«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ3.djvu/534»–ի խմբագրումների տարբերություն
Հոդվածների ավտոմատացված ներմուծում |
չ Բոտ ― Ավտոմատիկ տեքստի փոխարինում (- + ) |
||
| Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
802 տողր ԳԳ֊ում տպված է՝ «Մի դիակ է լո՛լո, սսւոած>։ Մենք այն վւոխարինել ենք այլ տարբերակով. «Մի դիակ է, լո՛ւռ, Աոաաձ»։ Պետք է նկատի ունենալ, որ այս երկու տարբերակների միջև Թումանյանը տատանվել է պոեմի վերամշակման ողշ ընթացքում։ 1903 և 1904 թթ. տպագրությունների մեչ նա ընտրել է «հոտած» բառը, բայց 1908, 1909 և 1914 թթ՛ հրատարակություններում այն փոխարինել է «սառած» բառով, ըստ երևույթին, չուզելով Սաբոյի հետ կապել տհաճ տպավորություն առաջացնող որևէ պատկերացում։ Սակայն 1916 թ. առանձին հրատարակության՛ և 1922 թ. ԲՊ ժողովածուի մեջ նորից վերականգնված է «հոտած» բառը և, վերջապես, ԳԳ֊ում՝ դարձյալ «սառած»։ Այսպիսով, չորսական անգամ են գործածվել և՛ մեկ, և՛ մյուս բառը։ ներկա հրատարակության մեջ նախապատվություն տալով «հոտած» ձևին, մենք ղեկավարվել ենք պոեմի կառուցվածքի մի կարևոր առանձնահատկությամբ, որ հակադրությունների հետևողական կիրառությունն է։ Ինչպես ստեղծագործության շատ ուրիշ հատվածներ, այնպես էլ վերջին մասը՝ խելակորույս Անուշի ՜երգերը անկապ, երգերր տըխոլր», հիմնվում են կոմ պոզի ց իոն֊հոգեբանա -կան հակադրության վրա։ Հերոսուհու մտորումների մեջ անվերջ բախվում են, մի կողմից, վաղեմի սիրո ու երջանկության և, մյուս կողմից» կատարված անդառնալի դժբախտության պատկերնեբր։ Հակադրության վրա է կառուցված նաև 801—808 տողերի հատվածը։ Ղիակի սարսռազդու պատկերին («Ա՛խ, չէ՛, աման, ասում են՝ դա Մի դիակ է լո՛ւռ, հոտած, Արյունր չոր դեմքի վըրա, Աչքերն անթարթ, սիսլտակած») հակադրվում է կենդանի Սաբոյի թովիչ կերպարը («նա սիրուն էր, անուշահոտ, Աչքերը լի ծիծաղով, նա գալիս էր քողոտ֊շաղոտ, Հանաքներով ու խաղով...»)։ Պարզ է, որ այս հատվածում «հոտած» և «անուշահոտ» բառերի հակա֊ դրությունր հուզական և կառուցվածքային շատ կարևոր դեր է կատարում, որից հրաժարվել չի կարելի։ Բացի այդ, հիշենք, որ Անուշի պատկերացման մեշ «հոտածը» Սաբոյին չի վերաբերում, այլ «մի դիակի», որը հենց հակադրվում է սիրած տղայի պատկերին։ Ելնելով այգ նկատառումից, հիմնական բնագրի մեջ ընտրել ենք «հոտած» ձևը։ |
802 տողր ԳԳ֊ում տպված է՝ «Մի դիակ է լո՛լո, սսւոած>։ Մենք այն վւոխարինել ենք այլ տարբերակով. «Մի դիակ է, լո՛ւռ, Աոաաձ»։ Պետք է նկատի ունենալ, որ այս երկու տարբերակների միջև Թումանյանը տատանվել է պոեմի վերամշակման ողշ ընթացքում։ 1903 և 1904 թթ. տպագրությունների մեչ նա ընտրել է «հոտած» բառը, բայց 1908, 1909 և 1914 թթ՛ հրատարակություններում այն փոխարինել է «սառած» բառով, ըստ երևույթին, չուզելով Սաբոյի հետ կապել տհաճ տպավորություն առաջացնող որևէ պատկերացում։ Սակայն 1916 թ. առանձին հրատարակության՛ և 1922 թ. ԲՊ ժողովածուի մեջ նորից