«Համլետ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1590.
Որ այսչափ երկար տևել է տալիս թշվառությանը։
Թե ոչ, ո՞վ արդյոք կուզեր հանդուրժել Աշխարհի այնքան նախատինքներին և մտրակներին, հարստահարչի անիրավության, մեծամիտ մարդու արհամարհանքին, քամահրած սիրո տվայտանքներին, օրենքի բոլոր ձգձգումներին, պաշտոնյաների աներեսության, այն հարվածներին, որ համբերատար արժանավորը ստանում է միշտ անարժաններից, այն ինչ կարող էր մարդ իր հաշիվը իր ձեռքով փակել մի մերկ դաշույնով։ Ո՞վ կհոժարեր այսքան բեռ կրել, հեծծել ու քրտնել տաղտուկ կյանքի տակ, եթե երկյուղը մի ինչ-որ բանի մահվանից հետո, այն անհայտ երկրի, որի սահմանից ոչ մի ուղևոր չի վերադառնում, չձգեր կամքը երկբայության մեջ և մեզ չստիպեր տանել ավելի այն չարիքները, որ այստեղ ունենք,
Քան թե սավառնել դեպի նոր ցավեր, որոնց անգետ ենք։ Խոհամտությունն այսպես ամենքիս վախկոտ է դարձնում, և հենց այս կերպով վճռականության բնածին գույնը Ախտաժետվում է խորհրդածության գունաթափ ցոլքից,
Եվ շատ ձեռնարկներ՜ մեծ ու կարևոր:
Շեղվում են այսպես իրենց հոսանքից Եվ գործ կոչվելու անարժան դառնում։ Բայց կաց, ո՞վ է այս։ Սիրուն Օֆելյա՞ն։ Ով հավերժահարս, Աղոթքներիդ մեջ թող հիշվեն նաև բոլոր մեղքերս։
ՕՖԵԼՅԱ
Ինչպես է արդյոք Ձեր բարձրությունը այսքան շատ օրեր։
ՀԱՄԼԵՏ
Շատ խոնարհաբար շնորհակալ եմ։ Լավ եմ, լավ եմ, լավ։
ՕՖԵԼՅԱ
Տեր իմ, Ձեզանից Ես հիշատակներ ունեմ ստացած, Որ վաղուց ի վեր ուզում եմ ետ տալ, ստացեք, խնդրեմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Երբեք։ Ես ոչինչ չեմ ընծայել քեզ։
ՕՖԵԼՅԱ
Հարգելի տերս, Դուք շատ լավ գիտեք, որ ընծայել եք, եվ հետն էլ բառեր այնպես քաղցրաբույր, Օր այդ իրերը Էլ ավելի թանկ Էին դարձնում։ Հիմա, որ նրանց բույրը թռել Է, ե՛տ առեք կրկին։ մի ազնիվ հոգու ճոխ ընծաները գծուծ են թվում, ՜ոբ պարգևողը անսեր Է դառնում։ Ստացեք, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ Հա՜, հա՛, առաքինի ես դու։
ՕՖԵԼՅԱ Տեր իմ...
