստի ինստ–ում (1930–31), աշակերտել Ս. Աղաջանյանին, Ս. Աոաքկյանին, Ս. Վ.Գերասիմովին։ 1937–45–ին Ա. դասավանդել է Փ. Թերլեմեգյանի անվ. գեղարվեստական ուսումնարանում, 1954–59–ին՝ Երևանի գեղարվեստա–թատերական ինստ–ում։ 1967–68–ին եղել է Հայաստանի նկարիչների միության վարչության նախագահը։ 1932–ից Ա–ի աշխատանքները ցուցադրվում են հանրապետական, միութենական և միջազգային ցուցահանդեսներում։ Ա–ի ռեալիստական ինքնատիպ արվեստը ձևավորվել է 1940–ական թթ. հայ կերպարվեստի ազգային ավանդույթների և Մ. Սարյանի գեղանկարչական սկզբունքների ազդեցությամբ։ Ստեղծագործում է տարբեր ժանրերով (թեմատիկ–կոմպոզիցիոն աշխատանքներ, դիմանկար, բայց գերազանցապես՝ բնանկար և նատյուրմորտ)։ Ա–ի արվեստում առանձնահատուկ տեղ է գրավում Հայաստանն իր բնությամբ, մարդկանցով, բարիքներով. «Մրգահավաք» (1933, ՀՊՊ), «Դեղձեր և խաղող» (1945), «Երևանյան նատյուրմորտ» (1946), «Լուսիկ Աբեղյանի դիմանկարը» (1947), «Կիրովականի լեռները» (1955, Տրետյակովյան պատկերասրահ), «Նռներով նատյուրմորտ» (1956, Լենինգրադի ռուսական պետ. թանգարան), «Լեռնաշղթա։ Կիրովական» (1956, ՀՊՊ), «Բյուրականի սարերում» (1957, Մոսկվայի՝ Արևելքի ժող. արվեստների պետ. թանգարան), «Բջնի» (1958, Լենինգրադի ռուսական պետ. թանգարան), «Ամառ» (1959, Տրետյակովյան պատկերասրահ), «Դեղձահավաք» (1960), «Զովունի» (1965) ևն։ Ա–ի բնանկարներին հ ատուկ է լուսավոր բներանգը, նատյուրմորտներին՝ պլաստիկ շոշափելիությունը և ընդգծված գունեղությունը։
Ա–ի ռեալիստական ինքնատիպ արվեստը ձևավորվել է 1940–ական թթ. հայ կերպարվեստի ազգային ավանդույթների և Մ. Սարյանի գեղանկարչական սկզբունքների ազդեցությամբ։ Ստեղծագործում է տարբեր ժանրերով (թեմատիկ–կոմպոզիցիոն աշխատանքներ, դիմանկար, բայց գերազանցապես՝ բնանկար և նատյուրմորտ)։ Ա–ի արվեստում առանձնահատուկ տեղ է
գրավում Հայաստանն իր բնությամբ, մարդկանցով, բարիքներով. «Մրգահավաք» (1933, ՀՊՊ), «Դեղձեր և խաղող» (1945), «Երևանյան նատյուրմորտ» (1946), «Լուսիկ Աբեղյանի դիմանկարը» (1947), «Կիրովականի լեռները» (1955, Տրետյակովյան պատկերասրահ), «Նռներով նատյուրմորտ» (1956, Լենինգրադի ռուսական պետ. թանգարան), «Լեռնաշղթա։ Կիրովական» (1956, ՀՊՊ), «Բյուրականի սարերում» (1957, Մոսկվայի՝ Արևելքի ժող. արվեստների պետ. թանգարան), «Բջնի» (1958, Լենինգրադի ռուսական պետ. թանգարան), «Ամառ» (1959, Տրետյակովյան պատկերասրահ), «Դեղձահավաք» (1960), «Զովունի» (1965) ևն։ Ա–ի բնանկարներին հ ատուկ է լուսավոր բներանգը, նատյուրմորտներին՝ պլաստիկ շոշափելիությունը և ընդգծված գունեղությունը։


Գրաֆիկայում Ա. աոաջինը պատկերեց Հայաստանը՝ թեմատիկ լայն ընդգրկումով։ Հեղինակ է օֆորտների, ասեղնագփոր գործերի ևն։ Լինոփորագրություններում, վարպետորեն օգտագործելով պատկերման տարբեր հնարավորությունները, հասնում է լայն ընդհանրացումների։ Հայտնի են՝ «Նորքի ճանապարհը» (1932–36), «Հերոս քաղաք» (1943–64), «խաղաղություն և պատերազմ» (1967–68), «Երեվանյան սյուիտ» (1968), «Հայաստանն այսօր» (1968–69) նկարաշարքերը։
Գրաֆիկայում Ա. աոաջինը պատկերեց Հայաստանը՝ թեմատիկ լայն ընդգրկումով։ Հեղինակ է օֆորտների, ասեղնագփոր գործերի ևն։ Լինոփորագրություններում, վարպետորեն օգտագործելով պատկերման տարբեր հնարավորությունները, հասնում է լայն ընդհանրացումների։ Հայտնի են՝ «Նորքի ճանապարհը» (1932–36), «Հերոս քաղաք» (1943–64), «խաղաղություն և պատերազմ» (1967–68), «Երեվանյան սյուիտ» (1968), «Հայաստանն այսօր» (1968–69) նկարաշարքերը։


''Գրկ''. Каменский А., Мегер Манукович Абегян М. 1966.
''Գրկ''. Каменский А., Мегер Манукович Абегян М. 1966.
Ռ. Դրամբյան
{{ՀՍՀ հեղ|Ռ. Դրամբյան}}