«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ3.djvu/529»–ի խմբագրումների տարբերություն

Pywikibot touch edit
Էջի կարգավիճակԷջի կարգավիճակ
-
Չսրբագրված
+
Սրբագրված
Էջի մարմին (ներառվելու է).Էջի մարմին (ներառվելու է).
Տող 1. Տող 1.
քեկաիվ չեն, այլ «բյեկաիվ, ար գեղարվեսաական մեծ նշան ակութ յա ւն ու֊
հեկտիվ չեն, այլ օրյեկտիվ, որ գեղարվեսաական մեծ նշանակությաուն ունի
նի» (f*H 4, BIT),
(f*H 4, BIT),
Paul ան յանի ստեզծ ա դա րծ ա կան k գաղափարական արագ զարգացում ը §0 ակէսն թթ. նրան շաւաավ բերեք այն Համագո՝անը, ար անհրաժեշա Է արմատապես վերամշակել նահապետական գյուղաշխարհի մասին գթած իր պոեմներ–, խորացնել դեպքերի k կերպարների հոգեբանական Հիմնավորում՜, Հրաժարվել ավելարգաթանալթյաւններիք, ձգտել երկերի կաոուցվածքի, լեզվի և աճի ամբողջականության և միասնության» Qum երևույթին, «Անուշը» հիմնովին վերափախելոլ ծրագիրը ծագել Է 1890-ական թթ. կեսերին, ավելի կանկրետ՝ վերամշակված «Հսոեքի Տաքսն» աոանձին գըր– քապկավ չաւյա բնծայելաւք (1898) հեաս։ Այգ են վկայում նալյն Զալալ 8 եր֊Գրիդարյանի 1867 թ. մարտի 81 ֊ի նամակի Հետևյալ աազերը. «Ան– Համբեր սպասում եմ թե՛ «Անուշիդ» նար, փոփոխված հրատարակության k թե՛ մյուս, գես չտպագրված պաեմաներիդ հրատարակության («Հառաչանքի» k էեսրաակվածի», որքան Հիշում եմ, այսպես ասացիր նար պաե– մայիգ անունը)» (ՈԻՀ 4, »26), Ուրեմն՝ այդ ժամանակ արդեն Թուման֊ յանն ընկերների հետ կիսել Է իր մտքերն ու ծրագրերը «Անուշի» ասա֊ էիեա վեթամջակման մասին։
Թումանյանի ստեղծագործական և գաղափարական արագ զարգացումը 90 ական թթ. նրան շուտով բերեց այն Համոզմանը, որ անհրաժեշա Է արմատապես վերամշակել նահապետական գյուղաշխարհի մասին գրած իր պոեմները, խորացնել դեպքերի k կերպարների հոգեբանական Հիմնավորում՜, Հրաժարվել ավելորդաբանություններից, ձգտել երկերի կառուցվածքի, լեզվի և աճի ամբողջականության և միասնության» Ըստ երևույթին, «Անուշը» հիմնովին վերափախելով ծրագիրը ծագել Է 1890-ական թթ. կեսերին, ավելի կանկրետ՝ վերամշակված «Լոռեցի Սաքոն» առանձին գըրքույկով լույս ընծայելուց (1896) հեաո։ Այդ են վկայում նույն Զուլալ Տեր֊Գրիգորյանի 1867 թ. մարտի 21 ֊ի նամակի Հետևյալ աստղերը. «Անհամբեր սպասում եմ թե՛ «Անուշիդ» նոր, փոփոխված հրատարակության և թե՛ մյուս, դեռ չտպագրված պաեմաներիդ հրատարակության («Հառաչանքի» և խորտակվածի», որքան Հիշում եմ, այսպես ասացիր նոր պոեմայիգ անունը)» (ՈԻՀ 4, 826), Ուրեմն՝ այդ ժամանակ արդեն Թումանյանն ընկերների հետ կիսել Է իր մտքերն ու ծրագրերը «Անուշի» աղջկա վերամջակման մասին։
