«Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 13.djvu/641»–ի խմբագրումների տարբերություն
Pywikibot touch edit |
No edit summary |
||
Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
Տող 1. | Տող 1. | ||
ազատված մասերում կատարվում է անտառատնկում։ Կլիման բարեխառն է, զգալի է բրիզների ազդեցությունը։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը –6°C-ից մինչև – 12°C է, հուլիսինը՝ 6–16°C, տարեկան տեղումները՝ 450–850 մմ, վեգետացիայի շրջանը՝ 20–130 օր։ Խոշոր գետը Գավառագետն է։ Շրջանի տարածքում են Ակնա լիճը, Գեղարքունիքի և Լանջաղբյուրի ջրամբարները։ Գործում էր 13 միջտնտեսային ջրանցք (Սարուխանի, Նորադուզի աջափնյա, Նորադուզի ձախափնյա, Կարմիրգյուղի, Հացառատի ևն)։ |
|||
ազատված մասերում կատարվում է ան– |
|||
տաոատնկում։ Կլիման բարեխառն է, զգա– |
|||
Տնտեսության առաջատար ճյուղերն են սարքաշինությունը, թեթև և էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերությունը, անասնապահությունն ու բուսաբուծությունը։ Գործում էր 13 արդյունաբերական ձեռնարկություն։ Կար 11 սովետ․ տնտեսություն։ |
|||
լի է բրիզների ազդեցությունը։ Հունվարի |
|||
միշին ջերմաստիճանը – 6°Օից մինչև |
|||
Գյուղատնտեսության առաջատար ճյուղերն են անասնապահությունն (մատղաշի ինտենսիվ բտում, ոչխարաբուծություն, կաթնաանասնապահություն) ու բուսաբուծությունը (հացահատիկի, կարտոֆիլի, ծխախոտի, բանջարեղենի, կերային կուլտուրաների մշակում)։ Հանրապետությունում առաջնակարգ տեղ է գրավում կարտոֆիլի ու բրդի արտադրությամբ։ Զարգանում են թռչնաբուծությունն ու մեղվաբուծությունը։ Տարածքով է անցնում |
|||
– 12°C է, հուլիսին^ 6–16°C, տարեկան |
|||
Երևան–Սևան–Վարդենիս խճուղու 39 կմ հատվածը։ |
|||
տեղումները4 450–850 մմ, վեգետացիա– |
|||
յի շրջանը4 20–130 օր։ Ւաշոր գետը Գա– |
|||
Գործում է կապի հանգույց՝ 9 բաժանմունքով։ |
|||
վառագետն է։ Շրջանի տարածքում են |
|||
Ակնա լիճը, Գեղարքունիքի և Լանջաղբյու– |
|||
1985–86 ուս․ տարում կար 10 միջնակարգ, 4 ութամյա, 2 երաժշտ․, 1 գեղարվեստի, 1 նկարչական, 1 մարզ․ դպրոց, ինդուստրիալ–մանկավարժական տեխնիկում, անասնաբուծ․-անասնաբուժ․ սովխոզ–տեխնիկում։ 1986-ին գործում էր 2 հիվանդանոց, 2 պոլիկլինիկա, 5 բժշկ․ ամբուլատորիա, 22 գրադարան, 12 մշակույթի տուն և ակումբ, 3 կինոթատրոն, 1 պետ․ թատրոն, հայրենագիտ․ թանգարան։ |
