«Էջ:Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարան 2002.djvu/122»–ի խմբագրումների տարբերություն

Տեքստերի ավտոմատիկ ներմուծում
 
Էջի կարգավիճակԷջի կարգավիճակ
-
Չսրբագրված
+
Սրբագրված
Էջի մարմին (ներառվելու է).Էջի մարմին (ներառվելու է).
Տող 1. Տող 1.

<section begin="ՔՀՀ/_ԱՎԵՏԱՐԱՆ"/>փորձել են այրել ավետարանչի մարմինը, սակայն խարույկ պատրաստելու ժամանակ մեծ դղրդյուն է առաջացել, և բոլորը վախեցած փախել են։ Քրիստոնյաներն ավետարանչի մարմինն ամփոփել են քարե դամբարանի մեջ։ 310-ին Մարկոս ավետարանչի աճյունի վրա կառուցվել է եկեղեցի։ 820-ին, քրիստոնյաների դեմ արաբ․ իշխանությունների հալածանքների ժամանակ, Մարկոս ավետարանչի աճյունը տեղափոխել են Վենետիկ՝ ամփոփելով իր անունը կրող եկեղեցում։
<section begin="ՔՀՀ/_ԱՎԵՏԱՐԱՆ"/>փորձել են այրել ավետարանչի մարմինը, սակայն խարույկ պատրաստելու ժամանակ մեծ դղրդյուն է առաջացել, և բոլորը վախեցած փախել են։ Քրիստոնյաներն ավետարանչի մարմինն ամփոփել են քարե դամբարանի մեջ։ 310-ին Մարկոս ավետարանչի աճյունի վրա կառուցվել է եկեղեցի։ 820-ին, քրիստոնյաների դեմ արաբ․ իշխանությունների հալածանքների ժամանակ, Մարկոս ավետարանչի աճյունը տեղափոխել են Վենետիկ՝ ամփոփելով իր անունը կրող եկեղեցում։

Եկեղեց․ պատկերագրության մեջ Մարկոս ավետարանիչը ներկայացվում է առյուծի տեսքով, որովհետև նրա Ավետարանում ընդգծվում է Քրիստոսի թագավորական պաշտոնը, ինչն ակնարկվում է կենդանիների արքայի՝ առյուծի պատկերագրությամբ։
Եկեղեց․ պատկերագրության մեջ Մարկոս ավետարանիչը ներկայացվում է առյուծի տեսքով, որովհետև նրա Ավետարանում ընդգծվում է Քրիստոսի թագավորական պաշտոնը, ինչն ակնարկվում է կենդանիների արքայի՝ առյուծի պատկերագրությամբ։
Մարկոսի Ա-ի բովանդակությունը հիմնականում հետևյալն է․

1․ Հովհաննես Մկրտչի քարոզչությունը, Հիսուսի մկրտությունը ('''1'''․1–13
Մարկոսի Ա-ի բովանդակությունը հիմնականում հետևյալն է․
2․ Առաքյալների ընտրությունը և որոշ հրաշքներ ('''1'''․14–'''2'''․17

3․ Առակներ, խոսքեր, բժշկումներ, հրաշքներ ('''2'''․18–'''5'''․43
1․ Հովհաննես Մկրտչի քարոզչությունը, Հիսուսի մկրտությունը (1․1–13
4․ Մեսիայի մերժվելը Իսրայելի կողմից։ Աստծո թագավորության հայտնությունը հեթանոսներին ('''6'''․1–'''8'''․26

5․ Բժշկումներ, կանխասացություններ Մեսիայի խաչելության մասին, Հիսուսի պայծառակերպությունը, ամուսնալուծության և հարստության մասին խոսքերը ('''8'''․22–'''10'''․52
2․ Առաքյալների ընտրությունը և որոշ հրաշքներ (1․14–2․17
6․ Մուտք Երուսաղեմ և վերջին ուսուցումները ('''11'''․1–'''13'''․37

7․ Վերջին ընթրիք, ''Հաղորդության'' խորհըրդի հաստատումը, աղոթք Գեթսեմանիի պարտեզում, մատնություն և ձերբակալում, չարչարանքները, խաչելությունը, մահը, թաղումը և հարությունը ('''14'''․1–'''16'''․8
3․ Առակներ, խոսքեր, բժշկումներ, հրաշքներ (2․18–5․43
8․ Հիսուսի երևալն իր աշակերտներին, տիեզեր․ առաքելություն, Հիսուսի համբարձումը ('''16'''․9–20

