«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ3.djvu/530»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ խմբագրում Հաջորդ խմբագրում →

@@ Էջի կարգավիճակ / Էջի կարգավիճակ @@
-Չսրբագրված
+Սրբագրված
@@ Էջի մարմին (ներառվելու է). / Էջի մարմին (ներառվելու է). @@
@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-եմ մշակել «Անուշը», այդտեղ եմ գրել «Փարվանան» և այլ բաներ -հա՛֊ «Թմկաբերդի առումը» (ԵԺ V, 320)։
+{{Poemx||<poem>եմ մշակել «Անուշը», այդտեղ եմ գրել «Փարվանան» և այլ բաներ
+-հա՛ «Թմկաբերդի առումը» (ԵԺ V, 320)։
 «Անուշի» նոր, արմատապես մշակված տարբերակը տեղ գտավ ԲԹ ժողովածուի մեջ, որ լույս տեսավ 1903 թ. վերջին։
+Թե ինչպիսի մեծ և լարված աշխատանք է նախորդել «Անուշի» այդ նոր տարբերակի ստեղծմանը, ցույց են տալիս պոեմի պահպանված ինքնագրերը։ Ճիշտ է, դրանցից ո՛չ մեկը լրիվ չէ, բացակայում են բազմաթիվ մասեր, իսկ վերջնական ձեռագիրը, որից կատարվել է 1903 թ. գրքի՝ շարվածքը, առհասարակ մեզ չի հասել։ Սակայն անավարտ վիճակում էլ պահպանված ձեռագրերը հարուստ և բազմակողմանի պատկերացում են տալիս կատարված ստեղծագործական մեծ աշխատանքի մասին։ Այդ աշխատանքն ըստ հնարավորին լրիվ ներկայացնելու համար սույն հատորի մեջ հրապարակվում են այգ ձեռագրերն ամ բողջությամբ՝ իրենց բոլոր՛ տարբերակներով, գրական աշխատանքի բոլոր ման
+րամասներով։ Ի տարբերություն նախորդ ակադեմիական հրատարակության, որի 2-րդ հատորում (էջ 370 -382) ներկայացված են միայն պոեմի ինքնագրերի (այն էլ ոչ բոլոր) և տպագրությունների միջև եղած տարբերությունները, սույն հատորի մեջ տրվում է ձեռագրերի լրիվ պատկերը, այդ թվում և՛ նրանց մեջ կրկնվող մասերը, և վերջնական խմբագրության հետ համընկնող՛ հատվածները։Ինքթնագրերը դասավորված են ըստ հեղինակի կատարած ստեղծագործական աշխատանքի փուլերի։
+Պահպանված ինքնագրերը ցույց են տալիս, որ մինչև տպագրության հանձնված տարբերակի ստեղծումը Թումանյանն իր որոնումների ընթաց–քում բազմիցս փոխել Է պոեմի ընդհանուր պլանը, կառուցվածքը՝ չխոսելով արդեն առանձին տողերի, բառերի և ամբողջ պատկերների փոփոխության մասին։ Օրինակ, ինքնագրերն սկսվում են վերջնական խմբագրության մեջ չմտած նախերգանքով («Ո՛վ որ ներշնչված լեռների երգչին... կամ Էլ հայրենի եզերքին ձոնված հայտնի դիմումով («Կանչում է կրկին, կանչում անդադար...)։ Այնինչ պոեմի նշանավոր նախերգանքը՝ «Համբարձման գիշերը» («Բազմած լուսնի նուրբ շողերին...), թեև Յ֊րդ և 4֊րդ ինքնագրերում արդեն երևան Է գալիս, բայց ոչ թե իբրև ամբողջ երկը բացող հատված, այլ որպես 2֊րդ երգի սկիզբ անմիջաբար նախորդելով «Համբարձման առավոտը» տեսարանին։ Տպագիր տարբերակում «Համբարձման գիշերը» տեղափոխվում Է պոեմի սկիզբը դառնալով նրա ընդհանուր նախերգանքը։ Աշխատանքի վերջին փուլում Է ստեղծվում նաև պոեմի եզրափակիչ՝ 29֊րդ գլուխը (Համբարձման գիշեր, Էն դյութիչ գիշեր...), որը «ձայնակցում Է» Նախերգանքին՝ նրա հետ ստեղծելով կոմպոզիցիոն շրջանակ պոեմում ծավալվող գործողությունների համար։ Այդ վերջին տեսաբանը՝ երկնքում աստղեր դարձած «անմուրազ մեռած սիրահարների» մասին, Թումանյանն ստեղծել է իր մորից լսած ավանդության հիման վրա։ Այդ մասին Նվարգ Թումանյանը հիշում է. «Հարցրի հայրիկին, պարզվեց, որ Նանն է (իր մայրը) պատմել և շատ ուշ,
