«Համլետ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1126.
Ահա այս գործն էլ հաջող վերջացավ։ Իմ տեր վեհապետ և Դուք, տիրուհի՛, Տրամաբանել, թե վեհափառը ինչ պետք է լինի, Թե ինչ է պարտքը և ինչու համար ցերեկը ցերեկ, Գիշերը գիշեր և ժամանակը ժամանակ է, Կլիներ վատնել գիշերը, ցերեկն ու ժամանակը։ Այժմ, քանի որ համառոտումը խոսքի հոգին է Եվճապաղումը՜ նրա անգամներն ու դրսի զարդը, Ես կարճ կխոսեմ։ Մեր ազնիվ որդին խելագարված է։ Այո, խելագար կարող եմ ասել, Քանի որ եթե բուն խենթությունը որակել ուզենք, Ինչ է այն, թե ոչ լինել ոչ այլ ինչ, թե ոչ խելագար։ Բայց թողնենք դեռ այդ։
ԹԱԳՈՒՀԻ Ավելի նյութ տո՛ւր և պակաս արվեստ։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Երդվում եմ, տիկի՛ն, որ բնավ արվեստ չեմ բանեցնում։ Այն, որ նա խենթ է, ճիշտ է, որ ճիշտ է, շատ ցավալի է, ով ցավալի է, որ այդպես ճիշտ է։ Ահա մի անմիտ շրջաբանություն.
Տող 1171 ⟶ 1167՝
Ես դուրս կբերեմ, թե ճշմարտությունն ուր է թաքնված,
Թեպետ և երկրի արգանդի մեջն էլ ծածկված լինի։
ԹԱԳԱՎՈՐ Ոչ. որքան գիտեմ։
Տող 1231 ⟶ 1221՝
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Նյութն ի՛նչ է, տեր իմ։
ՀԱՍԼԵՏ
Ի՞նչ բանի նյութը։
Տող 1284 ⟶ 1269՝
ՀԱՄԼԵՏ
Բախտի թաքուն մասերի հե՞տ, շատ ճիշտ է, նա հո պոռնիկ է։ Ի՞նչ լուր։
ՌՈԶԵՆԿՐԱՆՑ
Ոչինչ, տեր իմ, այն միայն, որ աշխարհը պարկեշտացել է։
Տող 1333 ⟶ 1312՝
Ձեզ հատկապես կանչել են, գիտեմ, և Ձեր աչքերի մեջ մի տեսակ խոստովանություն կա, որ Ձեր անկեղծությունը չի կարողանում թաքցնել։
Հաստատ գիտեմ, որ բարի թագավորը և թագուհին մարդ են ուղարկել և ձեզ կանչել են։
ՌՈԶԵՆԿՐԱՆՑ
Ի՞նչ նպատակով, տե՛ր իմ։
Տող 1364 ⟶ 1339՝
ՌՈԶԵՆԿՐԱՆՑ
Կարծեմ թե նրանց վրա դրված արգելքը վերջին նորամուծութան պատճառով է։
ՀԱՄԼԵՏ
Արդյոք նրանք նույնչափ գնահատված են, որչափ երբ ես քաղաքումն էի։ Հաճախող շա՞տ է լինում։
Տող 1382 ⟶ 1355՝
ՈՈԶԵՆԿՐԱՆՑ
Ա՜հ, այնքան է պատահել, որ գանգեր են ջախջախվել։
ՀԱՄԼԵՏ
Եվ այղ տղերքը գործը առա՞ջ են տանում։
ՌՈԶԵՆԿՐԱՆՑ
Եվ ինչպես, տեր իմ, Հերկուլեսին էլ իր բեռան հետ միասին։
ՀԱԱԼԵՏ
Զարմանալի չէ, քանի որ հորեղբայրս է այժմ Դանեմարքայի թագավորը, և նույն մարդիկ, որ հորս կենդանության ժամանակ հորեղբորս վրա բերան էին ծռում, հիմա նրա մի մանրանկարի համար քառասուն, հիսուն, նույնիսկ հարյուր դուկատ են տալիս: Խաչը՛ ահա մի բան, որ բնականից դուրս է, եթե միայն փիլիսոփայությունը բացատրել կարենար։
Փողերի հնչյուն դրսից։
ԳԻԼԴԵՆՇՏԵՐՆ
Դերասաններն են։
ՀԱՄԼԵՏ
Պարոններ, ուրախ եմ, որ եկել եք Էլսինոր։ Եկեք, Ձեր ձեռքը բարի գալուստ մաղթելը քաղաքավարության ձև ու ծես է, թույլ տվեք. որ ես էլ ձեզ հետ նույն ձևով վարվեմ, եթե ոչ, իմ վարմունքը դերասանների հետ, որ կանխապես ասեմ, պետք է արտաքուստ շատ քաղաքավարի լինի, կարող է ավելի սիրալիր թվալ, քան թե ձեզ հետ։ Բարով եք եկել, բայց հորեդբայր հայրս և հորեղբորկին մայրս սխալվել են։