վերականգնված է «հոտած» բառը և, վերջապես, ԳԳ֊ում՝ դարձյալ «սառած»։ Այսպիսով, չորսական անգամ են գործածվել և՛ մեկ, և՛ մյուս բառը։ ներկա հրատարակության մեջ նախապատվություն տալով «հոտած» ձևին, մենք ղեկավարվել ենք պոեմի կառուցվածքի մի կարևոր առանձնահատկությամբ, որ հակադրությունների հետևողական կիրառությունն է։ Ինչպես ստեղծագործության շատ ուրիշ հատվածներ, այնպես էլ վերջին մասը՝ խելակորույս Անուշի ՜երգերը անկապ, երգերր տըխոլր», հիմնվում են կոմ պոզի ց իոն֊հոգեբանա -կան հակադրության վրա։ Հերոսուհու մտորումների մեջ անվերջ բախվում են, մի կողմից, վաղեմի սիրո ու երջանկության և, մյուս կողմից» կատարված անդառնալի դժբախտության պատկերնեբր։ Հակադրության վրա է կառուցված նաև 801—808 տողերի հատվածը։ Ղիակի սարսռազդու պատկերին («Ա՛խ, չէ՛, աման, ասում են՝ դա Մի դիակ է լո՛ւռ, հոտած, Արյունր չոր դեմքի վըրա, Աչքերն անթարթ, սիսլտակած») հակադրվում է կենդանի Սաբոյի թովիչ կերպարը («նա սիրուն էր, անուշահոտ, Աչքերը լի ծիծաղով, նա գալիս էր քողոտ֊շաղոտ, Հանաքներով ու խաղով...»)։ Պարզ է, որ այս հատվածում «հոտած» և «անուշահոտ» բառերի հակա֊ դրությունր հուզական և կառուցվածքային շատ կարևոր դեր է կատարում, որից հրաժարվել չի կարելի։ Բացի այդ, հիշենք, որ Անուշի պատկերացման մեշ «հոտածը» Սաբոյին չի վերաբերում, այլ «մի դիակի», որը հենց հակադրվում է սիրած տղայի պատկերին։ Ելնելով այգ նկատառումից, հիմնական բնագրի մեջ ընտրել ենք «հոտած» ձևը։ |
||
1903 թ. տարբերակի տպագրությունից հետո «Անուշ» պոեմն անմիջապես գրավեց հայ արվեստագետների ուշադրությունը, սկսվեցին այն երաժշտության վերածելու փորձերր։ Առաջինը Կոմիտաոն էբ, որ իսկույն արձագանքեց իշխանուհի Մարիամ Թուման յանի առաջարկին «Անուշ» օ -պերա գրելու մասին։ 1904 թ. փետրվարի 22֊ի նամ ակով Կոմիտասն իշխանուհու միջոցով բանաստեղծին խնդրում էր կատարել մի շարք լրացումներ և փոփոխություններ, որոնք անհրաժեշտ են պոեմը լիբրետոյի վերածելու համար։ «Ուրախությամբ կարդացի պ. Հովհ. Թում ան յանի «Անուշր» և շա՛տ անուշ գտա. պատրաստ եմ ձեր փափագն իրագործելու»,— գրել է Կոմ իտասր։ նրա առաջարկները վերաբերում են մի քանի հատվածներ |
1903 թ. տարբերակի տպագրությունից հետո «Անուշ» պոեմն անմիջապես գրավեց հայ արվեստագետների ուշադրությունը, սկսվեցին այն երաժշտության վերածելու փորձերր։ Առաջինը Կոմիտաոն էբ, որ իսկույն արձագանքեց իշխանուհի Մարիամ Թուման յանի առաջարկին «Անուշ» օ -պերա գրելու մասին։ 1904 թ. փետրվարի 22֊ի նամ ակով Կոմիտասն իշխանուհու միջոցով բանաստեղծին խնդրում էր կատարել մի շարք լրացումներ և փոփոխություններ, որոնք անհրաժեշտ են պոեմը լիբրետոյի վերածելու համար։ «Ուրախությամբ կարդացի պ. Հովհ. Թում ան յանի «Անուշր» և շա՛տ անուշ գտա. պատրաստ եմ ձեր փափագն իրագործելու»,— գրել է Կոմ իտասր։ նրա առաջարկները վերաբերում են մի քանի հատվածներ կրճատելու, լրացնելու, որոշ բառեր փոխելու, մանավանդ |
||
520 |
520 |
||