'''Ավետարան ըստ Ղուկասի'''
4․ Մեսիայի մերժվելը Իսրայելի կողմից։ Աստծո թագավորության հայտնությունը հեթանոսներին (6․1–8․26
Ղուկասի Ա-ի գրության ենթադրյալ վայրերն են Անտիոքը, Հռոմը, Կեսարիան, Հունաստանի Աքայիան ու Բիոտիան և Եփեսոսը։ Առավել հավանական է համարվում Եփեսոսը։ Գրվել է 70-ից ոչ շատ ուշ։ Բաղկացած է 24 գլխից։ Նախատեսված է հեթանոսությունից դարձի եկածների համար։

Ղուկաս ավետարանիչը Հիսուսի 72 աշակերտներից էր, ծնվել է Անտիոքում։ Ծագումով հույն էր, մասնագիտությամբ՝ բժիշկ։ Մի շարք եկեղեց․ հայրեր և մեկնիչներ Ղուկասին նույնացնում են Էմմավուսի երկու ճամփորդներից մեկի հետ ('''24'''․13–35), որոնց անուններն ավետարանիչը չի տալիս։ Ղուկաս ավետարանիչը Նոր կտակարանում անվանապես հիշատակվում է հետևյալ հատվածներում՝ Կողոս․ '''4'''․14, Փիլ․ '''1'''․24, Բ Տիմ․ '''4'''․11։ Ավետարանիչը մասնակցել է Պողոս առաքյալի երկրորդ ճանապարհորդությանը՝ դառնալով նրա անբաժան ընկերը։ Պողոս առաքյալի նահատակությունից հետո հեռացել է Հռոմից, եղել Աքայիայում, Լիբիայում, Եգիպտոսում, Թեբեում և այլուր։ Ըստ հին ավանդության՝ նահատակվել է Թեբեում։ Աճյունը Անդրեաս առաքյալի աճյունի հետ Կոստանդին կայսրի օրոք տեղափոխվել է Կ․ Պոլիս։
5․ Բժշկումներ, կանխասացություններ Մեսիայի խաչելության մասին, Հիսուսի պայծառակերպությունը, ամուսնալուծության և հարստության մասին խոսքերը (8․22–10․52
Ղուկաս ավետարանիչը հեղինակն է նաև Նոր կտակարանի գրքերից Գործք առաքելոցի, որը համարվում է «հինգերորդ Ավետարան » կամ « Սուրբ Հոգու Ավետարան»։ Եկեղեց․ պատկերագրության մեջ Ղուկաս ավետարանիչը ներկայացվում է եզան կերպարանքով, որովհետև նրա Ավետարանում ընդգծվում է Քրիստոսի քահանայական պաշտոնը, ինչն ակնարկվում է զոհաբերության խորհրդանիշը հանդիսացող եզան պատկերագրությամբ։

Ղուկասի Ա․ գրվել է ոմն Թեոփիլոսի խնդրանքով։ Վերջինս հրեա չէր, ուստի ավետարանիչն ավետարանական խորհուրդների բացատրությունները ներկայացրել է առավել մանրամասնորեն՝ հեթանոս միջավայրին հասկանալի դարձնելու համար։ Ղուկաս ավետարանիչը, իր ձեռքի տակ ունենալով այլ աղբյուրներ, փորձել է առավել համակարգված ներկայացնել իր գրած Ա․, ուստի և սկսել է Հովհաննես Մկրտչի ծննդյան ավետումից։
6․ Մուտք Երուսաղեմ և վերջին ուսուցումները (11․1–13․37
Ղուկասի Ա-ի բովանդակությունը հիմնականում հետևյալն է․

1․ Նախաբան։ Հովհաննես Մկրտչի և Հիսուսի ծննդյան հետ կապված դրվագներ (գլ․ 1–2)։
7․ Վերջին ընթրիք, Հաղորդության խորհըրդի հաստատումը, աղոթք Գեթսեմանիի պարտեզում, մատնություն և ձերբակալում, չարչարանքները, խաչելությունը, մահը, թաղումը և հարությունը (14․1–16․8
2․ Հովհաննես Մկրտչի քարոզչությունը, Հիսուսի մկրտությունը, ազգաբանությունը, փորձությունները, քարոզչության սկիզբը ('''3'''․1–'''4'''․30