ՀԱՄԼԵՏ Գեղեցի՞կ ես։
ՕՖԵԼՅԱ Ինչ Է ուզում ասել Ձեր բարձրությունը։
ՀԱՄԼԵՏ
Եթե առաքինի և գեղեցիկ ես, առաքինությունդ ոչ մի հարաբերություն չպիտի թույլ տա գեղեցկությանդ հետ։
ՕՖԵԼՅԱ
Բայց տեր իմ, ո՞ւմ հետ Է կարող գեղեցկությունը ավելի լավ հարաբերություն ունենալ, քան թե առաքինության հետ։
ՀԱՄԼԵՏ
Այո. ճիշտ ես ասում, որովհետև գեղեցկության կարողությունը ավելի շուտ ընդունակ Է առաքինությունը լրբության փոխելու, քան թե առաքինության ուժը կարող Է գեղեցկությունը իր պատկերին նմանեցնել։ Այս բանը երբեմն պարադոքս էր թվում, բայց հիմա ժսմանակը հաստատեց, որ ճշմարիտ Է։ Կար մի ժամանակ, որ ես քեզ սիրում էի։
ՕՖԵԼՅԱ
Այո տեր իմ, ինձ այդպես էիք հավատացնում։
ՀԱՄԼԵՏ
Իսկ դու չպիտի հավատայիր, որովհետև առաքինությունը չի կարող այնպես պատվաստվել մեր հին ծառաբնի վրա, որ ոչինչ չմնա այդ ծառաբնից. ես քեզ չէի սիրում։
ՕՖԵԼՅԱ
Ուրեմն էլ ավելի խաբված եմ եղել։
ՀԱՄԼԵՏ
Մտի՛ր կուսանոց, ինչո՞ւ ես ուզում մեղավորներ աշխարհ բերել։ Ես ինքս քիչ թե շատ պարկեշտ մարդ եմ, բայց դարձյալ ինքս իմ մեջ այնպիսի բաներ եմ տեսնում, որ ավելի լավ Էր մայրս ինձ ծնած չլիներ։ Ես շատ հպարտ եմ, քինախնդիր, փառամոլ, ավելի շատ չարություններ ունեմ ձեռքիս տակ, քան միտք նրանց տեղ տալու, քան երևակայություն՜ նրանց ձև տալու, քան ժամանակ՛ իրագործելու։ Ինչո՞ւ ուրեմն ինձ նման Էակներ քարշ գան երկրի և երկնքի միջև։ Մենք բոլորս Էլ առաջնակարգ սրիկաներ ենք, մեզնից ոչ մեկին չհավատաս։ Գնա՛, մտի՛ր կուսանոց։ Հայրդ ո՞ւր Է։
ՕՖԵԼՅԱ
Տանն Է, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Դռները պինդ փակիր վրան, որ հիմարի դերը միայն իր տան մեջ խաղա։ Մնաս բարով։
ՕՖԵԼՅԱ (Առանձին)
0՜, փրկիր սրան, բարերար Աստված։
ՀԱՄԼԵՏ
Եթե երբևէ ամուսնանաս, քեզ այս անեծքը օժիտ կտամ։ Եղիր զգաստ ինչպես սառույց, մաքուր, ինչպես ձյուն, դարձյալ զերծ չես մնա զրպարտությունից։ Մտիր կուսանոց, գնա, մնաս բարով։ Եվ կամ եթե անպատճառ պետք է ամուսնանաս, ամուսնացիր մի հիմարի հետ, որովհետև խելացիները լավ գիտեն, թե Դուք նրանց ինչ հրեշներ եք դարձնում։ Հայդե՜, կուսանոց, և շուտ, մնաս բարով։
ՕՖԵԼՅԱ (Առանձին)
Երկնային զորություններ, բուժե՛ք սրան։
ՀԱՄԼԵՏ Ձեր ներկարարության մասին էլ շատ եմ լսել, այո, շատ։ Աստված Ձեզ այլ երես է տվել, իսկ Դուք Ձեզ համար մի այլ երես եք շինում, օրորվում եք, շորորվում եք, լեզուներդ եք ծռում, Աստծո արարածներին մականուններ եք կպցնում և Ձեր լկտիությանը անգիտության երևույթ եք տալիս։ Գնա, էլ չեմ ուզում այդ բաները տեսնել, դրանք ինձ խենթացրել են։ Նրանք, որ արդեն ամուսնացած են, բացի մեկից, թող ապրեն, մյուսները թող մնան ինչպես կան։ Մտի՛ր կուսանոց։
Դուրս է գնում։
ՕՖԵԼՅԱ