Պո՛եմի ա1Դ արմատական վերանայման աշխատանքները, սակայն, ծավալվեքին մի փոքր ավելի ուշ՝ 19011902 թթ., Այդ մասին կարևոր վկայություններ կան Ավ. Իսահակյանի 1902 թ. նամակներում։ Հուլիսի 91-ին նա գրել Է Թուման յանին. «Անհամբեր սպասում եմ Գրքիդ ["-J" տեսնելուն՝ կարդալու «Անուշը»։ Իսկ արոշ ժամանակ անց՝ հոկտեմբերի 4-ին գրում Էր ավելի որոշակի. «Սիրելիս, դուն ի՞նչ ես անում. «Անուշդ» ս ւթ մնաք, շարունակ նրա մասին եմ երազում, ձմեոր, որ կարդացիր Համը բերանս մնաց, շո՛ւտ արա, տպի ր, տեսնենք, ւի-զի վայելենք» (ՊՀ. է^տճակյան, Երկերի ժողոված,լ, հ. 6, Երևան, 1979, Էշ 41 — 48), Տւրեմն՝ 1Տ01 — 1902 թթ. ձմռանը Թսւմանյանն արդեն Իսահակյանին /կաթգաքել Է հատվածներ վերամշակված «Անուշից»՝ խոր տպավորություն թսղնե(սՎ նրա վրա,
Պոեմի այդ արմատական վերանայման աշխատանքները, սակայն, ծավալվեքին մի փոքր ավելի ուշ՝ 1901-1902 թթ., Այդ մասին կարևոր վկայություններ կան Ավ. Իսահակյանի 1902 թ. նամակներում։ Հուլիսի 21-ին նա գրել Է Թուման յանին. «Անհամբեր սպասում եմ Գրքիդ լույս տեսնելուն՝ կարդալու «Անուշը»։ Իսկ որոշ ժամանակ անց՝ հոկտեմբերի 4-ին գրում Էր ավելի որոշակի. «Սիրելիս, դուն ի՞նչ ես անում. «Անուշդ» ուր մնաց, շարունակ նրա մասին եմ երազում, ձմեռը, որ կարդացիր Համը բերանս մնաց, շո՛ւտ արա, տպի ր, տեսնենք, լիուլի վայելենք» Ավ.Իսահակյանին , Երկերի ժողոված,լ, հ. 6, Երևան, 1979, Էշ 41 — 42), Ուրեմն՝ 1901 — 1902 թթ. ձմռանը Թումանյանն արդեն Իսահակյանին /կաթգաքել Է հատվածներ վերամշակված «Անուշից»՝ խոր տպավորություն թսղնե(սՎ նրա վրա,
Տակայն պոեմի վերափոխման հիմնական աշխատանքը կատարվեք մի քանի ամիս անք՝ 1902 թ. ամոան և աշնան ամիսներին, երբ բանաստեղծը գանվաւմ Էր Բելի Կլյուչ և ապա Աբասթուման ամաոանսցնեթսւմ, ութ բուժվելուն զուգընթաց պատրաստում Էր իր չափածո երկերի նոր ժողովածուն։ Հուլիսի 29-ին քելի Կլյուչից Փ. Վար գա զար յանին գրած նամակում նա կաաակավ հայտնում Էր, որ ինքը €պ«ւ^)1ւկա> Է անում իր «Անուշը» (Եժ T, 298)։ Իսկ տարիներ անց՝ 1999 թ. հուլիսի 18֊ին Մարիամ Թու֊ մ ան յան իա հասցեագրած նամակում, երանությամբ Հիշելով 1882-ի «Աբաս– թսւմանի աքն ան ր» իր ապրած ստեղծագործական մեծ վերելքը, նա գթել Է– էէ" թքան հիշողություններ ու անմոռանալի վայրկյաններ են կապված Արասթաւմանի այս կամ այն փոքրիկ, խաղաղ, չքնաղ անկյունում ։ Այգ֊ աեզ ես շատ եմ երագել ու գրել եմ իմ մի քանի լավ բաները։ Այգաեզ
Տակայն պոեմի վերափոխման հիմնական աշխատանքը կատարվեք մի քանի ամիս անց՝ 1902 թ. ամռան և աշնան ամիսներին, երբ բանաստեղծը գանվում Էր Բելի Կլյուչ և ապա Աբասթուման ամաոանսցնեթսւմ, ութ բուժվելուն զուգընթաց պատրաստում Էր իր չափածո երկերի նոր ժողովածուն։ Հուլիսի 29-ին քելի Կլյուչից Փ. Վարգազարյանին գրած նամակում նա կաաակով հայտնում Էր, որ ինքը պաչիկա Է անում իր «Անուշը» (Եժ v, 298)։ Իսկ տարիներ անց՝ 1999 թ. հուլիսի 18֊ին Մարիամ Թումանյանիա հասցեագրած նամակում, երանությամբ Հիշելով 1992-ի «Արասթումանի» իր ապրած ստեղծագործական մեծ վերելքը, նա գրել Որքան հիշողություններ ու անմոռանալի վայրկյաններ են կապված Արասթաումանի այս կամ այն փոքրիկ, խաղաղ, չքնաղ անկյունում ։ Այդ աեզ ես շատ եմ երազել ու գրել եմ իմ մի քանի լավ բաները։ Այգաեզ
515
515