«Էջ:Ghazaros Aghayan, Collected works, vol. 1 (Ղազարոս Աղայան, Երկերի ժողովածու, հատոր 1-ին).djvu/29»–ի խմբագրումների տարբերություն
Էջի կարգավիճակ | Էջի կարգավիճակ | ||
- | + | Հաստատված | |
Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
Տող 1. | Տող 1. | ||
⚫ | |||
Աղայանի լեզվաբանական ժառանգության մեջ առանձնապես ուշագրավ են «Հայկական հնչյունների մասին (լուծումն տարակուսանաց)» աշխատությունը (1874 թ.), այնուհետև՝ «Մի թեթև հրահանգ մեր լեզվի ուղղագրության մասին» (1889 թ.), «Իւ-նը ձայնավո՞ր է, թե բաղաձայն» (1889 թ.), «Սուրբ լեզու» (1890 թ.), «Հայոց լեզու, ուսումնասիրություն» (18Я0 թ.), «Մեր գրերի թիվն ինչո՞ւ էր 36» (1891), «Մեր ուսուցիչներին ընկերական նվեր» (1891), «Մեր նույնահնչյուն գրերի մասին» (1809 թ.) և այլ համեմատաբար փոքրածավալ, բայց կարևոր հարցադրույթներ ու եզրակացություններ պարունակող հոդվածներ: Սրանք 19-րդ դարի վերջերի հայագիտական-լեզվաբանական գրականության շատ հետաքրքրական էջերից են, և կրում եե մեծ ինքնուսի փայլուն տաղանդի ինքնատիպության կնիքը: |
|||
⚫ | 1902 |
||
⚫ | 50-ամյակի առթիվ |
||
<center>13</center> |
|||
⚫ | 1902 թ. մայիսին լրանում էր Աղայանի գրական ու մանկավարժական գործունեության 40-ամյակը: Թբիլիսիում հայ գրական հասարակայնությունբ դեռ մեկ տարի առաջ սկսել էր նախապատրաստվել՝ արժանավայել կերպով նշելու մեծանուն գրողի ու մանկավարժի բեղմնավոր գործունեության 40-ամյա հոբելյանը, բայց հենց հոբելյանի նախօրեին, ցարական իշխանության օրգանների կարգադրությամբ, արգելվեց հոբելյանը և թույլատրվեց միայն շատ սահմանափակ ու նեղ շրջանակում հավաքույթ-ճաշկերույթով նշելու հայ մշակույթի այդ նշանակալից տարեթիվը: Մամուլում տպագրվեցին հատ ու կենտ հոդվածներ, իսկ «Տարազ» հանդեսի մայիսյան միացյալ համարը (№ 5—6), որն ամբողջապես նվիրված էր Աղայանի 40-ամյակին՝ արգելվեց, այդ համարի նյութերը հնարավոր եղավ լույս ընծայել միայն 10 տարի հետո՝ 1911 թվականին, Աղայանի մահվան ժամանակ: |
||
⚫ | 50-ամյակի առթիվ Թբիլիսիում՝ մայիսի 19-ին հրավիրված հավաքույթ-ճաշկերույթը, որին նախագահում էր Ալ. Շիրվանզադեն, նշանավորված է հայ հեղափոխական սոցիալ-դեմոկրատական երիտասարդության անունից երիտասարդ Ստեփան Շահումյանի ողջույնի ճառով, որը կեսից ընդհատվում և արգելվում է՝ վտանգավոր քաղաքական բնույթի պատճառով: |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
օջախներից մեկն է եղել (ն. տ. էջ 154—155): |
|||
Մղայանի լեզվաբանական ժառանգության մեջ առանձնապես ուշագրավ |
|||
են «Հայկական հնչյունների մասին (լուծումն տարակուսանաց)» աշխատու¬ |
|||