Ինչ ազնիվ հոգի փչացավ այսպես՝ Դրանիկի աչքը, գիտունի լեզուն, զինվորի սուրը, այս պերճ պետության հույսը և վարդը, տարազի հայելին, ձևի կաղապարը։ Բոլոր դիտողների դիտման առարկան այսպես փչանա՞։ Եվ ես՝ կանանց մեջ ամենից լքված և տարաբախտս, որ ծծում էի նրա գեղգեղուն ուխտերի մեղրը, Այժմ տեսնում եմ այն ազնիվ և վեհ դատողությունը կոտրած զանգի պես խժալուր դարձած և աններդաշնակ, Ծաղկած հասակի այն անզուգական դեմքն ու տիպարը խենթությամբ խամրած։ 0՜, վայ թշվառիս, որ այն էլ տեսա, այս էլ տեսնում եմ։
Թագավորը և Պոլոնիուսը գալիս են։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Լավ է, բայց դարձյալ համոզված եմ ես, որ նրա ցավի ծագումն ու սկիզբը մերժված սերն է։
Եկ այստեղ, Օֆելյա, Պետք չունես կրկնել իշխան Համլետի քեզ ասածները. Արդեն լսեցինք։ Տեր արքա, արեք ինչպես կամենաք, և սակայն, տեր իմ, թե հարմար դատեք, թող խաղից հետո Թագուհի մայրը նրան առանձին թախանձանք անի, որ իր ցավն ասի, թող շիտակ խոսի իր զավակի հետ։ Եվ եթե թույլ տաք, ես կթաքնվեմ այնպիսի մի տեղ, որ լսեմ բոլոր խոսակցությունը։ Եթե իր մայրն էլ անհաջող դուրս գա, ապա Անգլիա ուղարկեք նրան կամ թե փակեք ուր հարմար դատի Ձեր իմաստությունը:
ԹԱԳԱՎՈՐ
Թող այդպես լինի, մեծավորների խելառությունը պետք է մնա առանց հսկողի։
Դուրս են գնում։
Մի գավիթ դղյակում։ Գալիս է Համլետը մի քանի դերասանների հետ։
ՀԱՄԼԵՏ
Խնդրեմ, հատվածն այնպես արտասանիր, ինչպես ես քեզ համար արտասանեցի՛ թեթև և սահուն։ Բայց եթե դու էլ մեր դերասաններից շատերի պես գոռգոռաս, ապա ավելի լավ կլիներ, որ իմ տողերը քաղաքի մունետիկներին արտասանել տայի։ Ոչ էլ կարիք կա շարունակ ձեռքովդ օդը սղոցելու։ Այսպես, այլ ամեն բանի մեջ չափավոր եղիր, որովհետև կրքի հեղեղի, փոթորկի և այսպես ասենք, հողմապտույտի մեջ անգամ պետք է սովորես մի տեսակ բարեխառնություն պահել, որ հարթություն տա խոսքիդ։ Ա՜հ, հոգիս փշաքաղվում է, երբ լսում եմ, ինչպես մի հաղթանդամ կեղծամավոր արարած մի զորեղ զգացում ծվիկ-ծվիկ է անում, հին լաթ է շինում գետնահարկի հասարակության ականջը պատռելու համար, հասարակություն, որի մեծ մասը ընդունակ չէ ուրիշ բան ըմբռնել, բայց միայն անբացատրելի մնջկատակներ և աղմուկ: Մտրակել տալ կուզեի այդ տեսակ արարածին, որ Տերմագանտին էլ գերազանցում է, Հերովդեսից էլ հերովդանում է։ Խույս տուր, խնդրեմ, այդ բանից։
Ա. ԴԵՐԱՍԱՆ
Խոսք եմ տալիս Ձերդ բարձրության։
ՀԱՄԼԵՏ