+</poem>|}}
-Թե ինչպիսի մեծ և լարված աշխատանք է նախորդել «Անուշի» այդ նոր տարբերակի ստեղծմանը, ցույց են տալիս պոեմի պահպանված ինքնագրերը։ Ճիշտ է, դրանցից ո՛չ մեկը լրիվ չէ, բացակայում են բազմաթիվ մասեր, իսկ վերջնական ձեռագիրը, որից կատարվել է 1903 թ. գրքի՝ շարվածքը, առհասարակ մեզ չի հասել։ Սակայն անավարտ վիճակում էլ պահպանված ձեռագրերը հարուստ և բազմակողմանի պատկերացում են տալիս կատարված ստեղծագործական մեծ աշխատանքի մասին։ Այդ աշխատանքն ըստ հնարավորին լրիվ ներկայացնելու համար սույն հատորի մեջ հրապարակվում են այգ ձեռագրերն ամ բո ղշոլթ յամ բ՝ իրենց բոլոր՛ տարբերակներով, գրական աշխատանքի բոլոր մ ան րամ ա սնե րով։ Ի տարբերություն նախորդ ակադեմիական հրատարակության, որի 2-րդ հատորում (էջ 370 — ՏՏ2) ներկայացված են միայն պոեմի ինքնագրերի (այն էլ ոչ բոլոր) և տպագրությունների միջև եղած տ ա րբե բութ յոլնն 4 ր ր, սույն հաաորի մեջ սւբվում է ձեռագրերի 1րիվ պատկերը, այդ թվում և՛ նրանց մեջ կրկնվող մասերը, և վերջնական խմբագրության հետ համընկնող՛ հատվածները։ 1'նթնագբերր դասավորված են ըստ հէ, ղին ակի կատարած ստեղծագործս կան աշխատանքի փուլերի։
-Պ ահպանված ինքնագրերը ցույց են տալիս, որ մինչև տպագրության հանձնված տարբերակի ստեղծումը Թուման յանն իր որոնումների րնթաց– քում բազմիցս վախել Է պոեմի ընդհանուր պլանը, կառուցվածքը՝ չխոսելով արդեն առանձին տողերի, բառերի և ամբողջ պատկերների փոփոխության մասին։ Օրինակ, ինքնագրերն սկսվում են վերջնական խմբագրության մեջ չմտսւծ նախերգանքով («Ո՛վ որ ներշնչված լեռների երգչին…»^ կամ Էլ հայրենի եզերքին ձոնված հայտնի դիմումով («Կանչում կ կրկին, կանչում անդադար…»)։ Այնինչ պոեմի նշանավոր նախերգանքը՝ «Համբարձման գիշերը» («Բազմած լուսնի նուրբ շողերին…»), թեև Յ֊րգ և 4֊րդ ինքնագրերում արդեն երևան Է գալիս, բայց ոչ թե իբրև ամրողշ երկր բացող հատված, այլ որպես 2֊րդ երգի սկիզբ անմիջաբար նախորդելով «Համբարձման առավոտը» տեսարանին։ Տպագիր տարբերակում «Համբարձման գիշերը» տեղափոխվում Է պոեմի սկիզբը դառնալով նրա ընդհանուր նախերգանքր։ Աշխատանքի վերջին փուլում Է ստեղծվում նաև պոեմի եզրափակիչ՝ 29֊րդ գլոլխր (;՛ Համբարձման գիշեր, Էն Դ1ա1թԻ1 գիշեր…»), որը «ձայնակցում Է» Նախերգանքին՝ նրա հետ ստեղծելով կոմպոզիցիոն շրջանակ պոեմում ծավալվող գործողությունների համար։ Այդ վերջին տեսաբանը՝ երկնքում աստղե ր դարձած «անմուրազ մեռած սիրահարների» մասին, Թումանյանն ստեղծել է իր մորից լսած ավանդության հիման վրա։ Այդ մասին Նվարգ Թումանյ՜անը հիշում է» «Հարցրի հայրիկին, պարզվեց, որ Նանն է (իր մայրր) պատմել և շատ ուշ,