թյունը (1874 թ.), այնուհետև' «Մի թեթև հրահանգ մեր յեզվի ուղղագրու¬ |
|||
թյան մասին» (1889 թ.), «Իւ֊նը ձայնավո՞ր է, թե բաղաձայն» (1889 թ.), |
|||
«Սուրբ լեզու» (1890 թ.), «Հայոց լեզու, ուսումնասիրություն» (18Я0 թ.), |
|||
«Մեր գրերի թիվն ինչո՞ւ էր 36» (1891), «Մեր ուսուցիչներին ընկերական |
|||
նվեր» (1891), «Մեր նույնահնչյուն գրերի մասին» (1809 թ.) և այլ համե¬ |
|||
մատաբար Փոքրածավալ, բայց կարևոր հարցադրույթներ ու եզրակացություն¬ |
|||
ներ պարունակող հոդվածներ: Սրանք 19-րդ դարի վերջերի հայագիտական- |
|||
լեզվաբանական գրականության շատ հետաքրքրական էջերից են, և կրում եե |
|||
մեծ ինքնուսի փայլուն տաղանդի ինքնատիպության կնիքը: |
|||
13 |
|||
1902 թ. մայիսին լրանում էր Մղայանի գրական ու մանկավարժական |
|||
գործունեության 40-ամյակը: Թբիլիսիում հայ գրական հասարակայնությունբ |
|||
դեռ մեկ տարի առաջ սկսել էր նախապատրաստվել' արժանավայել կերպով |
|||
նշելու մեծանուն գրողի ու մանկավարժի բեղմնավոր գործունեության 40-ամյա |
|||
հոբելյանը, բայց հենց հոբելյանի նախօրեին, ցարական իշխանության օրգան¬ |
|||
ների կարգադրությամբ, արգելեց հոբելյանը և թույլատրվեց միայն շատ |
|||
սահմանափակ ու նեղ շրջանակում հավաքույթ-ճաջկերույ|»ով նշելու հայ մշա¬ |
|||
կույթի այդ նշանակալից տարեթիվը: Մամուլում տպագրվեցին հատ ու կենտ |
|||
հոդվածներ, իսկ «Տարազ» հանդեսի մայիսյան միացյալ համարը (.№ 5—6), |
|||
որն ամբողջապես նվիրված էր Մղայանի 40-ամյակին' արգելվեց, այդ համարի |
|||
նյութերը հնարավոր եղավ լույս ընծայել միայն 10 տարի հետո' 1911 թվա¬ |
|||
կանին, Մղայանի մահվան ժամանակ: |
|||
50-ամյակի առթիվ Թբիլիսիում' մայիսի 19-ին հրավիրված հավաքույթ- |
|||
ճաշկերույթը, որին նախագահում էր Մլ. Շիրվանզադեն, նշանավորված է հայ |
|||
հեղափոխական սոցիալ-դեմոկրատական երիտասարդության անունից երի¬ |
|||
տասարդ Ստեփան Շահումյանի ողջույնի ճառով, որը կեսից ընդհատվում և |
|||
արգելվում է' վտանգավոր քաղաքական բնույթի պատճառով: |
|||
Ի՞նչ է ասված այդ նշանավոր ճառում, որը բնութագրում է թե' մեծա¬ |
|||
վաստակ հոբելյարին և թե' երիտասարդ հեղափոխականին, որը խորին հար¬ |
|||
գանքով ոլ երախտագիտական զգացմունքով է համակված հայ մշակույթի |
|||
մեծ երախտավորի նկատմամբ: |
|||
Շահումյւսնը շատ բարձր է գնահատում Մղայանի բազմակողմանի գոր¬ |
|||
ծունեությունը: |
|||
Շահումյանը տարբերում է Մղայանին իր ժամանակի հայ բուրժուական |
|||
մտավորականությունից, այն միտքն արտահայտելով, որ Մղայանն իբրև |
|||
աշխատավոր ժողովրդի ծոցից դուրս եկած գրող ու մանկավարժ, անձնուրաց |
|||
XXX |
|||
--> |