«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ3.djvu/539»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
| Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Poemx||<poem> |
{{Poemx||<poem>նիսկ սեփական կյանքովդ օրինակ հանդիսացիր» (ՈԻՀ 4, 321-322)։ ՛Դժվար չէ կռահել, որ Ան. Աբովյանն իր պաակերացոսքր կազմել է ոչ թե պոեմի ընթերցման, այլ Թումանյանի նախորդ մի նամակի (որը մեզ չի հասել) հիման վրա՝ րնդսմին սխալ հասկանալով իր նոր երկի մասին .բանաստեղծի հայտնած տվյալներր։ Ահա թե ինչու Թումանյանը հարկ համարեց անմիջապես պատասխանել բարեկամի անիրավացի հան դի մ ա -Ֆոլթյանը ։ Նույն թվականի ապրիլի 17-ի նամակում, ժխտելով իր նոր պոեմի ինքնակենսագրական բնույթը, նա գրել է. ՜Կենդանի թաղվածը» գոլ զուր ես կարծել, թե իմ կյանքիցն է. ինչո լ ես դու ինձ այդքան վւոքրոգի պարծում -որի համար հանդիմանում ես» (Եժ V, 94)։ |
||
Սակայն ոչ 1894 և ոչ էլ հաջորդ մի քանի տարիներին Թումանյանն իր այս պոեմը հրապարակելու փորձ չի արել՝ հավանաբար այն դեռ պատ֊ Հւաստ չհամարելով տպագրության համար։ Նա շարունակել է աշխատել պոեմի վրա, որի նոր տարբերակն, րստ երևույթին, ավարտել է 1898 թ. ֊սկզրին այս դեպքում արդեն ներառնելով նաև այն ծանր տրամադրքլ֊ Ք յուններր, որոնք ծնվել էին բանաստեղծի հոր՝ Տեր-Թադևոսի մահվան կապակցությամբ (մահացել է 1898 թ. հունվարի օ֊ին)։ Այդ մասին կա Պ՝. Դեմիրճյանի վկայությունը, որն իր հուշերում գրել է. «Հոր մասին զրույցը Թուման յանի նվիրական նյութերից էր։ Վերշում ինձ մի օր էլ նա •հասկացրեց, որ «Դեպի Անհունը» պոեմի մեռած կինը նրա համար ար֊ տաքին, հնարովի պատկեր է միայն, որ նա այդ կնոջ մեջ դրել է իր որ֊ ղիական սերբ դեպի հայրը» (ԹԺՀ, 26)։ |
Սակայն ոչ 1894 և ոչ էլ հաջորդ մի քանի տարիներին Թումանյանն իր այս պոեմը հրապարակելու փորձ չի արել՝ հավանաբար այն դեռ պատ֊ Հւաստ չհամարելով տպագրության համար։ Նա շարունակել է աշխատել պոեմի վրա, որի նոր տարբերակն, րստ երևույթին, ավարտել է 1898 թ. ֊սկզրին այս դեպքում արդեն ներառնելով նաև այն ծանր տրամադրքլ֊ Ք յուններր, որոնք ծնվել էին բանաստեղծի հոր՝ Տեր-Թադևոսի մահվան կապակցությամբ (մահացել է 1898 թ. հունվարի օ֊ին)։ Այդ մասին կա Պ՝. Դեմիրճյանի վկայությունը, որն իր հուշերում գրել է. «Հոր մասին զրույցը Թուման յանի նվիրական նյութերից էր։ Վերշում ինձ մի օր էլ նա •հասկացրեց, որ «Դեպի Անհունը» պոեմի մեռած կինը նրա համար ար֊ տաքին, հնարովի պատկեր է միայն, որ նա այդ կնոջ մեջ դրել է իր որ֊ ղիական սերբ դեպի հայրը» (ԹԺՀ, 26)։ |
||
Դարավերջին Թումանյանն իր պոեմ ր կարդացել է շատերի մո ցանկանալով իմանալ նրանց տպավորությունն ու կարծիքը։ Ավ. Իսահակ֊ յանր հիշում է, որ ինքր պոեմի հետ ծանոթացել է 1898 թ. սկզբներին, ՛երբ Օգեսա աքսորվելու ճանապարհին կանգ է առել Թիֆլիսում և եղել է Թումանյանի տանը. «Երբ մնացինք մենակ, Օհաննեսը կարդաց «Դեպի Անհունր» պոեմը, որ վաղուց էր գրել, հիմա վերամշակել էր, տակավին ոչ վերջնականապես։ Ասում էր, որ պոեմի նյութը վավերական է, ճշգրիտ փրողություն։ Պոեմն ինձ վրա տպավորություն թողեց։ Անհանգիստ գիշեր վսպրեցի։ Երևակայությունս հուզված էր և անհեթեթ երազներ տեսա։ Առավոտ յան երազներս պատմեցի Օհաննեսին։ Նա էլ թե՝ «Սա չավ նշան է, որ պոեմս ազդեցություն է թողնում, բայց իմ պոեզիայի ոճին չի բոնում։ հյորթ զավակ է այս պոեմն ինձ համար, նյութն էլ, ղբելաձևն էլ։ Բայց թող լինի, իմանան, որ ֆոլկլորից դուրս էլ կարող եմ բան գրել»։ Այս միամիտ բացատրությունը շատ զվարճացրեց ինձ» (ԹԺՀ, 10)։ |
Դարավերջին Թումանյանն իր պոեմ ր կարդացել է շատերի մո ցանկանալով իմանալ նրանց տպավորությունն ու կարծիքը։ Ավ. Իսահակ֊ յանր հիշում է, որ ինքր պոեմի հետ ծանոթացել է 1898 թ. սկզբներին, ՛երբ Օգեսա աքսորվելու ճանապարհին կանգ է առել Թիֆլիսում և եղել է Թումանյանի տանը. «Երբ մնացինք մենակ, Օհաննեսը կարդաց «Դեպի Անհունր» պոեմը, որ վաղուց էր գրել, հիմա վերամշակել էր, տակավին ոչ վերջնականապես։ Ասում էր, որ պոեմի նյութը վավերական է, ճշգրիտ փրողություն։ Պոեմն ինձ վրա տպավորություն թողեց։ Անհանգիստ գիշեր վսպրեցի։ Երևակայությունս հուզված էր և անհեթեթ երազներ տեսա։ Առավոտ յան երազներս պատմեցի Օհաննեսին։ Նա էլ թե՝ «Սա չավ նշան է, որ պոեմս ազդեցություն է թողնում, բայց իմ պոեզիայի ոճին չի բոնում։ հյորթ զավակ է այս պոեմն ինձ համար, նյութն էլ, ղբելաձևն էլ։ Բայց թող լինի, իմանան, որ ֆոլկլորից դուրս էլ կարող եմ բան գրել»։ Այս միամիտ բացատրությունը շատ զվարճացրեց ինձ» (ԹԺՀ, 10)։ |
||