|||
րի ջրամբարները։ Գործում էր 13 միջ– |
|||
տնտեսային ջրանցք (Սարուխանի, Նո– |
|||
Հնում շրջանի տարածքը մտել է Մեծ Հայքի Սյունիք նահանգի մեջ և կազմել է Գեղարքունիք գավառի մասը։ Արլ․ Հայաստանը Ռուսաստանին միանալուց հետո կազմել է Երևանի նահանգի Նոր Բայազետի գավառը։ |
|||
րադուզի աջավւնյա, Նորադուզի ձախափ– |
|||
նյա, Կարմիրգյուղի, Հացառատի ևն)։ |
|||
Հայաստանում սովետական կարգեր հաստատվելուց հետո, |
|||
Տնտեսության առաջատար ճյուղերն են |
|||
սարքաշինությունը, թեթև և էլեկտրա– |
|||
տեխնիկական արդյունաբերությունը, |
|||
անասնապահությունն ու բուսաբուծու– |
|||
թյունը։ Գործում էր 13 արդյունաբերա– |
|||
կան ձեռնարկություն։ Կար 11 սովետ, |
|||
տնտեսություն։ |
|||
Գյուղատնտեսության առաջատար ճյու– |
|||
ղերն են անասնապահությունն (մատղա– |
|||
շի ինտենսիվ բտում, ոչխարաբուծություն, |
|||
կաթնաանասնապահություն) ու բուսա– |
|||
բուծությունը (հացահատիկի, կարտոֆիլի, |
|||
ծխախոտի, բանջարեղենի, կերային կուլ– |
|||
տուրաների մշակում)։ Հանրապետությու– |
|||
նում առաջնակարգ տեղ է գրավում կար– |
|||
տոֆիլի ու բրդի արտադրությամբ։ Զար– |
|||
գանում են թռչնաբուծությունն ու մեղ– |
|||
վաբուծությունը։ Տարածքով է անցնում |
|||
Երևան–Սևան–Վարդենիս խճուղու 39 կմ |
|||
հատվածը։ |
|||
Գործում է կապի հանգույց՝ 9 բաժան– |
|||
մունքով։ |
|||
1985–86 ուս․ տարում կար 10 միջնա– |
|||
կարգ, 4 ութամյա, 2 երաժշտ․, 1 գեղար– |
|||
«Կամո» հյուրանոցը |
|||
վեստի, 1 նկարչական, 1 մարզ, դպրոց, |
|||
ինդուստրիալ–մանկավարժական տեխնի– |
|||
կում, անասնաբուծ․-անասնաբուժ․ սով– |
|||
խոզ–տեխնիկում։ 1986-ին գործում էր 2 |
|||
հիվանդանոց, 2 պոլիկլինիկա, 5 բժշկ․ |
|||
ամբուլատորիա, 22 գրադարան, 12 մշա– |
|||
կույթի տուն և ակումբ, 3 կինոթատրոն, |
|||
1 պետ․ թատրոն, հայրենագիտ․ թանգա– |
|||
րան։ |
|||
Հնում շրջանի տարածքը մտել է Մեծ |
|||
Հայքի Սյունիք նահանգի մեջ և կազմել է Գեղարքունիք գավառի մասը։ Արլ․ Հա– |
|||
յաստանը Ռուսաստանին միանալուց հե– |
|||
տո կազմել է Երևանի նահանգի Նոր Բա– |
|||
յագետի գավառը։ Հայաստանում սովե– |
|||
տական կարգեր հաստատվելուց հետո, |
|||
մինչև շրջանի ստեղծվելը, կազմել է Նոր |
մինչև շրջանի ստեղծվելը, կազմել է Նոր |
||
Բայազետի գավառի համանուն գավառամասը։ |
|||
մասը։ |