ԳԻԼԴԵՆՇՏԵՐՆ
Ինչի մեջ, տե՛ր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Ես այն ժամանակ միայն խելագար եմ, երբ քամին հյուսիս, հյուսիս արևմուտք է փչում, իսկ երբ հարավային է, կարող եմ բազեն ճայից զանազանել։
Նորից գալիս է Պոլոնիուսը։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Բարև ձեզ, պարոննե՛ր։
ՀԱՄԼԵՏ
Լսիր ԳԻԼԴԵՆՇՏԵՐՆ
(Ռոզենկրանցին) դու էլ նույնպես, ամեն մեկ ականջիս մեկ լսող։ Այդ մեծ երեխան, որ տեսնում եք այստեղ խանձարուրից դեռ դուրս չի եկել։
ՌՈԶԵՆԿՐԱՆՑ
Գուցե երկրորդ անգամն Է խանձարուրի մեջ ընկել, ասում են ծերերը երկրորդ անգամ երեխա են դառնում։
ՀԱՄԼԵՏ
Կարող եմ գուշակել, որ նա հիմա կգա դերասանների գալուստն հայտնելու։ Այո, պարոն, իրավունք ունեք, երկուշաբթի առավոտն էր ճիշտ է, այդպես էր։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Տեր լուր ունեմ Ձեզ հաղորդելու։
ՀԱՄԼԵՏ
Տեր իմ. լուր ունեմ Ձեզ հաղորդելու։ Երբ Ռոսցիուսը դերասան էր Հռոմում...
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Դերասաններն եկել են, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Բը՜զ– բը՚զ..
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Պատվիս վրա։
ՀԱՄԼԵՏ
«Եվ հետո եկավ ամեն դերասան իր էշի վրա»։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Աշխարհի ամենալավ դերասաններն են թե ողբերգության համար, թե կատակերգության, թե պատմության, հովվերգության, հովվերգազավեշտական, պատմահովվերգական, ողբերգապատ– մւսկան, ոդբերգագավեշտապատմահովվերգական, տեսարան անբաժանելի կամ քերթված անսահմանափակ։ Սենեկան նրանց համար շատ ծանր չի լինի, ոչ էլ Պլավտոսը շատ թեթև։
Թե կանոնավորության օրենքի կողմից, թե ազատության տեսակետից սրանց նմանը չկա։
ՀԱՄԼԵՏ
Ով Եփթայե դատավոր Իսրայելի, ինչպիսի գանձ ունեիր։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Ինչպիսի՞ գանձ ուներ, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
«Մի սիրուն աղջիկ և ուրիշ ոչինչ, Մի աղջիկ, որին սաստիկ սիրում էր»։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ (Առանձին)
էլի աղջկաս վրա։
ՀԱՄԼԵՏ
ճիշտ չե՞մ ասում, ծերուկ Եփթայե։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Եթե ինձ Եփթայե կոչեք, տե՛ր իմ, ապա մի աղջիկ ունեմ, որին սաստիկ սիրում եմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Ոչ, այդ չի հետևում։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Ուրեմն ի՞նչ Է հետևում, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
«Եվ վիճակն ընկավ Աստծո կամքով»,
Մնացածը գիտեք։
«Եվ այնպես եղավ, որ պետք է լիներ»։
