«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ3.djvu/517»–ի խմբագրումների տարբերություն

Հոդվածների ավտոմատացված ներմուծում
 
չ Բոտ ― Ավտոմատիկ տեքստի փոխարինում (- + )
Էջի մարմին (ներառվելու է).Էջի մարմին (ներառվելու է).
Տող 1. Տող 1.
որդիքն են նույնպես Լոռում հայտնի հռչակ ունեցող քաշ Ալեքը, Սոսը և ուրիշները, որոնք շարունակ կռվել են թուրք ավազակային խմբերի հետ և «իգիթի» անուն ժառանգել» (՚Իսաոսւկ Հաաւթյունյանց. ներսիսյան հոգևոր դպրոցի սաների առաջին դպրոցական ճանապարհորդությունը, Տըփ– խիս, 1894, էջ 55)։ Ըստ որոշ տվյալների՝ հեղինակն իր այս երկը նախապես մտադիր է եղել վերնագրել «Անմեղ ավազակ» (տե՛ս Ա. Ին6իկ— յան, էջ 291),
որդիքն են նույնպես Լոռում հայտնի հռչակ ունեցող քաշ Ալեքը, Սոսը և ուրիշները, որոնք շարունակ կռվել են թուրք ավազակային խմբերի հետ և «իգիթի» անուն ժառանգել» (՚Իսաոսւկ Հաաւթյունյանց. ներսիսյան հոգևոր դպրոցի սաների առաջին դպրոցական ճանապարհորդությունը, Տըփ– խիս, 1894, էջ 55)։ Ըստ որոշ տվյալների՝ հեղինակն իր այս երկը նախապես մտադիր է եղել վերնագրել «Անմեղ ավազակ» (տե՛ս Ա. Ին6իկ— յան, էջ 291),
«Ալեք» պոեմր լավ ընդունելություն գտավ ընթերցողի և քննադատության կողմից։ Բագրատ Թուման յան ր բանաստեղծին հաղորդում էր (1890 թ. նոյեմբերի 10֊ի նամակում), որ Մոսկվայի հայ ուսանողները «Ալեքի» և «Մևհրոլ» վրա հափշտակված ձե» (ՈԻՀ4, 282), իսկ Մ. Ա֊ բեղյանը իր գրախոսության մեջ այդ պոեմները դասում էր Թում անյանի գրքի «ամենագեղեցիկ հատվածների» թվին («Նոր֊դար», 1890, № 196, հմմտ. Մ. Աքեղյան. Երկեր, հատ. է, Եր., 1975, էջ 362)։ Սակայն իրեն՝ Թուման յանին, պոեմր շուտով չբավարարեց և այդ պատճառով էլ հետագայում փաստորեն դուրս մնաց նրա ստեղծագործական հետաքրքրությունների ոլորտից։ Լինելով գրական ուսումնառության և որոնումների շրջանի արտահայտություն, պոեմն ուներ ոճի, լեզվի և բանաստեղծական տեխնիկայի շատ թերություններ։ Մյուս կողմից, այստեղ Թումանյանր դեռ չի հասել կենսական բարդ երևույթների, մասնավորապես ազգամիջյան հարաբերությունների այն բարձր հումանիստական ըմբռնմանը, որր հետագայում արտահայտվեց նրա քաղաքացիական քնարերգության, «Հին կռիվը» պոեմի, «Ահմադը», «Գրազը», «Ալլահից ղրկված» պատմվածքների մեջ։ Այս բոլորով պետք է բացատրել այն փաստր, որ հետագայում Թումանյանն այլևս չի անդրադարձել «Ալեք» պոեմին, և այն մնացել է իր նախնական վիճակում։