|||
Ճարտ․ հուշարձաններից նշանավոր են ուրարտական ամրոցը (Կամո), Բատիկյանի միանավ (IV դ․), Հացառատի (IX–X դդ․) եկեղեցիները, Հայրավանքը (IX–XII դդ․), Իլիկավանքը (X–XI դդ․)։ |
|||
ճարտ․ հուշարձաններից նշանավոր են |
|||
ուրարտական ամրոցը (Կամո), Բատիկ– |
|||
Շրջանի կուս․ կազմակերպությունը ստեղծվել է 1930-ին։ 1987-ին կար 108 սկզբ․ կուս․ և 107 կոմերիտ, կազմակերպություն։ |
|||
յանի միանավ (IV դ․), Հացառատի (IX– |
|||
X դդ․) եկեղեցիները, Հայրավանքը (IX– |
|||
Լույս է տեսնում «Լենինյան դրոշով» շրջանային թերթը։ |
|||
XII դդ․), իլիկավանքը (X–XI դդ․)։ |
|||
Շրջանի կուս․ կազմակերպությունը |
|||
''ԿՐԱՍՆՈՍԵԼՍԿԻ ՇՐՋԱՆ'', ՀՍՍՀ արլ–ում։ |
|||
ստեղծվել է 1930-ին։ 1987-ին կար 108 |
|||
Կազմավորվել է 1937-ի դեկտ․ 31-ին։ Սահմանակից է Ադրբ․ ՍՍՀ–ին։ Տարածությունը 697 կմ<sup>2</sup> է, բն․՝ 28 հզ․ (1987), խտությունը՝ 40,6 մարդ/կմ<sup>2</sup>, վարչ․ կենտրոնը՝ Կրասնոսելսկ։ Ունի 1 քտա (Կրասնոսելսկ), 1 ավանային, 11 գյուղական սովետ։ Բնակավայրերն են․ Աղբուլաղ, Ամրխեր, Արծվաշեն, Արտանիշ, Բարիաբադ, Գետիկ, Գյոլքենդ, Թթուջուր, Թոխլուջա, Կրասնոսելսկ, Ղարաղայա, Մարտունի, Մեշաքենդ, Շորժա, Չայքենդ, Ջիլ, Զիվիխլու, Օրջոնիկիձե։ |
|||
սկզբ․ կուս․ և 107 կոմերիտ, կազմակեր– |
|||
պություն։ |
|||
Գտնվում է Սևանա լճի հս–արլ–ում, 1500–2800 մ բարձրության վրա, Միափորի, Արեգունու, մասամբ Սևանի լեռնաշղթաների արմ․ լանջերին։ Ընդգրկում է նաև Գետիկի հովիտը։ Տարածքի մի մասը |
|||
Լույս է տեսնում «Լենինյան դրոշով» |
|||
(Արծվաշեն գ․) գտնվում է Ադրբ․ ՍՍՀ սահմանում։ Մակերևույթը լեռնային է՝ կտրտված Գետիկ գետով ու նրա վտակներով։ Առավելագույն բարձրությունը 2993 մ է (Մուրղուզ լեռ)։ Կան քրոմի, գրանիտի, բազալտի, հրակայուն կավի հանքավայրեր։ Լանդշաֆտը լեռնաանտառային, լեռնատափաստանային և լեռնամարգագետնային է։ Կլիման բարեխառն է, հունվարի միջին ջերմաստիճանը՝ –4°C-ց մինչև –10°C, հուլիսինը՝ 11–17°C, տարեկան տեղումները՝ 450–650 մմ, վեգետացիայի շրջանը՝ 100–130 օր։ Տարածքում են Գետիկի արգելավայրը և Արծվաշենի ջրամբարը։ Գործում են Ջիլի, Արծվաշենի, Գյոլքենդի, Գետիկի ջրհան կայանները։ |
|||
շրջանային թերթը։ |
|||
Տնտեսության առաջատար ճյուղերն են անասնապահությունը, կարտոֆիլագործությունը, ծխախոտի, հացահատիկի, |
|||
ԿՐԱՄՆՈՍԵԷՍԿԻ ՇՐՋԱՆ, ՀՍՍՀ արլ–ում։ |
