«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ3.djvu/523»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

Հաջորդ խմբագրում →

@@ Էջի մարմին (ներառվելու է). / Էջի մարմին (ներառվելու է). @@
@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 ռ ան ձին գրքույկով տպագրված նրա քառյակների շարքն սկսվում է այդ գործերով, ընդ որում նշված են նրանց գրության թվականը (1890) և ֊սՂԲ1ոլՐԸ («Հառաչանք»֊ից) ։ Այսպիսով, սկզբնապես աշխարհի նկատ֊ մ ամ բ պոեմի պատմ ող֊ ծ երո լնու հուզական վերաբերմունքն արտահայտող այս հատվածներր երեք տասնամյակ անց դարձան իր բանաստեղծի կեն֊ սափիլիսոփայական խոհերի յուրօրինակ սկիզբ և ելակետ։ Այդ երկու քառյակներից հետո Թումանյանը ժանրային այս ձևին նորից անդրադառ֊ նում Է միայն քառորդ գար անց (հւ:ւ9որդ քառյակները գրված են 1916 և– հետագա թվականներին)։
 «Հառաչանք» պոեմի վրա Բ՛ուման յանն սկսել Է աշխատել 1890 թ– վերջից, երբ Մոսկվայում հենց նոր տպագրվել կր «Բանաստեղծությունների» առաջին հատորր, և երիտասարդ հեղինակը գտնվում Էր ստեղծա– գործական բուռն վերելքի հո գեվիճակում ։ (ժամանակակիցներից մեկի՝ գյուղագիր Հար. ճ ուղուր յանի հաղորդածն այն մասին, որ դեռևս 1885— 86 թթ. Թուման յանր րնկերական շրջանում կարդացել Է «Հառաչանքի» սևագրությունը, պետք Է համարել շփոթության արդյունք։ Այդ մասին տե՛ս Ա. Ին6իկյան, Էջ 169։ 1880֊ական թթ. կեսերին կամ, ավելի ճիշտ, վերջերին Թոլմ անյանր կարող Էր պատմել իր ապագա պոեմի մտահղացման մասին)։ 1890 թ. նոյեմբերի 1 ֊ին Անուշավան Աբովյանին հասցեագրած նամակում Թուման յանն այղ մասին հաղորդում Է. «Այսօր սկսեցի մինոր պոեմա Լոռու կյանքից — «Ծեր այգեպանի պատմությունը» Է առայժմ անունը։ Այս երրորդ պոեման Է Լոռու կյանքից, առաջինը «Սաքոն» Է, իսկ երկրորդր «Անու շը», որ մի անուշ րնկերոջ անվան Է նվիրված» (ԵԺ, V, 32)։ Վերջին խոսքերն ակնարկում են, որ «Անուշ» պոեմի առաջին– տարբերակր ձեռագրում նվիրված Է եղել Ան. Աբովյանին՝ հատուկ չափածո ընծայականով։ «Ծեր այգեպանի պատմությունը» (կամ՝ ^Դրռւյցը»)՝ նախնական վերնագիրր շուտով փոխարինվեց նորով. արդեն 1893-ին– «Մուրճում» տպագրված հատվածն, ինչպես ասվեց, ունի «Հառաչանք» պոեմայից» վերտառությունը։ Թեև ստույգ փաստեր մեզ չեն հասել, բայց– առանց կասկածելու կարելի Է ասել, որ 1890 թ. առաջին տարբերակը– գրելուց հետո Թումանյանր մի քանի տարի շարունակել Է աշխատանքը պոեմի վրա, ձգտել նրա հետագա կատարելագործման։
-Դժբախտաբար, պահպանված հատվածները չեն կարող լրիվ պատկերացում տալ պոեմի ամբողջական կառուցվածքի և բովանդակության մասին։ Դատելով 1914 թ. տպագրված հիշյալ ծանոթագրությունից և ժամանակակիցների հուշերից, պոեմի լրիվ տպագրությունը ժամանակին շի– հաջողվել գրաքննական արգելքների պատճառով, իսկ ձեռագրերը, ինչպես նշվեց վերր, գոհ են դարձել 1908 (կամ 1911) թ. ձերբակալության ժամանակ։ Դրանք կամ բռնագրավվել են խուզարկության պահին և կամ նախապես այրվել հեղինակի կողմից՝ ոստիկանությանր մեղադրական նյութ չտալու մտավախությունից դրդված։ Վերջին վարկածր հաղորդում Է բանաստեղծի   երիտասարդ   տարիների   մտերիմ   ընկերներից   մեկը՝   Արսեն
+Դժբախտաբար, պահպանված հատվածները չեն կարող լրիվ պատկերացում տալ պոեմի ամբողջական կառուցվածքի և բովանդակության մասին։ Դատելով 1914 թ. տպագրված հիշյալ ծանոթագրությունից և ժամանակակիցների հուշերից, պոեմի լրիվ տպագրությունը ժամանակին շի– հաջողվել գրաքննական արգելքների պատճառով, իսկ ձեռագրերը, ինչպես նշվեց վերր, գոհ են դարձել 1908 (կամ 1911) թ. ձերբակալության ժամանակ։ Դրանք կամ բռնագրավվել են խուզարկության պահին և կամ նախապես այրվել հեղինակի կողմից՝ ոստիկանությանր մեղադրական նյութ չտալու մտավախությունից դրդված։ Վերջին վարկածր հաղորդում Է բանաստեղծի երիտասարդ տարիների մտերիմ ընկերներից մեկը՝ Արսեն
 >