3․ Հրաշքները Գալիլիայում, Աստծո թագավորության հայտնությունը գործերով և ուսուցումներով ('''4'''․ 31–'''9'''․50)։<section end="ՔՀՀ/_ԱՎԵՏԱՐԱՆ"/>
8․ Հիսուսի երևալն իր աշակերտներին, տիեզեր․ առաքելություն, Հիսուսի համբարձումը (16․9–20

Ավետարան ըստ Ղուկասի

Ղուկասի Ա-ի գրության ենթադրյալ վայրերն են Անտիոքը, Հռոմը, Կեսարիան, Հունաստանի Աքայիան ու Բիոտիան և Եփեսոսը։ Առավել հավանական է համարվում Եփեսոսը։ Գրվել է 70-ից ոչ շատ ուշ։ Բաղկացած է 24 գլխից։ Նախատեսված է հեթանոսությունից դարձի եկածների համար։

Ղուկաս ավետարանիչը Հիսուսի 72 աշակերտներից էր, ծնվել է Անտիոքում։ Ծագումով հույն էր, մասնագիտությամբ՝ բժիշկ։ Մի շարք եկեղեց․ հայրեր և մեկնիչներ Ղուկասին նույնացնում են Էմմավուսի երկու ճամփորդներից մեկի հետ (24․13–35), որոնց անուններն ավետարանիչը չի տալիս։ Ղուկաս ավետարանիչը Նոր կտակարանում անվանապես հիշատակվում է հետևյալ հատվածներում՝ Կողոս․ 4․14, Փիլ․ 1․24, Բ Տիմ․ 4․11։ Ավետարանիչը մասնակցել է Պողոս առաքյալի երկրորդ ճանապարհորդությանը՝ դառնալով նրա անբաժան ընկերը։ Պողոս առաքյալի նահատակությունից հետո հեռացել է Հռոմից, եղել Աքայիայում, Լիբիայում, Եգիպտոսում, Թեբեում և այլուր։ Ըստ հին ավանդության՝ նահատակվել է Թեբեում։ Աճյունը Անդրեաս առաքյալի աճյունի հետ Կոստանդին կայսրի օրոք տեղափոխվել է Կ․ Պոլիս։

Ղուկաս ավետարանիչը հեղինակն է նաև Նոր կտակարանի գրքերից Գործք առաքելոցի, որը համարվում է հինգերորդ Ավետարան կամ Սուրբ Հոգու Ավետարան։ Եկեղեց․ պատկերագրության մեջ Ղուկաս ավետարանիչը ներկայացվում է եզան կերպարանքով, որովհետև նրա Ավետարանում ընդգծվում է Քրիստոսի քահանայական պաշտոնը, ինչն ակնարկվում է զոհաբերության խորհրդանիշը հանդիսացող եզան պատկերագրությամբ։

Ղուկասի Ա․ գրվել է ոմն Թեոփիլոսի խնդրանքով։ Վերջինս հրեա չէր, ուստի ավետարանիչն ավետարանական խորհուրդների բացատրությունները ներկայացրել է առավել մանրամասնորեն՝ հեթանոս միջավայրին հասկանալի դարձնելու համար։ Ղուկաս ավետարանիչը, իր ձեռքի տակ ունենալով այլ աղբյուրներ, փորձել է առավել համակարգված ներկայացնել իր գրած Ա․, ուստի և սկսել է Հովհաննես Մկրտչի ծննդյան ավետումից։

Ղուկասի Ա-ի բովանդակությունը հիմնականում հետևյալն է․

1․ Նախաբան։ Հովհաննես Մկրտչի և Հիսուսի ծննդյան հետ կապված դրվագներ (գլ․ 1–2)։

2․ Հովհաննես Մկրտչի քարոզչությունը, Հիսուսի մկրտությունը, ազգաբանությունը, փորձությունները, քարոզչության սկիզբը (3․1–4․30

3․ Հրաշքները Գալիլիայում, Աստծո թագավորության հայտնությունը գործերով և ուսուցումներով (4․ 31–9․50)։<section end="ՔՀՀ/_ԱՎԵՏԱՐԱՆ"/>