|||
Կազմավորվել է 1937-ի դեկտ․ 31-ին։ Սահ– |
|||
մանակից է Ադրբ․ ՍՍՀ–ին։ Տարածությու– |
|||
նը 697 կւՐ է, բն․՝ 28 հզ․ (1987), խտությու– |
|||
նը՝ 40,6 մարդ/^ւ/2, վարչ․ կենտրոնը՝ Կը– |
|||
րասնոսելսկ։ Ունի 1 քտա (Կրասնոսելսկ), |
|||
1 ավանային, 11 գյուղական սովետ։ Բնա– |
|||
կավայրերն են․ Աղբուլաղ, Ամրխեր, Արծ– |
|||
վաշեն, Արտանիշ, Բարիաբադ, Գետիկ, |
|||
Գյոլքենդ, Թթուջուր, Թոխլուջա, Կրասնո– |
|||
սելսկ, Ղարաղայա, Մարտունի, Մեշա– |
|||
քենդ, Շորժա, Չայքենդ, Ջիլ, Զիվիխլու, |
|||
Օրջոնիկիձե։ |
|||
Գտնվում է Սևանա լճի հս–արլ–ում, |
|||
1500–2800 մ բարձրության վրա, Միափո– |
|||
րի, Արեգունու, մասամբ Սևանի լեռնաշըղ– |
|||
թաների արմ․ լանջերին։ Ընդգրկում է նաև |
|||
Գետիկի հովիտը։ Տարածքի մի մասը |
|||
(Արծվաշեն գ․) գտնվում է Ադրբ․ ՍՍՀ սահ– |
|||
մանում։ Մակերևույթը լեռնային է՝ կը– |
|||
տըրտված Գետիկ գետով ու նրա վտակ– |
|||
ներով։ Առավելագույն բարձրությունը |
|||
2993 մ է (Մուրղուզ լեռ)։ Կան քրոմի, գրա– |
|||
նիտի, բազալտի, հրակայուն կավի հան– |
|||
քավայրեր։ Լանդշաֆտը լեռնաանտառա– |
|||
յին, լեռնատափաստանային և լեռնա– |
|||
մարգագետնային է։ Կլիման բարեխառն |
|||
է, հունվարի միջին ջերմաստիճանը՝ |
|||
–4°Օփց մինչև –10°C, հուլիսինը՝ 11– |
|||
17°C, տարեկան տեղումները՝ 450–650 մմ, |
|||
վեգետացիայի շրջանը՝ 100–130 օր։ Տա– |
|||
րածքում են Գետիկի արգելավայրը և Արծվաշենի ջրամբարը։ Գործում են Ջիլի, |
|||
Արծվաշենի, Գյոլքենդի, Գետիկի ջրհան |
|||
կայանները։ |
|||
Տնտեսության առաջատար ճյուղերն են |
|||
անասնապահությունը, կարտոֆիլագոր– |
|||
ծությունը, ծխախոտի, հացահատիկի, |
|||
կերային կուլտուրաների մշակումը, գյու– |
կերային կուլտուրաների մշակումը, գյու– |
||
ղատնտ․ հումքը մշակող և թեթև արդյու– |
ղատնտ․ հումքը մշակող և թեթև արդյու– |
||
Տող 144. | Տող 69. | ||
ԱԿԳԲ– կուս․, 89 կոմերիտ, կազմակերպու– |
ԱԿԳԲ– կուս․, 89 կոմերիտ, կազմակերպու– |
||
թյուն։ |
թյուն։ |
||
Լույս է տեսնում «Բարեկամություն» |
Լույս է տեսնում «Բարեկամություն» շրջ․ թերթը։ |
||
շրջ․ թերթը։ |
|||
ՀՈԿՏԵՄԲԵՐՅԱՆԻ |
ՀՈԿՏԵՄԲԵՐՅԱՆԻ ՇՐՋԱՆ (մինչև 1935-ը՝ |
||
Ղուրդուղուլիի շրջան) ՀՍՍՀ արմ–ում։ |
Ղուրդուղուլիի շրջան) ՀՍՍՀ արմ–ում։ |
||
Կազմավորվել է 1930-ի սեպտ․ 9-ին։ Սահ– |
Կազմավորվել է 1930-ի սեպտ․ 9-ին։ Սահ– |