Ոչ էլ շատ մեղք պետք է լինես, այլ սեփական ճաշակդ պետք է ղեկավարդ լինի։ Շարժումներդ բառերիդ հարմարեցրու և բառերդ՛ շարժումներիդ՝ հատկապես ուշադիր լինելով, որ բնական չափավորությունից դուրս չելնես, որովհետև ամեն բան, որ չափազանցված է, խաղի նպատակին հակառակ է, ինչ որ թե հնուց և թե հիմա միշտ եղել է և է։ Այսպես ասած, մի հայելի պահեք բնության առաջ, ցույց տալ առաքինությանը իր սեփական դեմքը, մոլությանը՜ իր պատկերը, և ժամանակի դեմքին ու մարմնին՛ իր տեսքն ու տիպը։ Արդ, եթե դա շատ խիստ դուրս բերվի կամ շատ թույլ, գուցե անգետներին ծիծաղեցնի, բայց բանիմացներին միայն անախորժ կարող է լինել, իսկ մեկ բանիմաց մարդու կարծիքը Ձեր աչքին ավելի մեծ կշիռ պետք է ունենա, քան թե մյուսների մի ամբողջ թատրոն։ Ա՜հ, դերասաններ եմ տեսել խաղալիս և լսել, թե մարդիկ նրանց ինչպես էին գովաբանում, որոնք, մեղք չլինի ասել, ոչ քրիստոնեի խոսվածքն ունեին, ոչ քրիստոնեի կեցվածքը, ոչ էլ հեթանոսի, ոչ նույնիսկ ադամորդու և այնպես ուռում և պոռում էին, որ մտածում էի, թե պետք է բնության բանվորները նրանց ստեղծած լինեն և այն էլ ոչ շատ լավ, այն աստիճան գարշելի նմանություններ էին դրանք մարդկային ցեղի։
Ա. ԴԵՐԱՍԱՆ
Այդ բոլորը մեզ մոտ քիչ թե շատ բարեփոխել ենք, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Պետք է հիմնովին փոխեք։ Թող Ձեր միմոսի դեր կատարողները այն միայն ասեն, ինչ որ իրենց համար գրված է։ Դերասաններ կան, որ մի քանի ապուշ հանդիսատեսների ծիծաղեցնելու համար իրենք են սկսում ծիծաղել, այնինչ հենց այդ ժամանակ խաղի մի կարևոր կետը ուշադրություն է պահանջում։ Դա շատ խայտառակ բան է և ցույց է տալիս այդ ձևով վարվող դերասանի ողորմելի սնափառությունը։ Գնացեք և պատրաստվեք։
Դերասանները դուրս են գնում։ Գալիս են Պոլոնիուսը, Ռոդենկրանցը և Գիլդենշտերնը։
Ի՛նչ եղավ, տեր իմ, թագավորը գալու է արդյոք այս գլուխգործոցը տեսնելու։
ՊՈԼՈՆԻՈՒՍ
Այո, թագուհին էլ միասին, հենց հիմա գալիս են։
ՀԱՄԼԵՏ
Ուրեմն դերասաններին ասեք, որ շտապեն։
Պոլոնիուսը դուրս է գնում։
Դուք էլ օգնե՛ք, որ շտապեն։
ՌՈԶ. ԵՎ ԳԻԼԴ. Այո, տե՛ր իմ։
Ռոզենկրանցը և Գիլդենշտերնը դուրս են գնում։
ՀԱՄԼԵՏ
Հե՜յ, Հորացիր՛։
Գալիս է Հորացիոն։
ՀՈՐԱՑԻՈ
Պատրաստ եմ, տեր իմ, Ձեր ծառայության։
ՀԱՄԼԵՏ
Լսիր, Հորացիո, քեզնից ավելի ուղղամիտ մարդու
Դեռ չեմ հանդիպել ծանոթներիս մեջ։
ՀՈՐԱՑԻՈ
Սիրելի տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Չկարծես, թե քեզ շողոքորթում եմ, ի՞նչ շահ կարող եմ հուսալ քեզանից, որ բացի ուրախ բնավորությունից մի հասույթ չունես ապրուստ ու հագուստ հոգալու համար։ Ինչո՛ւ փայփայել չքավոր մարդուն։ Ոչ, շողոքորթի մեղրածոր լեզուն անմիտ պերճության ոտքը թող լիզի և իր ծնկների ճկուն լիսեռներն այնտեղ կորացնի,
Ուր որ քծնանքին վարձ է սպասում։
Լսո՞ւմ ես, Հորացիո, այն օրից ի վեր, որ մատաղ հոգիս
Իր ընտրության մեջ ինքնիշխան դարձւսվ
Եվ հասու եղավ մարդկանց իրարից զանազանելու.
Նա քեզ որոշեց, կնքեց իր համար.
Քանզի դու հավետ մի մարդ ես եղել,
Որ ամենայն ինչ կրելով հանդերձ՛ ոչինչ չես կրում:
</poem>
</div>
| |||