«Էջ:Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարան 2002.djvu/155»–ի խմբագրումների տարբերություն
Տեքստերի ավտոմատիկ ներմուծում |
|||
Էջի կարգավիճակ | Էջի կարգավիճակ | ||
- | + | Սրբագրված | |
Էջի մարմին (ներառվելու է). | Էջի մարմին (ներառվելու է). | ||
Տող 1. | Տող 1. | ||
|
|||
⚫ | |||
տվել վանքի Ս․ Թադե եկեղեցու արմ․ ճակատը և նրան կցել քառամույթ գմբեթավոր՝ Էջմիածնի Մայր տաճարի հորինվածքով (առանց Ավագ խորանի, որին փոխարինում է հին եկեղեցին իր խորանով), սպիտակավուն սրբատաշ քարով կառույց և զանգակատուն (անավարտ է)։ Ճակատները հարդարված են զարդագոտիներով ու պատկերաքանդակներով․ որմնասյուների միջև քանդակված են սրբապատկերներ, |
|||
⚫ | |||
⚫ | 1946-ին վանքի շրջակա հայկ․ գյուղերի բնակչությունը ներգաղթել է Հայաստան, և Ա․ Ս․ Թ․ վ․ դադարել է գործել։ 1954-ից Ատրպատականի առաջնորդարանը կազմակերպում է ամենամյա ուխտագնացություն դեպի Ա․ Ս․ Թ․ վ․։ 1969-ից վանքը վերանորոգվում է․ աշխատանքներն իրականացնում են Իրանի Միրասե ֆարհանգի (Մշակութային ժառանգություն) հաստատությունը և իրանահայ համայնքը՝ Փարիզի Երկիր և մշակույթ կազմակերպության մասնակցությամբ։ |
||
⚫ | |||
⚫ | Գրկ․ Ոսկյան Հ․, Վասպուրական-Վանի վանքերը, հ․ 2, Վնն․, 1942։ Աճեմյան Հ․, Ս․ Թադեի վանքը, մաս 1, 2, Թեհրան, 1959–60։ Haghnazarian A․, Das armenische Thaddaus Kloster in der Provinz Westazerbaidjan in Iran, Aachen, 1973; Thierry J․ M․, Monuments armŽniens du Vaspurakan, P․,1989; Kleiss W․, Seihoun H․, S․ Thadei vank, Milano, 1971 (Documenti di architettura armena, 4)․ |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
Արտազի Ս.Թադե վանքի հատակագիծը |
|||
⚫ | Արշակունիների հարստության անկումից (428) հետո Արցախն ու Ուտիքը (461-ից, երբ մտել են Աղվանից մարզպանության մեջ), Լփինքի, Բաղասականի և Մազքթաց աշխարհի հետ միասին կազմել են Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցու վեհապետական իրավունքները ճանաչող Աղվանից կաթողիկոսությունը՝ Կապաղակ, Պարտավ, ապա՝ Ամարաս, Գանձասար կենտրոններով։ XVIII դ․ վերջին կաթողիկոսությունն ունեցել է 1736, XIX դ․ սկզբին՝ 1311 գործող եկեղեցիներ և վանքեր։ Վանքերին (Հոռեկա, Երիցմանկանց, Մեծառանից Ս․ Հակոբա ևն) կից գործել են դպրանոցներ։ Մեսրոպ Մաշտոցն առաջին դպրոցը բացել է Ամարասում (IV դ․)։ 1800-ին Գանձասարում բացվել է հոգևոր դպրոց։ |
||
⚫ | հայ նշանավոր հոգևորականներ, կենաց ծառեր, խաչեր, իսկ զարդագոտիներն ունեն ոճավորված բուսական քանդակներ, աշխարհիկ կյանքի տեսարաններով պատկերաքանդակներ։ Ս․ Թադե եկեղեցու կցակառույցի հարդարանքում ակնհայտ է Աղթամարի Ս․ Խաչ եկեղեցու (X դ․) քանդակների ու Սեֆյան Իրանի արվեստի ազդեցությունը։ 1855-ին Ա․ Ս․ Թ․ վ-ի և Դարաշամբի Ս․ Ստեփանոս Նախավկա վանքի առաջնորդարանները, միատեղվելով, հիմնել են Ատրպատականի թեմը՝ Թավրիզ կենտրոնով։ |
||
⚫ | |||
⚫ | 1946-ին վանքի շրջակա հայկ․ գյուղերի բնակչությունը ներգաղթել է Հայաստան, և Ա․ Ս․ Թ․ վ․ դադարել է գործել։ 1954-ից Ատրպատականի առաջնորդարանը կազմակերպում է ամենամյա ուխտագնացություն դեպի Ա․ Ս․ Թ․ վ․։ 1969-ից վանքը վերանորոգվում է․ աշխատանքներն իրականացնում են Իրանի <<Միրասե ֆարհանգի>> (<<Մշակութային ժառանգություն>>) հաստատությունը և իրանահայ համայնքը՝ Փարիզի <<Երկիր և մշակույթ>> կազմակերպության մասնակցությամբ։ |
||
⚫ | |||
⚫ | Գրկ․ Ոսկյան Հ․, Վասպուրական-Վանի վանքերը, հ․ 2, Վնն․, 1942։ Աճեմյան Հ․, Ս․ Թադեի վանքը, մաս 1, 2, Թեհրան, 1959–60։ Haghnazarian A․, Das armenische Thaddaus Kloster in der Provinz Westazerbaidjan in Iran, Aachen, 1973; Thierry J․ M․, Monuments armŽniens du Vaspurakan, P․,1989; Kleiss W․, Seihoun H․, S․ Thadei vank, Milano, 1971 (Documenti di architettura armena, 4)․ |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Արշակունիների հարստության անկումից (428) հետո Արցախն ու Ուտիքը (461-ից, երբ մտել են Աղվանից մարզպանության մեջ), Լփինքի, Բաղասականի և Մազքթաց աշխարհի հետ միասին կազմել են Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցու վեհապետական իրավունքները ճանաչող Աղվանից կաթողիկոսությունը՝ Կապաղակ, Պարտավ, ապա՝ Ամարաս, Գանձասար կենտրոններով։ XVIII դ․ վերջին կաթողիկոսությունն ունեցել է 1736, XIX դ․ սկզբին՝ 1311 գործող եկեղեցիներ և վանքեր։ Վանքերին (Հոռեկա, Երիցմանկանց, Մեծառանից Ս․ Հակոբա ևն) կից գործել են դպրանոցներ։ Մեսրոպ Մաշտոցն առաջին դպրոցը բացել է Ամարասում (IV դ․)։ 1800-ին Գանձասարում բացվել է հոգևոր դպրոց։ |
||
⚫ |