Շարունակությունը կգտնեք «Սրբազան երգերի» առաջին շարքի մեջ, որովհետև, տեսեք, խոսքիս կարճումը գալիս է։
Գալիս են չորս-հինգ դերասան։
Բարով եք եկել, պարոններ, ամենքդ էլ։ Ուրախ եմ ձեզ առողջ տեսնելուս։ Բարով եք եկել, սիրելի բարեկամներ։ Այ, ի՛մ հին բարեկամ, մեր վերջին հանդիպումից ի վեր երեսդ ծոպավորվել է, չլինի թե եկել ես Դանեմարքա ինձ հետ մորուք մորուքի տալու։ Իսկ դու, սիրելի օրիորդ և տիկին, վերջին անգամ քեզ տեսնելուցս ի վեր Ձերդ տիկնությունը ավելի է մոտեցել երկնքին՝ մի բարձր կրունկի չափով։
Տա Աստված, որ ձայնդ ոչ բանուկ ոսկու պես օղակից ներս ճաքած չլինի։ Հայդե՜, ֆրանսիացի բազեպանների պես անենք, ինչ որ տեսնենք, իսկույն վրան հարձակվենք, հենց իսկույն մի մենախոսություն տեսնենք, տաղանդիցդ մի նմուշ տուր մեզ, հայդե՜, մի ազդու մենախոսություն։
Ա. ԴԵՐԱՍԱՆ Ի՞նչ մենախոսություն, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Մի անգամ ինձ համար մի բան արտասանեցիր, որը երբեք չի ներկայացվել կամ եթե ներկայացվել է, մեկ անգամ միայն, որովհետև, որքան հիշում եմ, խաղը ամբոխին դուր չեկավ, խավիար էր խուժանի համար։ Բայց իմ կարծիքով, նույնպես և ուրիշների կարծիքով, որոնց դատողությունը այդ բաներում ավելի բարձր է իմինից, մի սքանչելի խաղ էր դա լավ դասավորված տեսարաններով, նույնքան բնական, որքան ճարտարությամբ կազմված։ Հիշում եմ, մի մարդ ասում էր, թե տողերի մեջ թունդ համեմներ չկային նյութը համովցնելու համար, ոչ էլ ոճի մեջ մի բան, որով կարելի լիներ հեղինակին մեղադրել, թե արվեստականություն է բանեցրել, այլ, ասում էր, դա մի պարկեշտ մեթոդ էր նույնքան առողջ, որքան հաճելի, ավելի սիրուն, քան թե հարդարուն։ Մի հատված կար մեջը, որ ինձ հատկապես դուր եկավ՝ էնեասհ պատմությունը Դիդոնին, և մանավանդ այն կտորը, ուր Պրիամի սպանվելն է պատմում։ Եթե հիշում ես, սկսիր այս տողից տեսնեմ, տեսնեմ...
«Խռովամազ Պյոտհոսն, նա որ հիրկանյան գազանի նման...»
Չէ, այդպես չէ, սկսում է «Պյուռհոսով»։
«Խռովամազ Պյուռհոսն՝ նա, որի զենքերն այնպես սև էին,
Ինչպես խորհուրդը, և նման էին այն մութ գիշերին,
Երբ կուչ էր եկել չարաղետ ձիու որովայնի մեջ,
Այժմ իր սոսկաբեր և սև երեսը
Ավելի դժպիհ թույրով է օծել,
Գլխից մինչև ոտք նա ալ է հիմա,
Ահռելի կերպով բոսոր ներկված:
Հայր ու մայրերի, ուստր ու դուստրերի ճապաղ արյունով,
Որ փողոցների բոցերից Եվէվել և խորովվել էր
Այն փողոցների, որ իրենց տիրոջ սպանությանը
Բռնակալաբար լույս էին տալիս, դժոխային լույս։
Կատաղությունից և բոցից կարմրած,
Մակարդված արյան շաղախով օծված,
Աչքերը նման կարկեհանների,
Դիվային Պյուռհոսն այժմ փնտրում է ծերուկ Պրիամին»։
Դե, շարունակիր։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Աստված վկա, տեր իմ, շատ լավ արտասանեցիք, լավ շեշտով և շատ օրինավոր։
Ա. ԴԵՐԱՍԱՆ