«Ալեք» պոեմր լավ ընդունելություն գտավ ընթերցողի և քննադատության կողմից։ Բագրատ Թուման յան ր բանաստեղծին հաղորդում էր (1890 թ. նոյեմբերի 10֊ի նամակում), որ Մոսկվայի հայ ուսանողները «Ալեքի» և «Մևհրոլ» վրա հափշտակված ձե» (ՈԻՀ4, 282), իսկ Մ. Ա֊ բեղյանը իր գրախոսության մեջ այդ պոեմները դասում էր Թում անյանի գրքի «ամենագեղեցիկ հատվածների» թվին («Նոր֊դար», 1890, № 196, հմմտ. Մ. Աքեղյան. Երկեր, հատ. է, Եր., 1975, էջ 362)։ Սակայն իրեն՝ Թուման յանին, պոեմր շուտով չբավարարեց և այդ պատճառով էլ հետագայում փաստորեն դուրս մնաց նրա ստեղծագործական հետաքրքրությունների ոլորտից։ Լինելով գրական ուսումնառության և որոնումների շրջանի արտահայտություն, պոեմն ուներ ոճի, լեզվի և բանաստեղծական տեխնիկայի շատ թերություններ։ Մյուս կողմից, այստեղ Թումանյանր դեռ չի հասել կենսական բարդ երևույթների, մասնավորապես ազգամիջյան հարաբերությունների այն բարձր հումանիստական ըմբռնմանը, որր հետագայում արտահայտվեց նրա քաղաքացիական քնարերգության, «Հին կռիվը» պոեմի, «Ահմադը», «Գրազը», «Ալլահից ղրկված» պատմվածքների մեջ։ Այս բոլորով պետք է բացատրել այն փաստր, որ հետագայում Թումանյանն այլևս չի անդրադարձել «Ալեք» պոեմին, և այն մնացել է իր նախնական վիճակում։
«Ալեք» պոեմի հեղինակային ծանոթագրությունները, որոնք ԲՄ 1֊ում տրված են տողատակում, մենք զետեղել ենք տարբերակների բաժնում նշելով բացատրվող բառերի և արտահայտությունների տողահամ արները։
«Ալեք» պոեմի հեղինակային ծանոթագրությունները, որոնք ԲՄ 1֊ում տրված են տողատակում, մենք զետեղել ենք տարբերակների բաժնում նշելով բացատրվող բառերի և արտահայտությունների տողահամ արները։
Մ 1? Հ Ր Ի (էշ 35, 236)
Մ 1? Հ Ր Ի (էշ 35, 236)
Առաջին անգամ՝ ԲՄ I, էշ 21—41։ Հեղինակի կենդանության ժամանակ ուրիշ հրատարակություն չի ունեցել։ Արտատպվել է Եժ VI, 24—35։
Առաջին անգամ՝ ԲՄ I, էշ 21—41։ Հեղինակի կենդանության ժամանակ ուրիշ հրատարակություն չի ունեցել։ Արտատպվել է Եժ VI, 24—35։
Պոեմր, րստ հեղինակի նշումի, գրվել է 1890 թ. և նույն թվականին տպագրվել։ Արտատպվում է ԲՄ 1-ից՛
Պոեմր, րստ հեղինակի նշումի, գրվել է 1890 թ. և նույն թվականին տպագրվել։ Արտատպվում է ԲՄ 1-ից՛
Պահպսւնվել է պոեմի ինքնագրի մոտ կեսր (ԹԸԱ֊ում)՝ պատռված ձեռագիր տետրի վարի մասերը, որոնք համապատասխանում են տպագրված տեքստի 11 — 20, 32 — 42, 52 — 62 , 78 — 88, 101 — 112, 121 — 132, 146—160, 174 — 184, 197—208, 219 — 228, 237—246, 259—268, 279 — 290, 302 — 314, 327 — 340, 356—358, 382 — 398 տողերին։ Համեմ ատու֊
Պահպսւնվել է պոեմի ինքնագրի մոտ կեսր (ԹԸԱ֊ում)՝ պատռված ձեռագիր տետրի վարի մասերը, որոնք համապատասխանում են տպագրված տեքստի 11 — 20, 32 — 42, 52 — 62 , 78 — 88, 101 — 112, 121 — 132, 146—160, 174 — 184, 197—208, 219 — 228, 237—246, 259—268, 279 — 290, 302 — 314, 327 — 340, 356—358, 382 — 398 տողերին։ Համեմ ատու֊
583
583