«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ1.djvu/550»–ի խմբագրումների տարբերություն
Էջի կարգավիճակ | Էջի կարգավիճակ | ||
- | + | Սրբագրված | |
Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
Տող 1. | Տող 1. | ||
''բարոյագիտական խրատն է, ինչպես, օրինակ, «Ուրագն ու սղոցը», առաջարկում է իր սքանչելի հեքիաթները, բալլադները, լեգենդները, ժողովրդական էպոսի մշակումն իր հայրենասիրական խորքով, թեև այս դեպքում ևս նա խորաթափանցորեն խուսափում է մերկապարանոց խրատից։ |
|||
'' |
|||
{{Կենտրոն|• • •}} |
{{Կենտրոն|• • •}} |
||
Դեռ պատանության տարիներից Թումանյանի քնարերգությունն աչքի է ընկել խոհականությամբ։ Ստեղծագործական կյանքի բոլոր փուլերում նա միաժամանակ, այսպես կոչված, ինտելեկտուալ բանաստեղծության խոշորագույն ներկայացուցիչներից մեկն է։ |
''Դեռ պատանության տարիներից Թումանյանի քնարերգությունն աչքի է ընկել խոհականությամբ։ Ստեղծագործական կյանքի բոլոր փուլերում նա միաժամանակ, այսպես կոչված, ինտելեկտուալ բանաստեղծության խոշորագույն ներկայացուցիչներից մեկն է։ |
||
'' |
|||
1890 թ. գրված «Խորհրդածություն» բանաստեղծության մեջ Թումանյանն առաջին անգամ փորձում է կյանքի սկզբնապատճառի մասին իր հոգում ծնված տարակուսանքը հաշտեցնել այն ավանդական «օրինաչափության» հետ, որ, իբր, հաստատել էր քրիստոնեական հավատը՝ համադրելով կյանքն ու մահը, իրական և հանդերձյալ աշխարհները։ «Ո՞րն է դրախտը», մի՞թե դա այն սուտ մխիթարանքը չէ, որ մարդկային տառապալի կյանքն է ստեղծել,–հարցնում է բանաստեղծն ու չի կարողանում պատասխանել այդ հարցին, քանի որ սարսափում է տրամաբանական հետևությունից, իսկ ավանդական պատասխանն այլևս չի համոզում։ |
''1890 թ. գրված «Խորհրդածություն» բանաստեղծության մեջ Թումանյանն առաջին անգամ փորձում է կյանքի սկզբնապատճառի մասին իր հոգում ծնված տարակուսանքը հաշտեցնել այն ավանդական «օրինաչափության» հետ, որ, իբր, հաստատել էր քրիստոնեական հավատը՝ համադրելով կյանքն ու մահը, իրական և հանդերձյալ աշխարհները։ «Ո՞րն է դրախտը», մի՞թե դա այն սուտ մխիթարանքը չէ, որ մարդկային տառապալի կյանքն է ստեղծել,–հարցնում է բանաստեղծն ու չի կարողանում պատասխանել այդ հարցին, քանի որ սարսափում է տրամաբանական հետևությունից, իսկ ավանդական պատասխանն այլևս չի համոզում։'' |
||
Բայց առաջին քարն արդեն նետված է։ Այնուհետև ամեն ինչ՝ սերը, կարոտը, ազգային ողբերգությունը, հասարակական բարոյականությունն ու կյանքի առօրյա ընթացքն անգամ, նա պիտի քննի երկու պատասխանների հակամարտության և ավանդականի աստիճանական տեղատվության պայմաններում՝ թեև նրա սիրտը դեռ երկար ժամանակ պիտի կեղեքի պայքարի հավանական ելքը։ Ինչ-որ չափով այս պայքարի ծնունդն են նաև «Մարգարեն», «Գիշերային աստղի դիմաց», «Դեռ անհիշելի վաղ մանկությունից» և այլն։ |
''Բայց առաջին քարն արդեն նետված է։ Այնուհետև ամեն ինչ՝ սերը, կարոտը, ազգային ողբերգությունը, հասարակական բարոյականությունն ու կյանքի առօրյա ընթացքն անգամ, նա պիտի քննի երկու պատասխանների հակամարտության և ավանդականի աստիճանական տեղատվության պայմաններում՝ թեև նրա սիրտը դեռ երկար ժամանակ պիտի կեղեքի պայքարի հավանական ելքը։ Ինչ-որ չափով այս պայքարի ծնունդն են նաև «Մարգարեն», «Գիշերային աստղի դիմաց», «Դեռ անհիշելի վաղ մանկությունից» և այլն։'' |
||
Այսպես, մինչև «Վայրէջքը» (1909) և 1915 թ. գրված «Բարձրից» բանաստեղծությունը, որն իր փիլիսոփայական տարողությամբ, կարելի է ասել, հավասարը չունի, նույնիսկ, իր՝ Թումանյանի ստեղծագործության մեջ։ Ներքին մաքառման վերջին ակորդն է սա, որտեղ տարակուսանքն արդեն տեղի է տվել, բանաստեղծը վերջնականապես հիսաթափվել է ավանդական պատասխանից և դա այլևս ողբերգություն չէ նրա համար, քանի որ նա գտել է իր՝ մարդկային անհատի տեղը տիեզերքում և համոզվել, որ մարդու մեջ է այն ամենը, ինչ դարերով վերագրվել է արարչին։ |
''Այսպես, մինչև «Վայրէջքը» (1909) և 1915 թ. գրված «Բարձրից» բանաստեղծությունը, որն իր փիլիսոփայական տարողությամբ, կարելի է ասել, հավասարը չունի, նույնիսկ, իր՝ Թումանյանի ստեղծագործության մեջ։ Ներքին մաքառման վերջին ակորդն է սա, որտեղ տարակուսանքն արդեն տեղի է տվել, բանաստեղծը վերջնականապես հիսաթափվել է ավանդական պատասխանից և դա այլևս ողբերգություն չէ նրա համար, քանի որ նա գտել է իր՝ մարդկային անհատի տեղը տիեզերքում և համոզվել, որ մարդու մեջ է այն ամենը, ինչ դարերով վերագրվել է արարչին։'' |
||
{{poemx||<poem> |
{{poemx||<poem> |
||
Իմ բարի սրտի էն մեծ խոհերից, |
Իմ բարի սրտի էն մեծ խոհերից, |
||
Էն մեծ խոհերի անհուն խորերից՝ |
Էն մեծ խոհերի անհուն խորերից՝ |
||
</poem>}} |
</poem>}} |
||
540 |
|||
Ստորագիր (չի ներառվում) | Ստորագիր (չի ներառվում) | ||
Տող 1. | Տող 1. | ||
540 |