« Եվ գտավ նրան։ Պիրամ կռվում է հելլենների դեմ, բայց իր զարկերը շատ կարճ են գալիս, հինավուրց սուրը՝ Բազկին անհնազանդ մնում է այնտեղ, ուր վար Է իջնում։ Պյուռհոս վազում Է Պրիամի վրա, անհավասար զույգ։ Կատաղությունից հեռու Է զարկում, բայց իր գոռ սրի հողմից ու սույլից Անջիղ նահապետն ընկնում Է գետին։ Անզգա Իլիոնն զգում Է կարծես անգութ հարվածը, և իր բոցավառ գլուխը թեքելով մինչև հիմունքը՝ ահռելի հայթով Պյուռհոսի ականջը սոսկացնում Է, և ինչ, իր սուրը, որ ցած էր իջնում այն պատկառելի ծերուկ Պրիամի կաթնաթույր գլխին. Կարծես մնում Է օդի մեջ գամված։ Ահա նկարված բռնակալի պես Պյուռհոսը կանգնած Է և որպես չեզոք սեփական կամքի և գործի միջև ՝ անգործ կեցած Է։
Բայց, ինչպես հաճախ տեսնում ենք, որ մեծ փոթորկից առաջ լուռ Է երկինքը, ամպերը՝ հանդարտ, հողմերը՝ անձայն, և երկրագունդը այնպես անշշուկ, ինչպես Մահն ինքը,
Եվ մեկ Էլ հանկարծ ճայթուն որոտը պատռում Է օդը:
Նույնպես Պյուռհոսի դադարից հետո զարթնած վրեժը դրդում Է նրան կրկին դեպի գործ։ Երբեք Կիկլոպներն իրենց մուրճերով չկռանեցին Սարսի օրահը, որ դարբնված Է անմաշ հավիտյան:
Այնպես անխնա, ինչպես Պյուռհոսի արյունոտ սուրը այժմ զարկում Է Պրիամի գլխին։ Թո՜ւհ, թո ՜ւհ, պոռնի՛կ բախտ։ Ո՛վ դուք Աստվածներ, ասե՛ք նրանից համախմբորեն իր զորությունը, Ջարդուփշո՛ւր արեք իր անվի օղերն ու շառավիղներն և գլորե՛ք կլոր առանցքը երկնքի լեռնից մինչև դևերի բնակարանը»։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Շատ երկար է։
ՀԱՄԼԵՏ
Կուղարկենք սափրիչի մոտ մորուքիդ հետ միասին։ Շարունակիր, խնդրեմ, սրան մի զավեշտ է պետք կամ մի լկտի պատմություն, թե ոչ, քունը կգա։ Շարունակիր, հասիր, Հեկուբին։
Ա. ԴԵՐԱՍԱՆ
«Բայց ավաղ, ով որ տեսներ թագուհուն գլուխը փաթաթած»։
ՀԱՍԼԵՏ
«Գլուխը փաթաթա՞ծ»։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Ինչ լավ է ասել «գլուխը փաթաթած»։
Ա. ԴԵՐԱՍԱՆ
«Որ ոտաբոբիկ վեր ու վար վազում և սպառնում էր
Իր կուրացնող արտասուքներով մարել բոցերը,
Մի լաթի կտոր այն գլխի վրա,
Ուր մի քիչ առաջ իր թագն էր շողում պատմուճանի տեղ Երկունքից մաշված զիստերի վրա մի վերմակ ձգած, որ խուճապի մեջ հազիվ էր գտել, ով որ տեսներ այս, թունալից լեզվով անիրավ բախտի իշխանության դեմ դավահանության վճիռ կարձակեր, և, անշուշտ, եթե աստվածներն իրենք ներկա լինեին, միայն թե նրանք անգգա չլինեն մարդկային ցավին երբ Հեկուբ տեսավ, թե ինչպես Պյուռհոս ժանտ զվարճությամբ հոշում էր սրով նրա ամուսնու ամեն անդամը, այն հանկարծակի պոռթկացող ճիչը, որ նա արձակեց,
Նույնիսկ երկնքի հրավառ աչքերից ցող կթորեցներ
Եվ ասավածներին կիրք կներշնչեր»։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ Մի տեսեք ինչպես գույնը թռել է, աչքերը լցվել են։ Բավական է, խնդրեմ։
</poem>
</div>
| |||